LONG AN - Vùng Đồng Tháp Mười thuộc tỉnh Long An được quy hoạch chủ yếu cho trồng lúa hoặc nuôi thủy sản nước ngọt. Thế nhưng, nhiều hộ dân đã khá giả lên nhờ làm trái quy hoạch khi nuôi tôm nước mặn. Vì vậy, dù chính quyền thực hiện nhiều biện pháp ngăn việc nuôi tôm, nhưng càng cấm người dân càng nuôi nhiều.

Bắt đầu từ năm 2016, tình cờ một hộ dân ở xã Tân Lập, huyện Mộc Hóa phát hiện nơi đây dù nước ngọt nhưng vẫn có thể nuôi tôm thẻ chân trắng, một loài nước mặn, bằng cách khoan giếng khai thác nguồn nước mặn tại chỗ; đồng thời, bổ sung muối vào ao nuôi.

Hiệu quả cao từ nuôi tôm thẻ chân trắng đã kích thích phong trào đào đất trồng lúa để nuôi tôm ở xã Tân Lập và một số xã của huyện Mộc Hóa và các huyện khác thuộc vùng Đồng Tháp Mười của tỉnh Long An như Tân Hưng, Tân Thạnh, Thạnh Hóa và TX.Kiến Tường.

Đến nay, diện tích nuôi tôm thẻ chân trắng ở vùng Đồng Tháp Mười của tỉnh Long An đã tăng lên hàng trăm hecta. Theo số liệu của chính quyền các địa phương, hiện trên địa bàn huyện Mộc Hóa có 92 hộ chuyển đổi từ đất sản xuất lúa sang nuôi tôm thẻ chân trắng với 130,6ha.

Còn tại huyện Tân Hưng, đến đầu tháng 10.2021, diện tích tăng lên 112,7ha với 26 hộ nuôi, trong đó chủ yếu các hộ dân cải tạo lại các ao ươm nuôi cá tra trước đây.

Qua khảo sát của ngành chức năng, nuôi tôm thẻ chân trắng bước đầu khá thuận lợi, đa số hộ nuôi có lợi nhuận cao. Theo các hộ nuôi, chi phí đầu tư ban đầu như đào ao, trang thiết bị cho 1ha nuôi tôm khoảng 1 tỉ đồng. Năng suất nuôi khoảng 15 tấn/ha/vụ nuôi. Bình quân lợi nhuận cho 1ha/vụ nuôi (3 tháng) khoảng 750 triệu đồng. Mỗi năm nuôi khoảng 3 vụ/ha, nông dân thu về khoảng 2,25 tỉ đồng, trừ chi phí đầu tư đào ao, trang thiết bị ban đầu, còn lãi khoảng 1,25 tỉ đồng/ha/năm.

Trước tình trạng người dân tự phát nuôi tôm thẻ chân trắng trong vùng nước ngọt, huyện Mộc Hóa đã kiểm tra, xử phạt vi phạm hành chính 54 trường hợp, tổng số tiền xử phạt 533 triệu đồng. Trong khi các địa phương còn lại chủ yếu tuyên truyền, vận động người dân không tự ý đào ao, tạo độ mặn để đưa tôm thẻ chân trắng vào nuôi trong vùng nước ngọt.

Theo đánh giá tại Hội thảo khoa học về nuôi tôm thẻ chân trắng vùng Đồng Tháp Mười tại huyện Mộc Hóa năm 2020 thì việc đưa tôm thẻ chân trắng vào nuôi ở vùng nước ngọt hoàn toàn không phù hợp về đặc điểm sinh học, tác động tiêu cực đến mạch nước ngầm do khai thác quá mức, gây thiếu nước vào mùa khô, sụt lún đất đai.

Việc xả thải, thẩm thấu nước nhiễm mặn từ các ao nuôi ra môi trường bên ngoài gây nhiễm mặn cho vùng nước ngọt, ảnh hưởng đến sản xuất lúa và các cây trồng khác.

Vậy là, suốt mấy năm qua, chính quyền cứ cấm, cứ phạt, còn người dân cứ mở rộng diện tích nuôi tôm. Có ý kiến đề xuất, thay vì cấm (trên thực tế không thể cấm được), Long An nên có cách tiếp cận mới vấn đề nuôi tôm thẻ chân trắng ở vùng Đồng Tháp Mười để sao cho có thể quản lý chuyện nuôi, không để ảnh hưởng đến môi sinh của vùng.