Hãng tin Channel News Asia (CNA) dẫn tuyên bố từ Liên Hợp Quốc (LHQ) cho biết Hiệp ước Cấm Vũ khí Hạt nhân sẽ chính thức có hiệu lực từ tháng 1-2021, sau khi được 50 quốc gia thành viên phê chuẩn.
Theo đó, vào ngày 24-10, Honduras đã trở thành nước thứ 50 phê chuẩn Hiệp ước Cấm Vũ khí Hạt nhân (TPNW), điều kiện đủ để hiệp ước có hiệu lực trong vòng 90 ngày, bất chấp sự phản đối của Mỹ và nhiều cường quốc hạt nhân khác trên thế giới.
Dù những quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân chưa ký hiệp ước, nhưng các nhà hoạt động chống vũ khí hạt nhân cho rằng đây là một thành tựu lịch sử, với hy vọng TPNW không chỉ mang tính biểu tượng mà còn có thể chấm dứt việc sử dụng loại vũ khí hủy diệt hàng loạt này.
Một vụ nổ gây ra từ tên lửa hạt nhân được chụp lại. Ảnh: SPUTNIK
Chủ tịch Ủy ban Chữ thập đỏ Quốc tế (ICRC) Peter Maurer khẳng định đây là "một chiến thắng của nhân loại và lời hứa về một tương lai an toàn hơn".
Các tổ chức phi chính phủ khác, bao gồm Chiến dịch Quốc tế Bãi bỏ Vũ khí hạt nhân (ICAN), cũng bày tỏ niềm hoan nghênh trước thông tin từ LHQ.
"Honduras vừa phê chuẩn hiệp ước với tư cách là quốc gia thứ 50, khiến hiệp ước có hiệu lực và làm nên lịch sử" - Tổ chức ICAN đăng trên trang Twitter của mình cùng ngày.
“Đây là một chương mới trong tiến trình giải trừ vũ khí hạt nhân. Cuộc vận động kéo dài hàng thập kỷ đã đạt được điều mà nhiều người nói là không thể, đó là cấm vũ khí hạt nhân" - Giám đốc điều hành ICAN Beatrice Fihn tuyên bố.
Chiến dịch Quốc tế Bãi bỏ Vũ khí hạt nhân bày tỏ niềm hoan nghênh trước tuyên bố của LHQ cho biết Hiệp ước Cấm Vũ khí Hạt nhân sắp có hiệu lực. Ảnh: TWITTER
Trước đó vào tháng 8, nhân kỷ niệm 75 năm Mỹ ném bom nguyên tử xuống hai thành phố Nagasaki và Hiroshima của Nhật Bản, một loạt các quốc gia đã phê chuẩn TPNW bao gồm Nigeria, Malaysia, Ireland, Malta và Tuvalu.
Những quốc gia khác bao gồm Thái Lan, Mexico, Nam Phi, Bangladesh, New Zealand, Việt Nam và Vatican.
Theo hãng tin Sputnik, TPNW cấm các quốc gia sử dụng, phát triển, thử nghiệm, bố trí, dự trữ và đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân.
TPNW được Đại hội đồng LHQ thông qua vào tháng 7-2017 với sự chấp thuận của 122 quốc gia. 84 nước đã ký vào TPNW, dù không phải tất cả đều phê chuẩn văn bản hiệp ước này, theo CNA.
Hiện các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân, trong đó gồm năm thành viên thường trực Hội đồng Bảo an là Mỹ, Anh, Pháp, Nga và Trung Quốc vẫn chưa ký TPNW.
Tuy nhiên, các nhà hoạt động hy vọng TPNW khi có hiệu lực sẽ mang lại tác động tương tự Hiệp ước quốc tế về bom mìn, sẽ có thể thay đổi hành vi của những nước không tham gia.
Người dân đến thăm Bảo tàng Bom nguyên tử Nagasaki vào tháng 8, nhân kỷ niệm 75 năm vụ tấn công. Ảnh: AFP
Nga và Mỹ hiện là hai nước sở hữu nhiều đầu đạn hạt nhân nhất thế giới, Sputnik cho hay.
Cả hai nước vẫn đang nỗ lực đàm phán để gia hạn hiệp ước New START, dự kiến hết hạn vào tháng 2-2021, nhằm giới hạn số lượng đầu đạn hạt nhân mà mỗi bên được triển khai ở mức 1.550.
Chính quyền Washington còn đề nghị sửa lại thỏa thuận để đưa Trung Quốc cùng các loại khí tài mới của nước này vào hiệp ước, trong khi Moswcow sẵn sàng gia hạn hiệp ước thêm 5 năm mà không kèm điều kiện bổ sung.
New START cùng Hiệp ước Các lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF) mà Nga và Mỹ ký kết được xem như các thỏa thuận trung tâm trong vấn đề kiểm soát vũ khí hạt nhân toàn cầu.
Tuy nhiên, Washington đã rút khỏi INF vào năm 2019, sau khi cáo buộc Nga vi phạm các điều khoản của hiệp ước, Sputnik đưa tin.
