Đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi (thuộc cao tốc Bắc - Nam phía Đông) đoạn qua huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng - Ảnh: TẤN LỰC
Đó là 2 nội dung mới trong tờ trình báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 vừa được Chính phủ trình Quốc hội ngày 15-11.
Cụ thể, Chính phủ kiến nghị Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 từ Hà Tĩnh (Bãi Vọt) đến Quảng Trị (Cam Lộ), từ Quảng Ngãi đến Nha Trang (Khánh Hòa), từ Cần Thơ đến Cà Mau dài khoảng 729km, chia thành 12 dự án thành phần vận hành độc lập và triển khai theo hình thức đầu tư công.
Dự án có nhu cầu sử dụng đất khoảng 5.481ha, trong đó đất trồng lúa 2 vụ khoảng 1.532ha, rừng phòng hộ khoảng 110ha, rừng sản xuất khoảng 1.436ha. Giải phóng mặt bằng tất cả các dự án thành phần theo quy mô 6 làn xe, các dự án thành phần trên đoạn Cần Thơ - Cà Mau theo quy mô 4 làn xe như quy hoạch đã được phê duyệt.
Trong giai đoạn đầu, 12 dự án thành phần đầu tư theo quy mô 4 làn xe (bề rộng nền đường 17m), tốc độ thiết kế 80-120km/h.
Sơ bộ tổng mức đầu tư của dự án là 146.990 tỉ đồng, bao gồm: giai đoạn 2021 - 2025 bố trí khoảng 139.640 tỉ đồng, trong đó có 47.169 tỉ đồng thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2021 - 2025, phần còn thiếu khoảng 92.471 tỉ đồng cân đối từ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Giai đoạn 2026 - 2030 khoảng 7.350 tỉ đồng.
Chính phủ đặt mục tiêu chuẩn bị đầu tư, thực hiện dự án từ năm 2021, cơ bản hoàn thành năm 2025.
Chính phủ đề xuất Quốc hội giao Chính phủ quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng đối với từng dự án thành phần trong các bước tiếp theo.
Quyết định việc giao UBND các tỉnh, thành phố có dự án đi qua tổ chức triển khai thực hiện đầu tư xây dựng, quản lý, bảo trì các dự án thành phần bảo đảm tiến độ, chất lượng và hiệu quả đầu tư theo đúng quy định của pháp luật.
Điểm đáng chú ý trong phương án Chính phủ đề xuất Quốc hội là đầu tư toàn bộ 12 dự án thành phần theo phương thức đầu tư công thay vì 8 dự án đầu tư công, 4 dự án PPP như tờ trình của Bộ Giao thông vận tải lên Chính phủ.
Chính phủ lý giải: nếu 4 dự án thành phần triển khai thành công cũng chỉ thu hút được khoảng 17.275 tỉ đồng vốn ngoài ngân sách (chiếm khoảng 11,7% tổng mức đầu tư dự án) nhưng phải xây dựng cơ chế đặc thù so với quy định của Luật PPP khi tỉ lệ vốn nhà nước tham gia trên 50% tổng mức đầu tư. Trường hợp triển khai không thành công dự án PPP, thời gian thực hiện dự án sẽ kéo dài hơn, từ 9 - 22 tháng.
Trong khi đó, chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội mà Chính phủ xây dựng xác định việc đẩy nhanh tiến độ dự án đầu tư quan trọng quốc gia, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công là một nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết, trong đó ưu tiên cao nhất cho hệ thống đường bộ cao tốc. Đồng thời, Bộ Chính trị đã kết luận dự án đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông là dự án đặc biệt quan trọng của đất nước, cần phải tập trung nguồn lực đầu tư để sớm hoàn thành.
Chính phủ kiến nghị triển khai đầu tư công toàn bộ 12 dự án thành phần, sau khi hoàn thành sẽ tố chức thu phí hoặc nhượng quyền thu phí để thu hồi vốn nhà nước để tiếp tục đầu tư cho kết cấu hạ tầng.
Theo tính toán sơ bộ, nếu thu phí toàn bộ 12 dự án thành phần trong 5 năm đầu có thể thu hồi khoảng 18.300 tỉ đồng vốn nhà nước, trong 10 năm khoảng 37.881 tỉ đồng; nếu không thu phí 3 dự án đi trùng và nâng cấp một số đoạn đường Hồ Chí Minh hiện hữu, trong 5 năm đầu có thể thu hồi khoảng 14.800 tỉ đồng vốn nhà nước, trong 10 năm khoảng 30.000 tỉ đồng.
Đầu tư toàn bộ 12 dự án với 729km đường cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021-2025 TTO - Toàn bộ 729km đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025 được chia thành 12 dự án thành phần và đầu tư đồng bộ thay vì làm trước 9 dự án như trước đó.