Covid-19 'tước' đi cơ hội việc làm của 1,8 triệu người lao động

Hoàng Thắng

(TBKTSG Online) - Nếu tốc độ tăng trưởng lao động chín tháng của năm 2020 tương đương giai đoạn 2016-2019 và không có dịch Covid-19, nền kinh tế Việt Nam sẽ có thêm 1,8 triệu lao động, theo Tổng cục Thống kê.

Lao động nữ chịu nhiều ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 với mức giảm 2,3%. Ảnh: Tr. Hiếu

Lao động khu vực nông thôn, lao động nữ chịu ảnh hưởng lớn

Thông tin về tình hình lao động, việc làm quí 3 và chín tháng của năm 2020, Tổng cục Thống kê cho biết, có 40% trong tổng số 31,8 triệu người lao động từ 15 tuổi trở lên phải giảm giờ làm - nghỉ giãn việc - nghỉ luân phiên, khoảng 14% số lao động này buộc phải tạm nghỉ hoặc tạm ngừng hoạt động sản xuất kinh doanh vì dịch Covid-19.

Kết quả, tới 68,9% trong tổng số 31,8 triệu người lao động bị giảm thu nhập ở mức nhẹ. Thậm chí, Covid-19 khiến số lượng lượng lao động từ 15 tuổi trở lên giảm tới 1,2 triệu người so với cùng kỳ năm 2019 - chỉ đạt 54,4 triệu người tính tới cuối tháng 9 vừa qua.

Tính toán của cơ quan này cũng cho thấy, nếu số lượng lao động tại thị trường Việt Nam tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng bình quân 1% sau mỗi chín tháng - tương tự giai đoạn 2016-2019 và lượng lao động bị giảm vì dịch Covid-19 - nền kinh tế Việt Nam sẽ có thêm 1,8 triệu lao động. “Nói cách khác, dịch Covid-19 có thể đã tước đi cơ hội tham gia thị trường lao động của 1,8 triệu người”, đại diện Tổng cục Thống kê ước tính.

Cũng theo đại diện Tổng cục Thống Kê, tín hiệu tích cực đã xuất hiện trong quí 3 khi số lượng lao động tăng 1,4 triệu người so với quý trước.

Phân loại theo khu vực, số lượng lao động tại khu vực nông thôn trong qúi 3 đã 3% so với qúi 2 - cao hơn 0,8% so với mức tăng của khu vực thành thị là 2,2%. Còn theo giới tính, số lượng lao động nữ trong quí 3 cũng tăng 4,1% so với quí 2 - cao hơn 2,6% so với mức tăng của số lượng lao động nam.

Nhưng tính luỹ kế chín tháng của năm 2020, lao động tại khu vực nông thôn và lao động nữ vẫn là những nhóm chịu ảnh hưởng rõ rệt nhất bởi tác động của dịch Covid-19 với mức giảm của lực lượng lao động thuộc hai nhóm này so với cùng kỳ năm trước tương ứng mức 3,2% và 2,3%.

Kỳ vọng hồi phục dịp Tết Nguyên đán

Đại diện Tổng cục Thống kê dự báo lực lượng lao động tham gia thị trường sẽ gia tăng trong ba tháng cuối năm 2020 khi Tết Nguyên đán 2021 tới gần - giai đoạn mọi nguồn lực của nền kinh tế sẽ được chuẩn bị cho dịp Tết - giúp kích thích mua sắm nội địa.

Nhưng cũng theo cơ quan này, nhiều công việc dịp Tết chỉ mang tính chất thời vụ, vì vậy Chính phủ vẫn cần đẩy nhanh các gói hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động, đặc biệt là gói an sinh - xã hội trị giá 62.000 tỉ đồng đã tung ra từ tháng 4-2020.

TS Cấn Văn Lực và nhóm tác giả tại Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV cho rằng, gói hỗ trợ an sinh - xã hội mới chỉ giải ngân khoảng 12.000 tỉ đồng tính tới 13-7-2020, qua đó hỗ trợ 11,5 triệu người và 12.000 hộ kinh doanh

Theo ông Lực, công tác chi trả về cơ bản đã đảm bảo đúng đối tượng, song tiến độ còn rất chậm. Trong đó, gói 16.000 tỉ đồng cho vay hỗ trợ trả lương chưa giải ngân được do điều kiện đặt ra chưa sát thực tế và quy trình, thủ tục còn phức tạp, xử lý lâu khiến nhiều doanh nghiệp e ngại, chọn giải pháp tự xoay xở.

Ông cũng cho biết gói hỗ trợ an sinh - xã hội thực tế chỉ có giá trị khoảng 45.800 tỉ đồng chứ không phải 62.000 tỉ đồng - do chi phí của gói cho vay hỗ trợ trả lương về bản chất là khoản vay được áp dụng lãi suất 0% - đồng nghĩa với doanh nghiệp vẫn phải trả phần tiền gốc đã vay khi đến đến hạn trả nợ.