Theo hãng tin CNN Philippines, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana ngày 23-10 tiết lộ Tổng thống Rodrigo Duterte cho biết vẫn chưa có ngân sách nào liên quan đến kế hoạch triển khai lực lượng dân quân biển ở Biển Đông, vì vậy sẽ tốt hơn nếu nó vẫn chưa được thông qua.
"Tổng thống nói có vẻ như chúng ta không thể làm được, trước hết chúng ta hãy khoan làm vì chưa có đủ nguồn lực" - ông Lorenzana cho biết trong một cuộc trả lời phỏng vấn tình cờ với các phóng viên hôm 23-10.
Phát ngôn của ông Lorenzana nhằm làm rõ hơn phát biểu trước đó của Phó Đô đốc, Tư lệnh Hải quân Philippines Giovanni Carlo Bacordo trong một phiên điều trần tại Thượng viện rằng quân đội nước này đã có khoản ngân sách riêng phục vụ việc triển khai lực lượng dân quân biển.
Tuy nhiên, theo ông Lorenzana, chính phủ Philippines vẫn đang kiểm tra các vùng biển và lưu ý rằng việc triển khai lực lượng dân quân này sẽ rất tốn kém, vì các tàu lớn hơn cần phải được mua sắm.
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte và Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana. Ảnh: CNN PHILIPPINES
“Có vẻ như ông Bacordo cũng ngạc nhiên khi ông ấy nói rằng đã có ngân sách nhưng không thực ra là không. Một kế hoạch đã được xây dựng nhưng chúng tôi vẫn đang cân nhắc về lực lượng dân quân biển này” - ông Lorenzana nói.
Ông Lorenzana nói thêm rằng ngay cả Trung Quốc cũng chưa bao giờ thừa nhận việc duy trì một hạm đội hàng hải trong vùng biển tranh chấp.
“Họ [Trung Quốc] nói rằng không có lực lượng dân quân, đó là những ngư dân, vì vậy chúng ta hãy xem xét lời nói của họ, về mặt giá trị, nhưng chúng ta cũng nên xác minh” - ông Lorenzana nói thêm.
Trước đó, trang tin Rappler (Philippines) dẫn lời ông Bacordo ngày 13-10 thông báo kế hoạch triển khai hai đại đội dân quân với quân số 240 người ra Biển Đông nhằm thực hiện các hoạt động tuần tra và bảo vệ ngư dân trước các hoạt động quấy rối lâu nay của Trung Quốc.
Ông Barcado cho biết lực lượng dân quân biển sẽ hoạt động theo mô hình Đơn vị Địa lý Lực lượng Vũ trang Công dân (CAFGU) của lục quân, được trang bị xuồng cao tốc và súng trường, chịu sự quản lý của Bộ tư lệnh miền Tây và Bộ tư lệnh miền Bắc quân đội Philippines. Ngoài bảo vệ ngư dân, lực lượng này cũng có nhiệm vụ trinh sát, do thám và thu thập tin tức tình báo để phục vụ hoạt động của quân đội.
Tuy nhiên, Chuẩn Đô đốc, Tư lệnh Hạm đội Philippines Loumer Bernabe ngày 14-10 lại giải thích rằng lực lượng dân sự sẽ tuần tra trên các vùng biển, bảo vệ ngư dân và tài nguyên thiên nhiên, nhưng sẽ không được trang bị vũ khí.
Nhiều năm qua, ngư dân Philippines là “nạn nhân” của sự quấy rối từ lực lượng hải quân và dân quân biển Trung Quốc. Trước sự quấy rối đó, chính quyền Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte phần lớn phản ứng thông qua kênh trao công hàm phản đối Bắc Kinh.
Tàu cá Gem-Vir 1 của Philippines ngày 9-6-2019 đã bị tàu Yuemaobinyu 42212 của Trung Quốc đâm chìm gần bãi Cỏ Rong, phía đông bắc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Truyền thông Philippines khi đó cho biết sau khi đâm chìm tàu cá Philippines, tàu Trung Quốc đã lập tức rời khỏi hiện trường, bỏ mặc 22 thuyền viên Philippines giữa biển khơi. Sau đó, những thuyền viên này được một tàu cá Việt Nam gần đó phát hiện và giải cứu.
