Ngày 21/11, TAND cấp cao tại Hà Nội đã mở phiên xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm xem xét kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) cấp cao liên quan quyết định tha tù trước thời hạn đối với Phan Sào Nam.
Hội đồng xét xử giám đốc thẩm đã ra quyết định chấp nhận toàn bộ kháng nghị của Viện kiểm sát. Cơ quan tố tụng xác định TAND tỉnh Quảng Ninh ra quyết định giảm thời gian chấp hành án với phạm nhân Phan Sào Nam là không đủ điều kiện và không có căn cứ pháp luật.
TAND cấp cao đã tuyên hủy các quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 587 và số 80 của TAND tỉnh Quảng Ninh với Phan Sào Nam. Đồng thời, quyết định giám đốc thẩm cũng tuyên Phan Sào Nam phải chấp hành bản án trở lại.
Phan Sào Nam tại phiên tòa sơ thẩm hồi tháng 11/2018. (Ảnh: Nguyễn Dương).
Thả rồi lại bắt, sự việc khá hi hữu trong lịch sử tố tụng!
Trước đó, việc giảm án tha tù trước thời hạn (sớm 22 tháng) cho Phan Sào Nam - nhân vật số 2 trong đường dây đánh bạc nghìn tỉ qua game bài Rikvip/Tip.Club - với những căn cứ mơ hồ, thiếu rõ ràng đã gây ra sự bức xúc trong dư luận nhân dân. Việc Hội đồng xét xử giám đốc thẩm hủy Quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù đã phần nào lấy lại niềm tin của nhân dân trong công tác xét xử, thi hành án phạt tù.
Nhiều người đặt câu hỏi: Trường hợp người đã được thả rồi lại bị bắt lại để thi hành án phạt tù tiếp, trong lịch sử tố tụng đã có tiền lệ này hay chưa?
Luật sư Quách Thành Lực, Công ty Luật Pháp Trị cho biết, sự việc Hội đồng xét xử giám đốc thẩm hủy Bản án, Quyết định đã có hiệu lực diễn ra khá nhiều. Tuy nhiên việc hủy Quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì khá hi hữu trong lịch sử tố tụng.
Diễn tiến việc giảm thời hạn chấp hành phạt tù của Phan Sào Nam
Theo bản án phúc thẩm hồi tháng 3/2019, ngoài mức án 5 năm tù về các tội danh ''Tổ chức đánh bạc'' và ''Rửa tiền'', Phan Sào Nam còn bị buộc nộp lại số tiền hơn 929 tỉ đồng; tịch thu, sung công quỹ số tiền hơn 548 tỉ đồng. Tổng cộng số tiền là 1.475 tỉ đồng.
Ngày 29/4/2020 của TAND tỉnh Quảng Ninh ban hành Quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 58,7 đã giảm thời hạn chấp hành án phạt tù 19 tháng cho phạm nhân Phan Sào Nam.
Sau đó đến ngày 4/2/2021 của TAND tỉnh Quảng Ninh ban hành Quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 80, giảm hết thời hạn chấp hành án phạt tù còn lại (3 tháng 7 ngày) cho phạm nhân Phan Sào Nam.
Ngày 6/2/2021, Phan Sào Nam ra trại.
Căn cứ của VKSND Cấp cao tại Hà Nội kháng nghị giảm thời hạn chấp hành phạt tù của Phan Sào Nam
Tháng 4/2021, VKSND Cấp cao tại Hà Nội đã ra kháng nghị về việc giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 587 ngày 29/4/2020 và Quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 80 ngày 4/2/2021 của TAND tỉnh Quảng Ninh đã giảm 19 tháng tù cho phạm nhân Phan Sào Nam.
Quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 587 ngày 29/4/2020 của TAND tỉnh Quảng Ninh đã giảm thời hạn chấp hành án phạt tù 19 tháng cho phạm nhân Phan Sào Nam là không có căn cứ pháp luật.
Theo quy định, Phan Sào Nam bị tuyên 5 năm tù, ngoài điều kiện đã chấp hành được 1/3 thời hạn phạt tù và phải có ít nhất 6 tháng hoặc 2 quý liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại khá trở lên. Tuy nhiên, Phan Sào Nam mới được xếp loại khá quý 3-2019, quý 4-2019 xếp loại trung bình.
Ngoài việc xếp loại thi đua chấp hành án phạt tù, Nam đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù trong trường hợp đặc biệt là "lập công".
Tuy nhiên, qua tài liệu xác minh về tình tiết "lập công" cho thấy: Tại văn bản số 851 ngày 20/11/2019, Cơ quan an ninh điều tra Công an tỉnh Phú Thọ, có nội dung: Cơ quan điều tra đã tiếp xúc, vận động Phan Sào Nam viết thư gửi gia đình Lê Văn Kiên để vận động đối tượng đầu thú.
Kết quả, sau khi được gia đình thông báo về việc Phan Sào Nam viết thư vận động Kiên về nước, cùng với sự tác động của Cơ quan an ninh điều tra… đến ngày 20/10/2019, Lê Văn Kiên đã về nước đầu thú.
Thế nhưng, kết quả xác minh của Vụ 8, Viện KSND tối cao xác định: Trong quá trình giam giữ, không có việc Phan Sào Nam viết thư động viên đối tượng truy nã quốc tế Lê Văn Kiên về nước đầu thú.
Điều tra viên cũng như cán bộ điều tra không biết Phan Sào Nam tác động đến gia đình Lê Văn Kiên và Phan Anh Tuấn như thế nào; không có tài liệu xác định quá trình giam giữ Phan Sào Nam gửi thư ra ngoài để vận động đầu thú...
Do đó, kháng nghị cho rằng việc xác nhận Phan Sào Nam lập công là không có căn cứ.
Theo phân tích của viện kiểm sát, quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 587 ngày 29/4/2019 trước đó được xác định không có căn cứ, dẫn đến quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 80 của TAND tỉnh Quảng Ninh cũng không đủ điều kiện và không có căn cứ theo quy định của pháp luật.
Từ đó, Viện cấp cao 1 đề nghị TAND cấp cao tại Hà Nội xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, hủy các quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 587 và số 80 của TAND tỉnh Quảng Ninh đối với Phan Sào Nam.
Kết quả xét xử giám đốc thẩm của Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội
Ngày 21/11, Tòa án nhân dân (TAND) Cấp cao tại Hà Nội đã mở phiên xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm xem xét kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân cấp cao liên quan quyết định tha tù trước thời hạn đối với Phan Sào Nam
Hội đồng xét xử giám đốc thẩm đã ra quyết định chấp nhận toàn bộ kháng nghị của Viện kiểm sát. Theo đó, TAND tỉnh Quảng Ninh ra quyết định giảm thời gian chấp hành án với phạm nhân Phan Sào Nam là không đủ điều kiện và không có căn cứ pháp luật.
TAND Cấp cao đã tuyên hủy các quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 587 và số 80 của TAND tỉnh Quảng Ninh với Phan Sào Nam. Cùng với đó, quyết định giám đốc thẩm cũng tuyên Phan Sào Nam phải chấp hành bản án trở lại.
Hiện nay 9 tập thể và 29 cá nhân bị xác định có sai phạm, tiêu cực trong việc giảm chấp hành hình phạt tù trước thời hạn cho Phan Sào Nam mới chỉ bị khiển trách kỷ luật. Dư luận nhân dân mong mỏi có những biện pháp xử lý mạnh mẽ hơn cho tương thích với những sai phạm trên. Không loại trừ xử lý các cá nhân có liên quan về hành vi ra Quyết định trái pháp luật theo Điều 371 Bộ luật hình sự.
Điều 371. Tội ra quyết định trái pháp luật
1.Người nào có thẩm quyền trong hoạt động tố tụng, thi hành án ra quyết định mà mình biết rõ là trái pháp luật gây thiệt hại về tài sản từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, nếu không thuộc trường hợp quy định tại các điều 368, 369, 370, 377 và 378 của Bộ luật này, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
Khả Vân