Danh mục đầu tư cổ điển 60/40 - sự kết hợp của 60% cổ phiếu và 40% trái phiếu (60/40) – từng là trụ cột của chiến lược đầu tư suốt hàng thập kỷ. Song cách tiếp cận này đang dần có nguy cơ trở nên lỗi thời, khi nhiều nhà đầu tư đưa ra những dự đoán xấu về tình trạng hoạt động kém hiệu quả trong nhiều năm tới của cả hai bộ phận cấu thành giỏ đầu tư này.

Việc cổ phiếu và trái phiếu chính phủ đang được định giá ở mức cao nhất lịch sử buộc nhiều nhà đầu tư phải tìm kiếm các giải pháp thay thế. Điều này tạo nên xu hướng nắm giữ các loại tài sản khác, đồng thời cũng thu hút những nhà đầu tư dài hạn - vốn có sức chống chịu được với giai đoạn hỗn loạn của thị trường - bước chân vào một mảng mà từ trước nay họ không chú trọng.

Vincent Deluard, chiến lược gia vĩ mô của StoneX Group nhận định danh mục đầu tư 60/40 sẽ rơi vào một “mùa đông hạt nhân” trong những năm 2020, đồng thời dự đoán lợi nhuận được điều chỉnh sau lạm phát mà chiến lược này mang lại trong khoảng thời gian đó sẽ chỉ bằng một phần nhỏ so với con số 8,1% của thập kỷ vừa qua.

“Thật khó để biết lợi suất vốn chủ sở hữu của bạn đến từ đâu,” ông Deluard cho hay. Theo chuyên gia này, “lợi suất trái phiếu thấp sẽ không đủ để bù đắp sự sụt giảm trên thị trường cổ phiếu. Nó chỉ là một phép toán".

Các nhà đầu tư khắp thế giới thường sử dụng một vài phiên bản biến thể từ danh mục đầu tư cân bằng 60/40, trong đó điều chỉnh tăng lượng cổ phiếu – vốn phản ánh sức tăng trưởng của nền kinh tế, và điều chỉnh giảm lượng trái phiếu chính phủ - có vai trò ổn định và cân bằng rủi ro nhờ mức lợi nhuận cố định, ít biến động và có xu hướng tăng giá trị trong thời điểm thị trường căng thẳng. Trong khi đó, những nhà đầu tư tìm kiếm sự an toàn thường có xu hướng nắm giữ nhiều trái phiếu hơn.

Diễn biến thị trường từ đầu năm tới nay khiến nhiều tên tuổi lớn trong giới đầu tư đồng loạt đưa ra cảnh báo về một triển vọng tương lai không mấy sáng sủa.

Tony James, phó chủ tịch điều hành của Blackstone, cảnh báo về một “thập kỷ mất mát” đối với thị trường cổ phiếu khi các công ty phải vật lộn để phục hồi sau đại dịch. Trong khi đó, nhà quản lý quỹ đầu tư kỳ cựu Stanley Druckenmiller nhận định các thị trường đang trải qua một cơn “hưng phấn dữ dội” sau khi các biện pháp can thiệp của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) khiến thị trường chứng khoán Mỹ nhanh chóng phục hồi, thậm chí còn tiếp tục đà đi lên.

Diễn biến thị trường từ đầu năm tới nay khiến nhiều tên tuổi lớn trong giới đầu tư đồng loạt đưa ra cảnh báo về một triển vọng tương lai không mấy sáng sủa. Ảnh: AP.

Kể từ năm 1980, danh mục đầu tư 60% cổ phiếu/40% trái phiếu từng mang lại mức tăng trưởng hàng năm lên tới 10,2% tại Mỹ. Từ đầu năm tới nay, con số này là 7%. Chỉ số S&P 500 đã quay lại đà tăng 4,2%, trong đó bao gồm việc tái đầu tư cổ tức và việc trái phiếu kho bạc Mỹ theo chỉ số Bloomberg Barclays quay về mức 11,3% khi lãi suất được đưa về 0. Giá trái phiếu tăng khi lợi suất giảm.

Mặc dù đã có dấu hiệu suy giảm trong những tuần gần đây, song các nhà đầu tư vẫn cảnh báo cổ phiếu đang được định giá ở mức cao nhất lịch sử, trong khi trái phiếu chính phủ lại chưa bao giờ rủi ro như thế. P/E dự phóng của S&P 500 hiện là 21,7, cao hơn nhiều so với mức trung bình 15,4 suốt hơn 20 năm qua, trong đó tỷ số P/E của nhóm cổ phiếu công nghệ đang đặc biệt được mở rộng.

Khi lợi suất ở mức thấp, ngay cả những thay đổi nhỏ cũng có thể dẫn tới những đợt biến động giá mạnh mẽ với trái phiếu chính phủ, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ gây ra những khoản thua lỗ lớn nếu lạm phát và lãi suất đồng thời tăng lên.

Các nhà phân tích của Bernstein từng cho biết mức định giá hiện nay ngụ ý rằng lợi nhuận hàng năm trong thập kỷ tới của nhóm S&P 500 sẽ chỉ ở mức khoảng 5%, và rằng “mức lợi suất thấp chưa từng có trong lịch sử hiện nay đồng nghĩa với việc lợi nhuận trong tương lai có vẻ cũng sẽ ở mức thấp, trong khi rủi ro lãi suất lại cao hơn bao giờ hết”.

Các chuyên gia đầu tư đưa ra đề xuất về những nguồn thu nhập ổn định thay thế cho trái phiếu chính phủ, dẫu rằng chúng đều có thêm không ít rủi ro so với những khoản nợ từ chính phủ Mỹ. Danh sách này bao gồm vốn cổ phần tư nhân, bất động sản, cơ sở hạ tầng, trái phiếu liên kết lạm phát và vốn cổ phần trả bằng cổ tức.

Abdur Nimeri, chuyên gia của Northern Trust Asset Management, cho hay công ty quản lý tài sản này “đang chứng kiến sự thay đổi trong cơ cấu đầu tư sang bất động sản và cơ sở hạ tầng”, điều có thể “giúp giảm bớt sự biến động” cho các nhà đầu tư.

Tỷ lệ đầu tư 60/40 là công thức mang lại lợi nhuận tốt suốt nhiều thập niên.

Trong khi đó, nhiều chuyên gia khác lại đề xuất một vài sự điều chỉnh nhẹ nhàng hơn với danh mục 60/40, đó là các nhà đầu tư có thể chuyển một phần nhóm tài sản cho thu nhập cố định từ trái phiếu chính phủ sang trái phiếu doanh nghiệp chất lượng cao. Tất nhiên, phương thức này cũng có rủi ro đi kèm, đó là trong bối cảnh thị trường biến động vì khủng hoảng hay suy thoái, loại trái phiếu này sẽ biến động theo giá cổ phiếu doanh nghiệp thay vì giá trái phiếu kho bạc, và do đó khiến danh mục đầu tư trở nên kém cân bằng.

David Kelly, chuyên gia chiến lược toàn cầu của JPMorgan Funds cho biết “danh mục đầu tư tiêu chuẩn 60/40 không còn phù hợp lắm với tình hình thị trường tài chính ngày nay”. Theo ông, các nhà đầu tư giờ đây yêu cầu “một chiếc bánh nhiều màu sắc, tránh xa trái phiếu Mỹ và nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn”. Thay vào đó, họ tìm kiếm sự cân bằng bằng cách bổ sung nhiều loại tài sản hơn, bao gồm cổ phiếu nước ngoài, cổ phiếu giá trị và tài sản trên các thị trường mới nổi.

Trong khi đó, chuyên gia Deluard của StoneX cũng đưa ra lời khuyên rằng các nhà đầu tư cần phải xem xét lại danh mục đầu tư của họ càng sớm càng tốt. Ông khẳng định: “Các nhà đầu tư dài hạn sẽ cần phải tìm ra một chiến lược thay thế nếu họ muốn đạt được lợi nhuận mục tiêu”.