Ngày 15-11, giá USD bán ra trên thị trường tự do dao động quanh mức 23.400 đồng và tại các ngân hàng (NH) ở mức khoảng 22.750 đồng. So với đầu năm, đồng USD đã tăng hơn 5,80%. USD tăng mạnh khiến nhiều người lo ngại sẽ ảnh hưởng đến tỉ giá USD/VND cũng như tình hình xuất nhập khẩu hàng hóa tại Việt Nam.

Nhập khẩu lo, xuất khẩu hưởng lợi

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã chính thức có quyết định về việc thu hẹp nới lỏng tiền tệ từ tháng
11-2021. “Việc FED giảm bơm đồng USD ra ngoài sẽ giúp đồng tiền này tăng giá và gây ra áp lực giảm giá đối với các đồng tiền khác, bao gồm VND. Đồng Việt Nam mất giá có thể là một rủi ro cần phải theo dõi trong thời gian tới” - Công ty Chứng khoán SSI nhận định.

Giá bán USD tại ngân hàng hiện dao động quanh mức 22.750 đồng/USD.
Ảnh: TL

Cụ thể, USD tăng mạnh sẽ gây áp lực cho VND, kéo theo tỉ giá USD/VND sẽ tăng, gây ảnh hưởng đến các công ty nhập khẩu hàng hóa và nguyên liệu. Giá hàng hóa trong nước sẽ giảm cơ hội cạnh tranh với nước ngoài thậm chí có thể đối mặt với nguy cơ tăng giá bất thường.

Ông Nguyễn Quốc Anh, Chủ tịch Hiệp hội Cao su - Nhựa TP.HCM, chia sẻ khó khăn lớn nhất là chu kỳ tăng giá của nguyên vật liệu. Từ đầu năm đến giờ, giá nguyên vật liệu đã tăng khoảng 20%. Thời gian gần đây kinh tế thế giới phục hồi, cộng thêm việc thiếu điện của Trung Quốc dẫn đến nguồn nguyên liệu càng trở nên khan hiếm và giá tăng cao hơn.

Ngành cao su, nhựa của Việt Nam nhập tới 80%-90% nguyên liệu từ Trung Quốc. Hiện những đơn hàng nhập khẩu từ Trung Quốc đều thông báo giá nguyên vật liệu sẽ còn tăng tiếp từ nay đến cuối năm. Trong khi đó, sức mua của thị trường nội địa đang ở mức rất thấp và không hy vọng sẽ tăng ở thời điểm cuối năm.

“Giá nguyên liệu tăng, chi phí về tuân thủ y tế, logistics tăng 10%-20% so với trước dịch. Giờ đây nếu tỉ giá tăng thì gánh nặng tài chính càng đè nặng lên vai doanh nghiệp nhập khẩu vì phải quy đổi từ VND sang USD để thanh toán với giá trị thấp hơn” - ông Anh phân tích.

Tuy vậy, chủ tịch Hiệp hội Cao su - Nhựa TP.HCM cho hay nếu tỉ giá tăng thì việc xuất khẩu hàng lại được lợi do giá hàng hóa quy ra USD rẻ hơn trước, tăng tính cạnh tranh.

Một số công ty xuất khẩu cũng cho hay nhờ nước ta tăng dự trữ ngoại hối đã góp phần ổn định được tỉ giá, giữ lạm phát ở mức thấp, tăng kim ngạch xuất khẩu. Vì vậy, sức ép cạnh tranh từ tiền tệ của các công ty Việt không quá nhiều.

Giá đồng USD dự báo còn tăng

TS Đinh Thế Hiển, chuyên gia tài chính NH, phân tích: Thời gian qua, tình hình dịch bệnh tại một số nước ở châu Âu, Mỹ đang được kiểm soát khá tốt, kinh tế từng bước phục hồi mạnh mẽ. Trong giai đoạn Việt Nam chịu tác động nặng nề bởi dịch thì kim ngạch xuất khẩu hàng hóa sang các thị trường như Mỹ, châu Âu khá tốt. Những yếu tố đó cho thấy nền kinh tế ở các nước phát triển đã phục hồi và phát triển.

Do đó, việc giảm bớt quy mô các gói tài chính kích thích kinh tế là điều hoàn toàn dễ hiểu. Khi Mỹ bước sang giai đoạn thắt chặt tiền tệ thì trong tương lai đương nhiên tỉ giá USD/VND sẽ tăng. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, tính đến ngày 15-11, tỉ giá USD/VND tại NH Vietcombank đang thấp hơn 2% ở cả hai chiều mua và bán so với cuối năm ngoái.

“Vì vậy, dù tỉ giá USD/VND có chịu sức ép tăng từ nay đến cuối năm thì mức tăng quanh ngưỡng 1%-2% cũng chỉ là quay về ngang bằng với cuối năm ngoái. Song sang năm, khi FED tiếp tục tăng lãi suất đồng USD thì khả năng tỉ giá USD/VND sẽ tăng khoảng 3% so với cuối năm nay” - TS Hiển dự báo.

Đồng quan điểm, TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính NH, cho rằng hiện FED và các NH trung ương khác trên thế giới đang có xu hướng thu hẹp chương trình thu mua tài sản, tăng lãi suất khiến tỉ giá USD/VND có thể sẽ bị ảnh hưởng. Cụ thể, VND có thể giảm giá cùng với nguy cơ lạm phát thì nhiều khả năng chính sách tiền tệ của Việt Nam sẽ thắt chặt hơn.

Do đó, các doanh nghiệp dù có xuất khẩu hay không đều bị ảnh hưởng tiêu cực nhất định. Song nếu Mỹ tăng nhẹ lãi suất thì không loại trừ VND giảm giá nhưng không nhiều.

Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc NH Nhà nước Việt Nam Chi nhánh TP.HCM, cũng khẳng định diễn biến giá USD tại các NH thương mại vẫn ổn định, thậm chí có thời gian được điều chỉnh giảm khá mạnh. Cầu ngoại tệ không tăng đột biến và mọi nhu cầu về ngoại tệ hợp pháp của người dân, doanh nghiệp đều được đáp ứng.

“Để tránh những biến động bất thường, NH Nhà nước hiện vẫn đang theo dõi sát diễn biến tỉ giá để có điều hành kịp thời” - ông Minh thông tin.•