Đây là một phần trong kế hoạch Tầm nhìn 2030 của Thái tử Ả Rập Saudi Mohammed bin Salman, nhằm thu hút hàng tỉ USD đầu tư từ nước ngoài, đa dạng hóa nền kinh tế.

Kế hoạch chấm dứt phụ thuộc vào dầu mỏ

Ngay từ đầu năm 2021, Thái tử Mohammed bin Salman công bố kế hoạch xây dựng một siêu thành phố The Line không phát thải khí carbon, là dự án đầu tiên nằm trong Neom.

The Line (Thành phố thẳng) là chuỗi cụm dân cư trải dài 170 km dọc theo một trục trung tâm và là cột sống của đô thị Neom lọt thỏm giữa vùng hoang vu sỏi cát sa mạc.

Lý giải về dự án, Thái tử Mohammed bin Salman nói: "Tại sao chúng ta phải hy sinh thiên nhiên vì mục tiêu phát triển? Tại sao 7 triệu người chết mỗi năm vì ô nhiễm? Tại sao mỗi năm chúng ta phải mất đi 1 triệu người do tai nạn giao thông? Chúng ta cần chuyển đổi khái niệm về một thành phố thông thường thành một thành phố tương lai".

The Line là một chuỗi các khu dân cư sinh thái trải dài 170 km dọc bờ biển Đỏ, dự kiến sẽ có 1 triệu người sinh sống. Ảnh: NOEM

Trang Bloomberg mới đây đưa tin các máy ủi bắt đầu vận chuyển đất và đào đường hầm xuyên núi để thi công 3 tầng của thành phố, gồm: khu vực trên mặt đất cho người đi bộ, 2 tầng dưới lòng đất dành cho phương tiện giao thông và cơ sở hạ tầng.

Theo Giám đốc quản lý dự án Nadhmi Al-Nasr, đây là công trình khổng lồ. Ông Nadhmi Al-Nasr cho biết hiện có 1.500 nhân viên làm việc và sinh sống tại chỗ. Họ sẽ xây dựng đô thị ngỡ như chỉ có trên phim ảnh với taxi bay không người lái, công viên giải trí theo phong cách Công viên kỷ Jura, các trang trại gió, năng lượng mặt trời và công nghệ tiên tiến biến nước thành ôxy và hydro để làm nhiên liệu…

Dự án "xanh" Neom thuộc tỉnh Tabuk, một khu vực gần biên giới với Jordan và Ai Cập. Dự án Neom sẽ có 16 quận, tổng diện tích 26.500 km2, gấp 33 lần New York (Mỹ), 37 lần Singapore và dự kiến sẽ là nơi sinh sống, làm việc của hàng chục triệu công dân toàn thế giới.

Với mức đầu tư lên tới 500 tỉ USD và dự kiến hoàn thành vào năm 2025, Neom được kỳ vọng có thể soán ngôi Thung lũng Silicon về công nghệ, Hollywood trong giải trí và French Riviera (Côte d’Azur) về nghỉ dưỡng.

Trải dài từ vùng núi phía Tây Bắc Ả Rập Saudi đến biển Đỏ, The Line là hành lang nối nhiều tiểu trung tâm của Neom với nhau. Ả Rập Saudi đầu tư 100 - 200 tỉ USD vào "Thành phố thẳng" và dự án sẽ tạo ra 380.000 việc làm mới, giúp GDP của quốc gia này tăng khoảng 48 tỉ USD vào năm 2030.

Không xe, không đường sá và không phát thải carbon

Nhờ hình dạng thẳng và cơ sở hạ tầng dưới lòng đất, thiết kế của thành phố giúp bảo tồn 95% cảnh quan tự nhiên. Cảnh quan khu vực sẽ biến đổi nhờ máy gây mưa. Neom cũng sẽ có vườn san hô lớn nhất thế giới, cát phát sáng và mặt trăng nhân tạo khổng lồ chiếu sáng vào ban đêm.

Bản phác họa một góc The Line - thành phố sa mạc tương lai. Ảnh: NOEM

Các cộng đồng của "thành phố thẳng" sẽ được kết nối bằng phương tiện giao thông tốc độ cực cao hay các giải pháp di chuyển tự động. Thay vì sử dụng xe hơi làm phương tiện di chuyển hằng ngày, người dân sẽ ngồi trong những chiếc taxi bay không người lái đến nơi làm việc.

Trường học, nhà hàng, cửa hàng và các điểm đến khác đều cách đó trong vòng 5 phút đi bộ và "không chuyến đi nào dài hơn 20 phút". Việc dọn dẹp trong nhà giao cho người máy; dịch vụ giao thông, nhà hàng, hậu cần... được người máy đảm nhiệm, năng lượng cho cơ sở hạ tầng khổng lồ sẽ lấy từ nguồn tái tạo.

Tất cả những điều nêu trên giúp Neom trở thành đô thị trung tính carbon - thứ khí thải đang là ác mộng của các nước công nghiệp. Dự kiến, cư dân sẽ chuyển đến ở sớm nhất vào năm 2024. Việc xây dựng một đô thị Neom hoàn toàn mới, thay vì đầu tư vào các thành phố hiện tại của Ả Rập Saudi, phản ánh phần nào nhiều vấn đề tồn tại lâu dài ở nước này.

Các công ty nước ngoài lâu nay tránh rót vốn đầu tư vì hệ thống pháp lý chưa rõ ràng, tham nhũng và các ràng buộc xã hội như cấm uống rượu hay yêu cầu phụ nữ phải có sự cho phép của nam giới mới được đi ra ngoài...

Với tờ The Wall Street Journal, Neom là “một chất xúc tác thúc đẩy sự tiến bộ của con người và tầm nhìn về một tương lai mới sẽ như thế nào. Đây sẽ là điểm đến và là ngôi nhà cho những người có ước mơ lớn và muốn trở thành một phần trong việc xây dựng một mô hình mới về khả năng sống đặc biệt, tạo ra các doanh nghiệp phát triển mạnh và tái tạo bảo tồn môi trường”.