Chị Hạnh, một chủ cửa hàng bán đồ đặc sản miền cao kể: "Quê mình ở Phú Thọ, quả cọ chính là một phần tuổi thơ của tụi trẻ con chúng mình ngày ấy và cũng là đặc sản của mảnh đất quê mình.
Giữa tháng 7 âm lịch, cọ bắt đầu ra hoa kết trái, 3 - 4 tháng sau cọ bắt đầu chín, vỏ màu xanh đậm rồi ngả dần sang xanh da trời. Tới cuối tháng 10, đầu tháng 11 là cọ chín. Mùa cọ kéo dài vài tháng.
Hôm nào được nghỉ học trẻ con cũng kéo nhau lên đồi cọ hái quả ăn. Cây cọ cao, chi chít gai, muốn hái phải dùng cù lèo (lấy liềm buộc vào cây sào) để hái. Nếu không khéo sẽ làm quả cọ bị dập nát, mất độ ngon.
Năm ngoái mình về quê đúng mùa cọ. Lúc về mang xuống Hà Nội 50 kg bán thử. Không ngờ lại nhận được sự hưởng ứng của khách. Mọi người đặt mua rất nhiều. Người đã quen ăn thì háo hức mua để được thưởng thức lại hương vị tuổi thơ, người chưa biết thì mua ăn thử để biết vị nên 50 kg cọ mình bán trong ngày là hết sạch.
Hôm sau mình gọi về quê nhờ người nhà thu mua cọ chuyển xuyến cho bán tiếp. Năm nay tới mùa mình lại tiếp tục bán, trung bình mỗi ngày nhà mình bán khoảng trên dưới 1 tạ cọ gồm cả bán sỉ lẫn bán lẻ. Hôm khách mua nhiều còn không có cọ bán".
Vào mùa, quả cọ được rao bán rất nhiều trên chợ mạng.
Chị Hạnh cho biết quả cọ tuy chín nhưng vỏ vẫn cứng, vị thì đắng chát nhưng nhai kỹ nuốt xuống cổ họng lại thấy ngọt bùi. Cọ còn được người dân địa phương mang về "ỏm" lên ăn trực tiếp hoặc làm xôi cọ, bánh dầy cọ vị thơm ngon đặc biệt.
Quả cọ nhỏ bằng ngón tay cái người lớn, hình bầu dục. Vị cọ rất chát nên trước khi sử dụng phải mang "ỏm" (tức làm chín) bằng nước sôi 90 độ C, ngâm trong khoảng 20 phút là cọ chín mềm. Không dùng nước quá nóng (100 độ) sẽ khiến quả cọ teo lại, ăn cứng và chát. Ngược lại thời gian "ỏm" quá lâu lại làm cọ mềm nhũn, giảm độ ngon, bùi.
Quả cọ chín nhưng vỏ vẫn cứng, vị đắng chát phải ỏm lên mới dậy vị.
Anh Vương, một đầu mối bán cọ ở Hoàng Mai cho hay: "Cọ ngon nhất là được thu hoạch từ những cây lâu năm không bị tỉa lá, cao vút, bắc thang không tới.
Có 2 loại cọ là cọ nếp và cọ tẻ. Cọ nếp ăn ngọt, bùi hơn, có giá 100.000 đến 110.000 đồng/kg. Cọ tẻ có giá 60.000 - 65.000 đồng/kg. Nếu được yêu cầu, mình sẽ ỏm luôn cọ cho khách.
Cọ ỏm chín, mang về chỉ việc ăn ngay thì thêm 5.000 đồng/kg tiền công. Nhiều khách sành ăn, nghiện vị cọ mua cả chục cân về bỏ tủ ăn dần.
Dân văn phòng mua ăn nhiều lắm. Trung bình 1 ngày mình bán khoảng 70kg cọ tươi, 80kg cọ đã ỏm. Trừ mọi chi phí thu về từ 600.000 - 700.000 đồng tiền lời".
Cọ ỏm bằng nước sôi 90 độ sẽ mềm thơm, dậy vị ngọt bùi.
Vừa mua 3 cân cọ nếp đã ỏm về dùng, chị Ngân ở Hoàng cầu vui vẻ kể: "Quê mình ở Thái Bình nhưng ngày bé cũng từng ăn qua quả cọ. Thấy người ta rao bán trên chợ mạng mình mua về ăn để thưởng thức lại hương vị tuổi thơ. Vì ngại làm nên mình mua luôn cọ ỏm rồi về ăn rất thú vị".