Phiên sơ thẩm xét xử vụ án Phan Văn Anh Vũ hối lộ 5 tỷ đồng cho cựu Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo Nguyễn Duy Linh diễn ra với đầy những bất ngờ .

Bị điều tra, truy tố, xét xử về tội "Nhận hối lộ" với số tiền đặc biệt lớn, ngay từ đầu, khi bị cơ quan điều tra triệu tập lên làm việc, ông Linh không nhận có quen biết, liên lạc, quan hệ với Phan Văn Anh Vũ; không được Vũ cho tặng tiền, quà, đồ vật gì.

Khi cơ quan điều tra "trưng" ra bằng chứng, ông Linh mới thừa nhận thông qua giới thiệu của Hồ Hữu Hòa , Linh có nói chuyện với Vũ qua ứng dụng Viber trên điện thoại của Hòa nhưng chỉ để hỏi thăm, chia sẻ, động viên Vũ.

Thời gian sau, cựu Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo có thừa nhận đã nhận những gói quà của Phan Văn Anh Vũ nhưng không thừa nhận đó là tiền.

Tại phiên xử sáng 5/11, ông Nguyễn Duy Linh tiếp tục phủ nhận những nội dung cáo trạng quy kết. Bị cáo này thừa nhận có 5 lần nhận quà của Vũ "Nhôm" nhưng lại khăng khăng rằng đó chỉ là thuốc lá, xì gà, rượu hay nấm linh chi chứ không có tiền.

Đầu phiên xử chiều 5/11, khi luật sư hỏi chốt lại, vị cựu Phó Tổng cục trưởng vẫn tiếp tục giữ nguyên lời khai, phủ nhận cáo buộc.

Tuy nhiên, chưa đầy một phút sau, ông Linh có pha "quay xe" khiến tất cả phải ngỡ ngàng.

Chủ tọa phiên tòa Nguyễn Xuân Vân hỏi bị cáo có muốn nói thêm gì không thì đột nhiên, ông Linh thở dài, nói với giọng chậm rãi, thừa nhận đã nhận 5 tỷ đồng của Phan Văn Anh Vũ.

Cả phòng xử im bặt, chờ đợi những lời trình bày tiếp theo của cựu Phó Tổng cục trưởng Tình báo. Trong những lời nói đầy nghẹn ngào, ông Linh bày tỏ sự đau xót khi phải ra hầu tòa.

"Ngày hôm nay ngồi đây thật sự là sự trừng phạt về mặt danh dự, lòng tự trọng đối với tôi!" - ông Linh nói.

Nói ngắn gọn về sức khỏe và những cống hiến của bản thân trong quá trình công tác, bị cáo Linh xin HĐXX xem xét cho ông được hưởng lượng khoan hồng.

Thêm một bất ngờ nữa, khi Chủ tọa đề cập đến vấn đề khắc phục hậu quả, bị cáo Nguyễn Duy Linh cho biết, ông đã tác động gia đình để nộp tiền khắc phục trong thời gian nhanh nhất có thể.

Ngay trong ngày 5/11, gia đình ông Linh đã nộp toàn bộ số tiền 5 tỷ đồng để hoàn thành nghĩa vụ khắc phục hậu quả vụ án cho bị cáo này.

Tính nhân đạo, nhân văn của pháp luật

Phiên tòa diễn ra với những bất ngờ liên tiếp. Khi ông Nguyễn Duy Linh nhận tội, bị cáo Phan Văn Anh Vũ cũng đột ngột thay đổi lời khai, thừa nhận toàn bộ nội dung cáo trạng truy tố.

Trước đó, từ giai đoạn điều tra, truy tố đến khi ra đến tòa, Vũ "Nhôm" luôn lớn tiếng, dứt khoát phủ nhận nội dung cáo buộc.

Quá trình điều tra, Phan Văn Anh Vũ nhiều lần thay đổi lời khai, phủ nhận việc đưa tiền cho bị cáo Nguyễn Duy Linh, chỉ thừa nhận có chuyển rượu, xì gà và nấm linh chi cho bị cáo Linh. Vũ "Nhôm" còn tố cáo bị ép cung, mớm cung. Tuy nhiên, nội dung tố cáo này đã được Bộ Công an kết luận là tố cáo sai.

Bị đưa ra xét xử, Phan Văn Anh Vũ tiếp tục phủ nhận việc hối lộ cấp trên. Trước lời khai rành mạch của bị cáo Hồ Hữu Hòa về việc giới thiệu, môi giới đưa tiền, Vũ "Nhôm" lớn tiếng: "Anh Hòa khai tầm bậy!".

Về cáo buộc bỏ trốn ra nước ngoài khi được ông Nguyễn Duy Linh báo tin, Phan Văn Anh Vũ thản nhiên: "Tôi đi bình thường, có ai cấm đâu mà phải trốn!".

Chốt lại nội dung xét hỏi về hành vi đưa hối lộ, Vũ "Nhôm" vẫn khăng khăng: "Tôi có hối lộ ai đâu mà nhận!".

Vậy mà, khi bị cáo Nguyễn Duy Linh bất ngờ nhận tội, Phan Văn Anh Vũ cũng đột ngột thay đổi lời khai, thừa nhận hành vi phạm tội và nói "không muốn giải thích".

Bất ngờ tiếp nối bất ngờ, đến phần tranh luận, sau khi đại diện Viện KSND TP Hà Nội đọc bản luận tội, đề nghị mức án đối với từng bị cáo, cả ba bị cáo đều không tranh luận. Thậm chí, ông Nguyễn Duy Linh còn yêu cầu 3 luật sư của mình không được tranh luận với đại diện Viện Kiểm sát.

Tình tiết giảm nhẹ đặc biệt

Đánh giá về hành động "quay xe" của bị cáo Nguyễn Duy Linh, luật sư Tạ Anh Tuấn - Trưởng văn phòng Luật sư Bách Gia Luật và Liên danh (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) - cho rằng, việc bị cáo Linh nhận tội và tự nguyện xin được nộp lại số tiền 5 tỷ đồng nhận hối lộ được coi là tình tiết mới.

"Điều này thể hiện sự ăn năn hối cải, được hưởng tình tiết khoan hồng đặc biệt quy định tại khoản 2 Điều 5 Nghị quyết số 03/2020/NQ-HĐTP ngày 30/12/2020 của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao về hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự trong xét xử tội phạm tham nhũng và tội phạm chức vụ.

Cụ thể, trong quá trình tố tụng, người phạm tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ đã chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản tham ô, nhận hối lộ và đã hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công… thì không áp dụng mức cao nhất của khung hình phạt mà người phạm tội bị truy tố, xét xử" - luật sư Tuấn phân tích.

Trong vụ án này, bị cáo Nguyễn Duy Linh bị truy tố về tội "Nhận hối lộ" theo khoản 4 Điều 354, có mức hình phạt tù từ 20 năm, chung thân hoặc tử hình.

"Tôi cho rằng HĐXX tuyên phạt bị cáo Nguyễn Duy Linh 14 năm tù là đã đánh giá đúng tính chất, mức độ hành vi phạm tội của bị cáo và việc áp dụng pháp luật của HĐXX đúng quy định của pháp luật" - luật sư Tuấn nêu quan điểm.

Tại bản án sơ thẩm, TAND TP Hà Nội cũng đánh giá việc khắc phục hậu quả của ông Linh là tình tiết giảm nhẹ đặc biệt nên HĐXX xem xét quyết định xử phạt các bị cáo hình phạt tù dưới mức khởi điểm của khung hình phạt. Điều này thể hiện tính nhân đạo, nhân văn của pháp luật xã hội chủ nghĩa, cũng có tác dụng cải tạo, giáo dục bị cáo trở thành công dân có ích cho xã hội.

Phúc Lâm