Nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới là cường quốc duy nhất không rơi vào suy thoái trong năm nay, khi dịch Covid-19 khiến các doanh nghiệp phải đóng cửa và mọi hoạt động bị đình trệ. Theo dự báo của WB, GDP của Trung Quốc trong năm nay sẽ tăng 1,6%, trong khi nền kinh tế toàn cầu giảm 5,2%.

Trung Quốc đã ghi nhận đà hồi phục tương đối nhanh chóng sau khi thực hiện một số biện pháp, bao gồm việc phong tỏa nghiêm ngặt và theo dõi sát sao người dân nhằm ngăn chặn virus. Ngoài ra, chính phủ cũng chi hàng trăm tỷ USD cho các dự án cơ sở hạ tầng lớn và đưa ra những ưu đãi về tiền mặt nhằm kích thích chi tiêu của người dân. Thành quả từ đó đã được thể hiện rõ ràng, khi du lịch và chi tiêu đã tăng trở lại trong dịp Tuần lễ vàng hồi tuần trước.

Vào cuối năm nay, tỷ trong GDP toàn cầu của Trung Quốc có thể sẽ tăng khoảng 1,1 điểm phần trăm, theo tính toán của CNN Business. Con số này còn cao hơn cả năm 2019. Ngược lại, Mỹ và châu Âu sẽ chứng kiến tỷ trọng giảm nhẹ. Nền kinh tế Trung Quốc dự kiến sẽ đạt giá trị khoảng 14,6 nghìn tỷ USD vào cuối năm 2020, tương đương 17,5% GDP toàn cầu.

Theo Larry Hu, kinh tế gia trưởng về Trung Quốc tại Macquarie Group, ngay cả khi không có sự gián đoạn do Covid-19, tỷ trọng của nền kinh tế Trung Quốc vẫn tăng lên trong năm nay. Tuy nhiên, việc đi ngược lại với xu hướng toàn cầu đang làm tăng tầm quan trọng của Trung Quốc đối với nền kinh tế thế giới. Hu nói: "Sự hồi phục ở Trung Quốc đã mạnh mẽ hơn nhiều so với phần còn lại của thế giới."

Sự bùng nổ trong Tuần lễ vàng

Sự cải thiện về diễn biến đối với nền kinh tế đã trở nên rõ ràng hơn trong tuần vừa qua, khi quốc gia này trải qua kỳ nghỉ Tuần lễ vàng. Đây là dịp kỷ niệm ngày thành lập Cộng hòa Nhân dân Trung hoa cùng lễ Trung thu, và là một trong những mùa du lịch nhộn nhịp nhất trong năm ở nước này.

Theo Bộ Văn hóa và Du lịch Trung Quốc, hơn 630 triệu người đã du lịch trên khắp đất nước trong Tuần lễ vàng (kết thúc vào thứ Năm). Con số này tương đương với 80% của năm ngoái. Trong khi đó, chi tiêu của khách du lịch cũng hồi phục gần 70% so với năm ngoái, đoạt 70 tỷ USD. Doanh thu bán vé xem phim cũng vượt mức 580 triệu USD trong dịp lễ này, chỉ thấp hơn 12% so với mức kỷ lục của năm ngoái.

Hu cho biết, con số đạt được trong Tuần lễ vàng là điều đáng khích lệ. Ông nói thêm: "Khi cuộc sống đang trở lại bình thường ở Trung Quốc đại lục, tiêu dùng, đặc biệt là tiêu dùng dịch vụ, đang trong quá trình hồi phục." Hơn nữa, nhu cầu bị dồn nén trong thời gian qua cuối cùng cũng được "giải phóng".

Sự hồi phục cân bằng hơn

Ngay cả trước kỳ nghỉ lễ, nền kinh tế Trung Quốc đã bắt đầu khởi sắc. Một chỉ báo chính về hoạt động sản xuất đã tăng lên mức cao nhất trong 6 tháng vào tháng 9 vừa qua. Một cuộc khảo sát khác từ tập đoàn truyền thông Caixin cũng cho thấy các doanh nghiệp nhỏ bắt đầu mở rộng trong tháng trước.

Trong khi đó, lĩnh vực dịch vụ cũng có hiệu suất tốt. Một cuộc khảo sát chính thức được công bố vào tuần trước đã cho thấy ngành này chứng kiến hiệu quả hoạt động ở mức cao nhất trong gần 7 năm qua. Hôm thứ Sáu tuần trước, một cuộc khảo sát của Caixin đã cho thấy rằng ngành dịch vụ đã ghi nhận tốc độ mở rộng gần như nhanh nhất trong thập kỷ qua vào tháng 9.

Wang Zhe – kinh tế gia cấp cao tại Caixin Insight Group, cho hay: "Nhìn chung, nền kinh tế Trung Quốc vẫn đang trong giai đoạn hồi phục sau dịch bệnh và được cải thiện với tốc độ nhanh hơn."

Ngoài ra, chi tiêu của người tiêu dùng cũng tăng trở lại. Đây là một dấu hiệu đáng khích lệ khác. Đầu năm nay, các nhà kinh tế đã lo ngại rằng sự hồi phục của Trung Quốc không hề cân bằng, bởi được thúc đẩy bởi rất nhiều dự án cơ sở hạ tầng do nhà nước chỉ đạo và chi tiêu người tiêu dùng là không đủ.

Theo Louis Kujis – kinh tế gia trưởng khu vực châu Á tại Oxford Economics, bất chấp những căng thẳng thương mại, kinh tế Trung Quốc vẫn được hưởng lợi từ vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Tính toán riêng của nhóm nghiên cứu này cũng chỉ ra rằng tỷ trọng của GDP Trung Quốc trong nền kinh tế toàn cầu sẽ tăng khoảng 1 điểm phần trăm trong năm nay.

Kujis nhận định: "Trái ngược với những dự đoán về chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ dần xa rời Trung Quốc, dường như ít nhất là ở hiện tại, thành công của Trung Quốc trong việc ngăn chặn dịch bệnh và giữ cho các nhà máy tiếp tục hoạt động đã củng cố vai trò của họ trong chuối giá trị toàn cầu." Ông cũng chỉ ra rằng, FDI của Mỹ vào đại lục đã tăng 6% trong nửa đầu năm nay, theo Bộ Thương mại Trung Quốc.

Kujis cho hay: "Ngay cả khi căng thẳng Mỹ-Trung leo thang, nhiều công ty đa quốc gia của Mỹ vẫn quan tâm đến việc hợp tác với Trung Quốc." Ông nói thêm, các công ty Mỹ có thể được khuyến khích bởi quyết định của Bắc Kinh nhằm dỡ bỏ 1 số rào cản đối với việc đầu tư vào lĩnh vực tài chính của nước này.

Những thách thức ở phía trước

Dù sự hồi phục đang diễn ra mạnh mẽ, nhưng Trung Quốc còn phải đối mặt với nhiều khó khăn ở phía trước. Theo các nhà phân tích của Fitch Ratings, giống như ở các quốc gia khác, đại dịch đã gây thiệt hại nặng nề cho người dân nghèo và vùng nông thôn của Trung Quốc.

Theo WB, thu nhập trung bình hàng tháng của lao động nhập cư sống ở vùng nông thôn đã giảm gần 7% trong quý II so với 1 năm trước đó. Hàng trăm triệu người thuộc nhóm này làm việc trong lĩnh vực xây dựng, sản xuất và các công việc được trả lương thấp nhưng quan trọng khác.

Hơn nữa, các hộ gia đình thu nhập thấp ở Trung Quốc – kiếm được ít hơn 7.350 USD/năm, đã chứng kiến tài sản gia đình sụt giảm nghiêm trọng, nhiều nhất so với bất kỳ nhóm thu nhập nào, cuộc khảo sát của Đại học Tài chính và Kinh tế Tây Nam Trung Quốc và bộ phận nghiên cứu của Ant Group cho thấy.

Các nhà phân tích của Fitch Ratings nhận định: "Điều này cho thấy sự hồi phục gần đây trong tiêu dùng có thể đã nghiêng về các nhóm có thu nhập cao hơn."

Trong khi đó, Kujis cho biết căng thẳng Mỹ-Trung vẫn là mối lo ngại, ngay cả khi FDI tăng lên. Ông nói, nếu Mỹ tách rời "ở mức độ đáng kể khỏi Trung Quốc", thì tăng trưởng của nước này có xu hướng thấp hơn 0,5 điểm phần trăm mỗi năm cho đến năm 2040, miễn là các nước phát triển khác vẫn duy trì mối quan hệ.

Dẫu vậy, nếu các nước phát triển khác nghiêng về phía Mỹ, ông dự đoán rằng tác động có thể lớn hơn nhiều, khiến tăng trưởng GDP của Trung Quốc giảm nhanh gấp đôi trong cùng thời kỳ. Kujis cho hay mức độ tách rời đáng kể đó sẽ khiến năng suất và GDP của nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới sụt giảm mạnh.

Tham khảo CNN