Giới trẻ Trung Quốc đổ xô thi công chức

Chánh Tài

(TBKTSG Online) – Hơn 1,57 triệu ứng viên, phần lớn là sinh viên mới ra trường, đủ tiêu chuẩn tham dự kỳ thi tuyển công chức được tổ chức khắp đất nước Trung Quốc vào cuối tháng 11 tới, theo Cục Công chức Trung Quốc (SACS). Con số này cao hơn nhiều so với  965.000 ứng viên dự kỳ thi tuyển công chức hồi năm ngoái và cao thứ hai trong lịch sử. Điều này cho thấy giới trẻ Trung Quốc muốn có việc làm ổn định ở các cơ quan nhà nước giữa lúc thị trường việc làm ở đất nước đông dân nhất thế giới chịu sức ép lớn do cuộc khủng hoảng Covid-19.

Các ứng viên tại một điểm thi tuyển công chức ở Trung Quốc vào tháng 11 năm ngoái. Ảnh: Xinhua

Kỳ thi công chức trở nên nóng với tỷ lệ chọi 1/61

Tân Hoa xã cho biết trong kỳ thi tuyển công chức năm nay, hay còn gọi là quốc khảo (guokao), Trung Quốc sẽ tuyển dụng 25.700 công chức làm việc cho 79 cơ quan trung ương và 23 tổ chức trực thuộc trung ương. Điều này có nghĩa là với gần 1,6 triệu người ứng viên tham gia,  kỳ thi năm nay có tỷ lệ chọi trung binh 1/61.

Có tổng cộng 15.000 vị trí công việc nhà nước dành riêng cho các sinh viên mới ra trường trong năm nay, cao hơn nhiều so với mọi năm vì Trung Quốc muốn tạo cơ hội việc làm cho nhóm ứng viên này giữa lúc tỷ lệ thất nghiệp của giới trẻ đang ở mức cao.

Sự quan tâm gia tăng của sinh viên mới ra trường đối với công việc ở các cơ quan nhà nước cho thấy các thách thức trên thị trường lao động Trung Quốc khi các doanh nghiệp cắt giảm tuyển dụng, đẩy tỷ lệ thất nghiệp lên cao so với trước đại dịch dù nền kinh tế Trung Quốc đang phục hồi khá mạnh mẽ.

“Vào thời kỳ thất nghiệp hàng loạt, các cơ quan của chính phủ là nơi tốt nhất để làm việc vì họ cung cấp chén cơm sắt”, Bo Zhuang, nhà phân tích ở Công ty tư vấn TS Lombard, nhận định. ‘Chén cơm sắt’ là cụm từ mà người Trung Quốc ám chỉ đến công việc ổn định ở các cơ quan nhà nước.

Trong tháng 9, tỷ lệ thất nghiệp chính thức của Trung Quốc là 5,4%, cao hơn mức 5% trước đại dịch. Đối với 8,7 triệu sinh viên Trung Quốc tốt nghiệp trong năm nay, triển vọng trên thị trường việc làm đang ảm đạm. Theo một số văn phòng dịch vụ việc làm ở các trường đại học của Trung Quốc, chỉ 25% sinh viên tốt nghiệp của họ trong năm 2020 tìm được việc làm.

Giữa bức tranh thị trường việc làm u tối đó, các cơ quan nhà nước, nơi thường ký kết các hợp đồng làm việc dài hạn, càng trở nên thu hút hơn. “Tôi muốn làm việc ở một nơi không sa thải tôi ở độ tuổi 40”, David Li, chuyên viên phân tích tài chính, 31 tuổi, người vừa mất việc trong năm nay, nói. Anh cho biết đang có hoạch thi tuyển vị trí nghiên cứu ở Sở Tài chính tỉnh Giang Tô.

Thu nhập công chức cao hơn mặt bằng chung

Việc làm ở các cơ quan nhà nước không chỉ mang lại sự ổn định mà còn mức lương cao hơn mức trung bình trong xã hội cộng với các phúc lợi hào phóng từ trợ cấp nhà ở cho đến trợ cấp lương hưu. Hầu hết các doanh nghiệp tư nhân, nơi sử dụng số lượng lao động lớn nhất Trung Quốc, không thể cung cấp với các gói phúc lợi tốt như vậy khi họ xoay sở ứng phó sự cạnh tranh gay gắt từ thị trường trong nước lẫn quốc tế và một nền kinh tế đang tăng trưởng chậm lại.

Tại thành phố Tô Châu, tỉnh Giang Tô, một trong những đô thị giàu nhất Trung Quốc, công chức nhà nước kiếm được thu nhập trung bình 180.227 nhân dân tệ (622 triệu đồng VN) mỗi năm vào năm 2018. Con số này cao hơn nhiều so với mức thu nhập trung bình 58.333 nhân dân tệ (201 triệu đồng VN)/năm của công nhân địa phương, theo văn phòng thống kê Tô Châu.

Tom Shi, quan chức ở một quận của Thượng Hải, nói: “Công việc nhà nước không giúp bạn giàu nhưng bảo đảm cho bạn một cuộc sống thoải mái”. Shi kiếm được mức thu nhập 18.000 nhân dân tệ (62 triệu đồng VN)/tháng và đang sống trong một căn hộ 150 mét vuông ở ngoại ô Thượng Hải.

Chế độ phúc lợi và sự ổn định của công việc nhà nước khiến kỳ thi công chức hàng năm của Trung Quốc chứng kiến sự cạnh tranh quyết liệt. Bài thi trong kỳ thi tuyển này rất khó và kiểm tra nhiều kỹ năng của ứng viên từ phân tích chính sách, giải toán cho đến đọc hiểu.

Những công việc tốt trong cơ quan nhà nước có thể thu hút hàng ngàn ứng viên đăng ký dự thi. Chẳng hạn, một vị trí nhân viên ở chi nhánh của Cục Thống kê quốc gia Trung Quốc ở TP Đông Hoản, tỉnh Quảng Đông thu hút 3.334 ứng viên nộp đơn.

“Bạn cần phải sẵn sàng đọ sức với những đầu óc thông minh nhất ở đất nước này để giành các vị trí việc làm ở cơ quan nhà nước”, Lucy Yan, nhân viên phân tích số liệu, người vừa bị sa thải và đang xin thi vào công việc nghiên cứu ở tỉnh ủy Chiết Giang, nói.

Tuy nhiên, sức nóng của kỳ thi tuyển công chức của Trung Quốc làm dấy lên các lo ngại về việc phân bổ sai nguồn lực con người. Các nhà phân tích cho rằng khi hàng loạt nhân tài theo đuổi con đường công chức, điều này có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt  kỹ năng ở khu vực tư nhân, động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

“Hệ thống tuyển dụng việc làm hiện tại của Trung Quốc không khuyến khích người có năng lực tham gia các lĩnh vực mà họ có thể phát huy tốt nhất tài năng của mình”, nhà phân tích Bo Zhuang nhận định.

Theo Xinhua, Financial Times