Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Robert O'Brien hôm 7-10 đã cảnh báo Trung Quốc không nỗ lực chiếm Đài Loan bằng vũ lực, nhưng thừa nhận còn nhiều mơ hồ về cách Mỹ sẽ phản ứng một khi Bắc Kinh “ra tay” với Đài Bắc.
Theo hãng tin Reuters, trong một sự kiện tại ĐH Nevada ở TP Las Vegas, ông O'Brien nói rằng Trung Quốc đã thực hiện một đợt củng cố hải quân có thể nói là chưa từng thấy kể từ khi Đức nỗ lực cạnh tranh với Hải quân Hoàng gia Anh trong thời gian trước Thế chiến thứ nhất.
“Một phần của điều đó là mang lại cho họ khả năng đẩy chúng ta ra khỏi Tây Thái Bình Dương và cho phép họ thực hiện một cuộc đổ bộ ở Đài Loan” – ông O'Brien nói.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Cố vấn An ninh Quốc gia Robert O'Brien. Ảnh: REUTERS
“Vấn đề với diễn biến đó là các cuộc đổ bộ rất khó khăn” - ông O'Brien nói thêm, lưu ý khoảng cách 160 km giữa Trung Quốc và Đài Loan và sự ít ỏi của các bãi biển dành để đổ bộ trên đảo.
“Đó không phải là một nhiệm vụ dễ dàng và cũng có rất nhiều sự mơ hồ về những gì mà Mỹ sẽ làm để đáp trả một cuộc tấn công của Trung Quốc vào Đài Loan” - ông phát biểu khi được hỏi Mỹ sẽ có những lựa chọn gì nếu Trung Quốc toan tính “thống nhất” Đài Loan.
Ông O'Brien đang đề cập chính sách "mơ hồ chiến lược" lâu nay của Mỹ liên quan đến câu hỏi về khả năng Washington can thiệp để bảo vệ Đài Loan, hòn đảo mà Trung Quốc coi là lãnh thổ không thể tách rời và không loại trừ khả năng dùng vũ lực để thu hồi.
Theo luật, Mỹ được yêu cầu cung cấp cho Đài Loan các phương tiện để tự vệ, nhưng họ không nói rõ liệu hòn đảo này có can thiệp quân sự trong trường hợp bị Trung Quốc tấn công hay không, điều thể dẫn đến một cuộc xung đột rộng lớn hơn nhiều với Bắc Kinh.
Bình luận của ông O'Brien được đưa ra vào thời điểm Trung Quốc tăng cường đáng kể các hoạt động quân sự gần Đài Loan và trong bối cảnh quan hệ Mỹ-Trung giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều thập niên trước khi Tổng thống Donald Trump tái tranh cử vào ngày 3-11 tới.
Ông O'Brien lặp lại lời kêu gọi của Mỹ yêu cầu Đài Loan chi tiêu nhiều hơn cho phòng vệ và thực hiện các cải cách quân sự để cho Trung Quốc thấy rõ về những nguy cơ khi âm mưu tấn chiếm hòn đảo ly khai này.
Cố vấn Mỹ nói: “Bạn không thể chỉ chi 1% GDP của mình, điều mà người Đài Loan đang làm - 1,2% - cho phòng vệ cũng như hy vọng ngăn chặn một Trung Quốc vốn đang thực hiện một đợt củng cố quân đội lớn nhất trong 70 năm qua.
Ông nói thêm rằng Đài Loan cần "biến mình thành nhím" về mặt quân sự: "Sư tử nói chung không thích ăn nhím" – Cố vấn Mỹ ví von.
Hôm 6-10, quyền Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách khu vực Đông Á David Helvey nhận định kế hoạch tăng chi tiêu quốc phòng 1,4 tỉ USD của Đài Loan trong năm tới là không đủ.
Ông Helvey nói rằng hòn đảo này cần đầu tư vào các khả năng bao gồm thêm tên lửa hành trình phòng thủ bờ biển, thủy lôi, tàu tấn công nhanh, pháo cơ động và các phương tiện giám sát tiên tiến.
Cơ quan phòng vệ Đài Loan, trong một phản hồi gửi tới Reuters, cho biết họ sẽ "cố gắng dành một khoản ngân sách tương xứng" phù hợp với nhu cầu của mình để xây dựng một lực lượng phòng vệ vững chắc.