Những con số đã nói lên một thực tế: Chúng ta đang sống trong "Thời đại tỷ phú". 4 năm trước, nước Mỹ đã bầu ra vị tổng thống là tỷ phú đầu tiên. Kể từ đó, khoảng 200 người giàu nhất nước này – đại diện cho 0,00006% dân số, đã ghi nhận giá trị tổng tài sản lên tới 1 nghìn tỷ USD.

Giờ đây, trong thời điểm điểm rủi ro, một quốc gia vốn đã bị chia rẽ đang bỏ phiếu bầu cử một lần nữa. Kết quả sắp tới không chỉ quyết định tương lai của Mỹ mà còn là khối tài sản lớn nhất của nước này.

Các thế lực đẩy phần lớn của cải về tay số ít người siêu giàu đã bắt đầu làm việc này từ rất lâu trước chiến thắng bất ngờ của ông Trump. Dù ai là người chiến thắng trong cuộc tranh cử năm nay, thì những yếu tố này – đặc biệt là sự thay đổi về công nghệ, sẽ tiếp tục định hình nền kinh tế và chính trị nước Mỹ.

Giá trị tài sản của các tỷ phú Mỹ trong Bloomberg Billionaires Index.

Tuy nhiên, nhiệm kỳ của tổng thống của ông Trump đã thúc đẩy các xu hướng khiến những người Mỹ giàu nhất vẫn tiếp tục trở nên giàu hơn. Và nhiều người đã sẵn sàng để bảo vệ khối tài sản của họ trong trường hợp cựu Phó Tổng thống Joe Biden giành chiến thắng và thực hiện cam kết tăng thuế.

Giáo sư kinh tế Kimberly Clausing đến từ Đại học Reed, cho biết: "Ông Trump không chịu trách nhiệm về yếu tố lâu dài đang tạo những thay đổi lớn về bất bình đẳng. Tuy nhiên, những thay đổi trong chính sách của ông đã khiến tình trạng này trở nên căng thẳng hơn."

Nhóm người giàu Mỹ trong Bloomberg Billionaires Index chứng kiến giá trị khối tài sản ở mức dưới 1,8 nghìn tỷ USD vào đêm bầu cử năm 2016 lên hơn 2,8 nghìn tỷ USD tính đến tuần trước. Con số được theo dõi có thể thay đổi theo từng ngày, nhưng số lượng người Mỹ trong bảng xếp hạng này vẫn ổn định từ 168 vào đêm bầu cử 2016 đến 166 vào tháng này.

Phần lớn lợi ích có được dưới thời ông Trump đều đến với nhóm người giàu nhất. Ví dụ, ông chủ của Amazon – Jeff Bezos, đã kiếm được khoảng 121 tỷ USD khi ông Trump đương nhiệm, bất chấp cuộc ly hôn đầy tốn kém.

Trong khi đó, những tỷ phú trong ngành năng lượng, bất động sản và công nghiệp – vốn là các lĩnh vực được ông Trump ủng hộ, đã chứng kiến "chỗ đứng" bị lung lay trên bảng xếp hạng kể từ cuối năm 2016, phần lớn là do tác động của dịch Covid-19.

Giá trị tài sản của các tỷ phú Mỹ theo các ngành năng lượng, tài chính và công nghệ.

Những khoản lợi nhuận khổng lồ mà các tỷ phú thu về hầu hết nhờ đà tăng bùng nổ của thị trường chứng khoán trong nhiệm kỳ của ông Trump. Tính từ đêm bầu cử năm 2016 đến ngày 29/10, lợi nhuận của S&P 500 tăng 67%, bao gồm cả cổ tức. Trong khi đó, Nasdaq Composite cũng mang về mức lợi nhuận là 125%.

Trước đại dịch, người lao động Mỹ cũng được hưởng lợi đáng kể dưới thời ông Trump. Dẫu vậy, con virus nhỏ bé này đã khiến tình trạng bất bình đẳng gia tăng một cách đáng kinh ngạc, khi hàng triệu người mất việc ở đúng thời điểm thị trường chứng khoán hồi phục, thúc đẩy khối tài sản của một loạt tỷ phú.

Khối tài sản của nhóm tỷ phú Mỹ đã tăng vọt kể từ cuối những năm 1970. Theo nhiều ước tính, tài sản của nhóm 1% giàu nhất nước Mỹ đã tăng khoản 50%, trong khi 0,1% nhóm siêu giàu – khoảng 200.000 hộ gia đình có tài sản ròng từ 20 triệu USD, tăng gấp đôi giá trị tài sản.

Khối tài sản của 5 tỷ phú giàu nhất nước Mỹ kể từ khi ông Trump bắt đầu nhiệm kỳ vào năm 2017.

Trong những năm gần đây, giá trị tài sản trung bình của nhóm 1% và 0,1% vẫn tiếp tục tăng, nhưng tỷ lệ trong tổng tài sản của người Mỹ không thay đổi trong nhiệm kỳ thứ 2 của ông Obama và 3 năm đương nhiệm của ông Trump, trong khi khối tài sản của nhóm 99% tăng nhẹ. Dẫu vậy, tài sản của những tỷ phú giàu nhất tiếp tục vượt xa những người còn lại.

Nhìn chung, 50 người Mỹ giàu nhất đã chứng kiến khối tài sản tăng thêm 835 tỷ USD dưới thời ông Trump, chiếm toàn bộ 80% đà tăng của các tỷ phú Mỹ trong chỉ số này.

Khối tài sản tăng trưởng mạnh cũng thúc đẩy xu hướng tiêu dùng phô trương (conspicuous consumption). Theo Bloomberg, nhóm người giàu đã chi khoản tiền khổng lồ cho bất động sản cao cấp, trong đó có căn penthouse trị giá 238 triệu USD ở New York. Ngoài ra, mức giá của các tác phẩm nghệ thuật cũng chạm mức kỷ lục và giá trị của các đội thể thao cũng tăng vọt.

Chưa dừng ở đó, giới siêu giàu cũng đổ khoản tiền chưa từng có vào chính trị, cho cả 2 đảng. Trong quý III, các nhà tài trợ đã viết những tấm séc trị giá 100.000 USD trở lên hoặc đóng góp 134 triệu USD cho 2 ủy ban huy động tiền cho ông Biden. Trong khi đó, ủy ban của ông Trump huy động được 96,9 triệu USD.

Tham khảo Bloomberg