Ngày 30/10, Thường trực Thành ủy Hà Nội tổ chức buổi đối thoại với nhân dân 3 xã Hồng Kỳ, Nam Sơn, Bắc Sơn (huyện Sóc Sơn) trong vùng ảnh hưởng môi trường của Khu liên hợp xử lý chất thải Nam Sơn.

Khu tái định cư cũng ô nhiễm

Phát biểu tại buổi tiếp xúc, ông Lê Văn Hộ ở thôn Đông Hạ (xã Nam Sơn) cho biết, từ khi bãi rác Nam Sơn đi vào hoạt động (từ 1999), đã có 15 lần người dân chặn xe vào bãi rác. Theo ông Hộ, những lần chặn xe trước đây là do bãi rác ô nhiễm quá sức chịu đựng của người dân. Còn những lần chặn xe rác gần đây là do sự hứa hẹn của thành phố với nhân dân không được thực hiện. “Bãi rác không hiểu đã quá tải hay chưa, nhưng vừa rồi ô nhiễm ghê gớm quá, mùi thối bốc lên cả huyện cũng cảm thấy chứ không chỉ nhân dân 3 xã chúng tôi”, ông Hộ nói.

Bản thân ông Hộ cũng từng là chủ tịch UBND xã Nam Sơn, nên ông có điều kiện nắm rõ những tâm tư, nguyện vọng của nhân dân trong vùng ảnh hưởng của bãi rác.

Theo ông Hộ, tính từ năm 1999 đến 2005, cả xã Nam Sơn chỉ có 2 người chết do ung thư, nhưng từ năm 2005 đến nay đã có trên 100 người. Ngay thôn Đông Hạ nơi ông Hộ sinh sống (thôn nhỏ nhất xã Nam Sơn) cũng có 22 người bị ung thư, trong đó đã có 13 người chết, 9 người đang chạy chữa. “Có nhà tới 4 người chết vì ung thư. Ngay nhà tôi có 5 anh em bị ung thư trong đó 3 người chết rồi, còn 2 người đang chờ ra đi. Bản thân tôi không bao giờ hút thuốc nhưng cũng bị ung thư phổi giai đoạn 3, bác sĩ đã bó tay trả về nhà rồi”. ông Hộ nghẹn ngào.

Ông Hộ cũng nêu những bức xúc của người dân trong vùng ảnh hưởng của bãi rác Nam Sơn trong chính sách tái định cư của thành phố và huyện Sóc Sơn. Nguyên chủ tịch UBND xã Nam Sơn đề nghị thành phố phải rút kinh nghiệm trong việc xây dựng khu tái định cư cho người dân. Cụ thể là 2 khu tái định cư ở xã Nam Sơn, Bắc Sơn đầu tư hàng trăm tỷ đồng nhưng không có ai ở nên đành bỏ hoang. “Bây giờ lại xây thêm 4 khu nữa ở cả 3 xã, trong đó với khu tái định cư ở xã Hồng Kỳ dân đã kiến nghị lên thành phố là không ở đó đâu. Khu này chỉ cách bãi rác 1,5 km, mà đúng hướng gió, đi qua cũng thấy thối lắm rồi, ở sao được. Người ta muốn ở khu khác hợp lý hơn thì không làm, làm ở đó dân không về ở thì lãng phí quá”, ông Hộ nói thêm.

Ý kiến về đền bù của ông Hộ nhận được sự đồng tình của đa số người dân có mặt tại hội trường. Ông Nguyễn Văn Thắng, người dân thôn Na Sơn (xã Bắc Sơn) cho rằng, bản thân gia đình mình không hài lòng với việc chỉ được chi trả 10.500 đồng/m² đất được cho là thổ cư. Ông Thắng lo ngại  với mức đền bù thấp như vậy, gia đình ông không đủ tiền mua đất ở khu tái tái định cư, ổn định cuộc sống.

178 sổ đỏ, chỉ có 3 sổ đỏ hợp pháp

Tại buổi đối thoại, ông Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội thừa nhận tiến độ đền bù giải phóng mặt bằng cho người dân ở trong vùng ảnh hưởng môi trường của Khu liên hợp xử lý chất thải Nam Sơn là quá chậm. Ông Hùng cho biết, thành phố đã chỉ đạo Sở TN&MT cử 30 cán bộ của Trung tâm quỹ đất xuống 3 xã để giải quyết những vướng mắc xong trước Tết Nguyên đán.

“Quan điểm của thành phố là vận dụng tối đa những chính sách để giải quyết cho bà con 3 xã trong vùng ảnh hưởng môi trường của Khu liên hợp xử lý chất thải Nam Sơn. Còn những chính sách nào vượt quá quyền hạn chúng tôi sẽ tổng hợp báo cáo cơ quan Trung ương giải quyết. Những gì chúng tôi nói với bà con trong những lần đối thoại trước thì vẫn còn nguyên giá trị. Bởi những gì tôi đã nói là dựa trên cơ sở chính sách pháp luật”, ông Hùng nói.

Đối với việc đền bù cho người dân, Phó Chủ tịch thành phố Hà Nội thông tin: “Vừa qua thanh tra 178 sổ đỏ, tất cả đều vượt hạn mức, chỉ có 3 sổ đỏ hợp pháp, 6 sổ không đúng quy định, còn lại hơn 100 trường hợp không có bất cứ hồ sơ quản lý nào. Có một số trường hợp nhận tiền hạn mức gấp 5 lần, nhưng chi trả không đúng đã phải trả lại nhà nước. Cán bộ bị kiểm điểm, kỷ luật. Tôi đề nghị người dân nên tự khắc phục, kể cả khi đã nhận được tiền đền bù”. 

Tại hội trường, ông Nguyễn Quốc Hùng đề nghị Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Võ Nguyên Phong có những biện pháp kịp thời để hạn chế tối đa tình trạng ô nhiễm phát tán ra môi trường.

Lãnh đạo UBND huyện Sóc Sơn đề nghị UBND thành phố xem xét hỗ trợ vùng ảnh hưởng môi trường quanh Khu liên hiệp xử lý chất thải rắn Nam Sơn lên đến 2km. Đề nghị có văn bản trả lời về việc có thông tin Khu liên hiệp xử lý chất thải Sóc Sơn hiện đã quá tải mà vẫn tiếp tục đổ rác có đúng với các quy trình, quy định của pháp luật hay không. Đồng thời, áp dụng khung giá đất mới giai đoạn 2020 - 2024 (tăng 10%) và nhân hệ số K đang thực hiện.

Kết luận buổi đối thoại, ông Nguyễn Văn Phong, Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội đánh giá việc huyện di dân ra khỏi bán kính 500m của vùng ảnh hưởng bãi rác Nam Sơn là quá chậm, trong đó có trách nhiệm của huyện Sóc Sơn. Do vậy, thành phố quyết định thành lập tổ công tác gồm Phó Chủ tịch UBND thành phố phụ trách và có lãnh đạo các sở ngành liên quan trực tiếp xử lý những vướng mắc tại Khu Liên hiệp xử lý rác thải Nam Sơn. Theo Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội, rất nhiều bà con nhận thức được hành vi chặn xe chở rác là vi phạm pháp luật.

“Tôi hy vọng việc này không tái diễn nữa. Mọi kiến nghị của bà con đều được các cấp chính quyền và tổ công tác của thành phố tiếp thu giải quyết theo con đường đơn thư, trao đổi, đối thoại chứ không nên tiếp tục sử dụng hình thức chặn xe”.

Ông Nguyễn Văn Phong, Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội

Hiểu Minh