VKSND Tối cao vừa ra cáo trạng truy tố bị can Dương Thị Bạch Diệp (Giám đốc công ty TNHH bất động sản Diệp Bạch Dương, gọi tắt là công ty Diệp Bạch Dương) về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, theo khoản 4, Điều 174, BLHS năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017.

Chín bị can khác trong vụ án bị truy tố cùng về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng theo khoản 2 Điều 285 BLHS năm 1999, gồm: Nguyễn Thành Tài, cựu Phó Chủ tịch UBND TP.HCM; Trần Nam Trang, nguyên Phó giám đốc sở Tài chính TP.HCM; Vy Nhật Tảo, Giám đốc trung tâm Ca nhạc nhẹ TP.HCM; Nguyễn Thành Rum, nguyên Giám đốc sở VH-TT&DL TP.HCM; Lê Tôn Thanh, nguyên Phó giám đốc sở VH-TT&DL TP.HCM; Lê Văn Thanh, nguyên Phó chánh văn phòng UBND TP.HCM; Huỳnh Kim Phát, nguyên Phó chánh văn phòng UBND TP.HCM; Nguyễn Thanh Nhàn, nguyên Phó giám đốc sở TN&MT; Đào Anh Kiệt, nguyên Giám đốc sở TN&MT.

Chưa hoán đổi tài sản đã đem đi cầm cố

Nhà đất số 185 đường Hai Bà Trưng là tài sản Nhà nước, được giao cho trung tâm ca nhạc nhẹ (trực thuộc sở VH-TT&DL TP.HCM) làm trụ sở. Do cơ sở này xuống cấp nên năm 2007, trung tâm Ca nhạc nhẹ có chủ trương tìm đơn vị nâng cấp, cải tạo.

Thông qua người quen, bị can Dương Thị Bạch Diệp là người đại diện theo pháp luật của công ty Bạch Diệp Dương đã liên hệ, đề xuất với trung tâm việc tìm một bất động sản khác tương đương để hoán đổi.

Theo đó, Diệp đề xuất cho công ty Bạch Diệp Dương nhận thửa đất 185 Hai Bà Trưng và hợp nhất với các thửa đất hiện tại xây tổ hợp khách sạn nhà hàng. Đổi lại, công ty Diệp Bạch Dương sẽ hỗ trợ xây dựng Trung tâm tại một địa điểm khác phù hợp.

Thấy phương án hợp lý, ông Vy Nhật Tảo (Giám đốc trung tâm Ca nhạc nhẹ TP.HCM) đã chấp nhận phương án hoán đổi này. Đến tháng 2/2008, bà Diệp làm đơn gửi UBND TP.HCM xin hoán đổi khu đất 57 đường Cao Thắng, quận 3 để lấy khu đất 185 Hai Bà Trưng, quận 1 và cam kết sẽ hỗ trợ thêm cho trung tâm Ca nhạc nhẹ thành phố số tiền 5 tỷ đồng.

Tuy nhiên, do pháp luật chưa có quy định về việc hoán đổi này nên đề xuất của bà Diệp không được UBND Thành phố chấp nhận. Sau đó, bà Diệp tiếp tục vận động các cá nhân có thẩm quyền phương án hoán đổi kèm theo đề xuất sửa chữa trung tâm Ca nhạc nhẹ với số tiền 20 tỷ đồng.

Lúc này, ông Vy Nhật Tảo đã mời Giám đốc sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch TP.HCM lúc đó là ông Nguyễn Thành Rum đến tham quan khu đất 57 Cao Thắng, đồng thời trình phương án thể hiện việc trung tâm Ca nhạc nhẹ có nhiều lợi ích nếu hoán đổi. Sau đó, ông Rum tổ chức họp ban Giám đốc Sở và thống nhất chủ trương hoán đổi của bà Diệp.

Dù thời điểm này việc hoán đổi chưa thực hiện, khu đất 57 Cao Thắng lẽ ra phải chờ bàn giao cho trung tâm Ca nhạc nhẹ thì bà Diệp lại đem thế chấp cho Agribank vay gần 22.000 lượng vàng. Việc chế chấp vay vốn, bà Diệp không thông báo cho ông Vy Nhật Tảo biết.

Tiếp đến, bà Diệp gặp ông Nguyễn Thành Tài trình bày về phương án hoán đổi và được ông Tài đồng ý, xin ý kiến Chủ tịch UBND TP.HCM thời điểm đó và được chấp thuận phương án nhưng yêu cầu phải thông qua sở Tài chính - Ban chỉ đạo 09 đề xuất.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện, bà Đào Thị Hương Lan - Nguyên Giám đốc sở Tài chính thời điểm đó (nay đã bỏ trốn và đang bị truy nã) đã không căn cứ vào quyết định 09 của Thủ tướng Chính phủ, không tuân thủ các quy định về kiểm tra tính pháp lý khu đất, tình trạng hiện tại có tranh chấp hoặc thế chấp vay hay không mà đống ý với phương án hoán đổi.

Qua nhiều đề xuất, UBND TP.HCM đã đồng ý hoán đổi khu đất 185 Hai Bà Trưng cho công ty Bạch Diệp Dương xây dựng trung tâm ca nhạc đạt chuẩn tại 57 Cao Thắng. Sau khi thống nhất việc hoán đổi, công ty Diệp Bạch Dương nhận mặt bằng 185 Hai Bà Trưng và giấy tờ liên quan nhưng bà Diệp không bàn giao giấy tờ nhà đất tại 57 Cao Thắng cho trung tâm Ca nhạc.

Ông Nguyễn Thành Tài và hàng loạt cán bộ TP.HCM dính sai phạm

Cáo trạng xác định, trong quá trình làm hồ sơ hoán đổi, bà Diệp đã có hành vi gian dối cung cấp sổ hồng tại số 57 Cao Thắng cho ban chỉ đạo 09 TP.HCM (bản photo) thể hiện chưa thế chấp, chưa đăng ký giao dịch đảm bảo. Trong khi đó tài sản này đã được thế chấp vay hàng ngàn lượng vàng tại Agribank TP.HCM từ ngày 31/12/2008.

Đồng thời bà Diệp cũng không thông báo tài sản trên đang thế chấp tại ngân hàng cho các cơ quan chức năng trong suốt quá trình hoán đổi. Bà chỉ cam kết với Agribank sau khi hoán đổi xong tài sản 185 Hai Bà Trưng của công ty sẽ thay thế tài sản 57 Cao Thắng làm tài sản đảm bảo chung cho các khoản vay của công ty bà tại ngân hàng này.

Tuy nhiên sau khi được cấp sổ hồng tại 185 Hai Bà Trưng, bà Diệp không thực hiện cam kết mà thế chấp cho ngân hàng Phương Nam (nay là Sacombank) vay 160 tỷ đồng, hiện dư nợ gốc là 99,288 tỷ đồng, nợ lãi là 123,505 tỷ đồng. Cáo trạng cho rằng đủ căn cứ để xác định bà Diệp đã chiếm đoạt tài sản của Nhà nước tại 185 Hai Bà Trưng có giá trị hơn 186 tỷ đồng và bà Diệp phải chịu trách nhiệm hoàn trả, bồi thường số tiền này lại cho Nhà nước.

Cáo trạng cũng nêu rõ, để xảy ra việc bà Diệp chiếm đoạt được như trên là do các cán bộ đơn vị liên quan đã có hành vi sai phạm, thiếu trách nhiệm, tắc trách trong việc tham mưu đề xuất chấp thuận hoán đổi tài sản, cấp sổ hồng tại 185 Hai Bà Trưng cho công ty Diệp Bạch Dương không đúng pháp luật.

Theo đó, trên cơ sở ý kiến của ông Nguyễn Thành Tài, bà Đào Thị Hương Lan (Ủy viên ban Chỉ đạo 09, Giám đốc sở Tài chính TP.HCM) đã chủ trì tổ chức cuộc họp với các sở ban ngành và các đơn vị liên quan thống nhất ý kiến trên cơ sở xác định sự việc đã rồi.

Kết quả thẩm định giá, ông Tài đã ký quyết định duyệt giá trị quyền sử dụng đất tại 185 Hai Bà Trưng là hơn 187 tỷ đồng, giá trị công trình trên đất là là hơn 152 triệu đồng, giá trị quyền sử dụng đất tại 57 Cao Thắng là hơn 176 tỷ đồng.

VKS xác định hành vi của ông Tài, Vi Nhật Tảo, Trần Nam Trang, Nguyễn Thành Rum, Lê Tôn Thanh (Đào Anh Kiệt, Nguyễn Thanh Nhàn, Huỳnh Kim Phát và Lê Văn Thanh đã vi phạm khoản 5 Điều 6 luật Quản lý sử dụng tài sản Nhà nước.

Các cá nhân này đã không yêu cầu công ty Bạch Diệp Dương cung cấp bản chính sổ hồng, không kiểm tra pháp lý, không kiểm tra di biến động của tài sản 57 Cao Thắng và không thực hiện đầy đủ trách nhiệm được giao. Từ đó đã không phát hiện được tài sản này đã bị bà Diệp đem đi thế chấp vay ngân hàng, gây hậu quả thiệt hại cho Nhà nước 186 tỷ đồng.