Chiều 26/10, phiên xử đại án BIDV tiếp tục với phần xét hỏi. Trả lời thẩm vấn đầu tiên, bị cáo Trần Lục Lang (cựu Phó Tổng Giám đốc BIDV phụ trách Quản lý rủi ro, thành viên Phân Ban quản lý rủi ro tín dụng, đầu tư) cho biết, đối với dự án của Công ty Bình Hà, qua thẩm định, ông thấy công ty này thiếu tài sản đảm bảo, việc cho doanh nghiệp này vay tiền có nhiều rủi ro.
“Ban thẩm định chỉ ra 4 rủi ro ngoài những yếu tố khác đã đối chiếu. Khi bị cáo trình lên thì ông Trần Bắc Hà không đồng ý, "doạ" nếu không thẩm định được dự án này thì sẽ cách chức bị cáo” - ông Lang khai và cho rằng, quyền phê duyệt cho vay là do HĐQT, ông là cấp trung gian, chỉ ký trình.
Thừa nhận báo cáo của tổ thẩm định và Phân ban Quản lý rủi ro đều nêu đề xuất cho vay, song cựu Phó Tổng BIDV “nại” rằng, bản thân ông không được quyền có ý kiến trong các báo cáo này. Khi ông đề xuất Cty Bình Hà cần bổ sung tài sản đảm bảo cho khoản vay thì ông Trần Bắc Hà không đồng ý.
Cựu Phó Tổng Giám đốc thừa nhận chữ ký trong báo cáo thẩm định là đồng ý đề xuất cho vay nhưng cho rằng mình chỉ vô tình đề xuất.
Trả lời HĐXX, bị cáo Trần Lục Lang cho rằng, vai trò của ông trong việc quyết định cho vay là rất mờ nhạt. Ông chỉ ký báo cáo phân tích đánh giá rủi ro của dự án, còn quyền quyết định cho vay hay không là của HĐQT.
Bị thẩm phán “xoay” về căn cứ ký nâng hạn mức tín dụng cho Cty Bình Hà từ 991 tỷ đồng lên 1.997 tỷ đồng, ông Lang lặp lại “điệp khúc” không biết, không rõ về nội dung này.
“Công văn do bị cáo ký, hay là bị cáo ký đại?” - thẩm phán nghiêm giọng, đồng thời công bố lời khai của ông Lang tại cơ quan điều tra.
Lúc này, cựu Phó Tổng BIDV cúi đầu thừa nhận sai phạm, song cho rằng ý kiến của ông chỉ là 1 khâu, khâu thứ yếu trong quá trình thực hiện cho vay.
Theo cáo buộc, bị cáo Trần Lục Lang đã có hành vi ký phê duyệt trên các báo cáo của Ban quản lý rủi ro tín dụng đề xuất cấp tín dụng và thay đổi điều kiện cấp tín dụng; ký phê duyệt trên các phiếu lấy ý kiến của Phân ban quản lý rủi ro tín dụng, đầu tư để đề xuất cho vay và sửa đổi điều kiện cấp tín dụng.
Trên cơ sở quyết định của HĐQT, ông Lang ký các văn bản chỉ đạo BIDV chi nhánh Hà Tĩnh cho vay, giải ngân, sửa đổi 8 lần điều kiện cấp tín dụng; ký đề xuất HĐQT gia hạn hợp đồng hạn mức năm 2016 và đề xuất cấp hạn mức ngắn hạn năm 2017 đối với Cty Bình Hà với các điều kiện ưu đãi trái quy định.
Hành vi sai phạm của ông Trần Lục Lang đã gây thiệt hại cho BIDV số tiền gần 800 tỷ đồng.
Cho vay bằng… lời hứa?
Trước tòa, cựu Phó Tổng giám đốc BIDV Đoàn Ánh Sáng khai nhận, trong báo cáo của tổ thẩm định chung có đề xuất cấp tín dụng cho Cty Bình Hà, trong đó có đưa ra các cảnh báo rủi ro… Đối với đề xuất cho vay trong báo cáo này, ông Sáng không có ý kiến, chỉ ký, thống nhất đề xuất của tổ thẩm định. Ông cho rằng, bản thân không khẳng định đồng ý cho Cty Bình Hà vay mà chỉ thống nhất ý kiến của tổ thẩm định.
Đối với việc đề xuất có đáp ứng điều kiện cho vay của BIDV hay không, cựu Phó Tổng BIDV cho rằng, tổ thẩm định buộc phải có ý kiến chấp nhận.
“Chủ tịch (ông Trần Bắc Hà - PV) bảo, việc thẩm định như nào thì cứ thẩm định, quyết định cho vay là của hội đồng” - ông Sáng khai.
Thừa nhận cáo trạng truy tố đúng hành vi phạm tội của ông, bị cáo Sáng khẩn khoản: “Dù khách quan, chủ quan gì không biết, dù bị cưỡng ép gì không biết, nhưng với việc cho vay như vậy là sai!”.
Nói thêm về việc cho Cty Bình Hà vay vốn trái quy định, cựu Phó Tổng BIDV trình bày, ông Trần Bắc Hà thời điểm đó có thư cam kết cho Cty Bình Hà vay.
“Các bị cáo cho vay theo quy định của pháp luật hay cho vay bằng lời hứa?” - thẩm phán nghiêm nghị.
Ông Sáng phân trần, HĐQT có Nghị quyết riêng, Chủ tịch bảo cứ xem thực tế dự án, có thể điều chỉnh các điều kiện cho vay.
Cáo trạng quy kết, bị cáo Đoàn Ánh Sáng đã ký quyết định thành lập tổ thẩm định chung; ký phê duyệt trên Báo cáo của Tổ thẩm định chung đề xuất cấp tín dụng; ký phê duyệt trên các phiếu lấy ý kiến của Phân ban đề xuất cho vay và Phân ban quản lý rủi ro tín dụng, đầu tư để đề xuất cho vay và thay đổi điều kiện cấp tín dụng lần thứ nhất trái quy định, gây thiệt hại cho BIDV gần 800 tỷ đồng.
Đối với ông Kiều Đình Hòa, cựu Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Tĩnh, bị cáo này khai nhận, ông Trần Bắc Hà là người giới thiệu Cty Bình Hà cho BIDV chi nhánh Hà Tĩnh. Về đề xuất trong báo cáo thẩm định, ông Hòa khai rằng ông ký văn bản khi văn bản này… chưa có nội dung gì và do ông Trần Bắc Hà yêu cầu ký trước.
Phân trần trước tòa, cựu Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Tĩnh cho rằng bản thân tin tưởng cấp trên, chỉ thực hiện theo yêu cầu của cấp trên. Khi ông có băn khoăn về việc khách hàng chưa đủ tiêu chuẩn cho vay theo quy định chung, ông Trần Bắc Hà yêu cầu chi nhánh thực hiện cho vay, trách nhiệm thuộc HĐQT.
Đối với dự án của Cty Bình Hà, ông Hòa cho rằng đây là một dự án lớn, chi nhánh chưa có kinh nghiệm.
“Do khách hàng gian dối, cán bộ chi nhánh cho hạn chế, chưa có kinh nghiệm… Chi nhánh có văn bản đề nghị Hội sở chính giúp đỡ nhưng Hội sở chính không có ý kiến gì!” - ông Hòa nói và khẳng định bản thân chỉ… vô tình phạm tội.
Ngoài ra, cựu Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Tĩnh còn khai, ông từng bị ông Trần Bắc Hà dọa cách chức Giám đốc khi khách hàng là Cty Bình Hà gửi đơn “than phiền” trực tiếp cho ông Hà.
Tiến Nguyên