Phan Sào Nam tại tòa - Ảnh: TTXVN

Như Tuổi Trẻ đã thông tin, quyết định giám đốc thẩm của TAND cấp cao tại Hà Nội đã tuyên hủy các quyết định giảm án, tha tù trước thời hạn với bị án Phan Sào Nam, đồng thời buộc ông Nam phải tiếp tục chấp hành đủ 22 tháng tù còn lại.

Tốt nhất là tự nguyện chấp hành bản án

Một thẩm phán đang làm việc tại TP.HCM cho biết quyết định giám đốc thẩm có hiệu lực ngay tại thời điểm được ký ban hành và trong thời hạn 10 ngày sẽ được gửi đến người yêu cầu kháng nghị, VKS và những người liên quan. 

Như vậy quyết định này sẽ được gửi đến ông Phan Sào Nam để yêu cầu ông Nam thi hành án trở lại.

Sau khi nhận được quyết định, ông Nam phải tuân theo thủ tục thi hành án của Luật thi hành án hình sự, trở về trại giam nơi ông đã thi hành án để thi hành nốt bản án còn lại.

Trong tình huống nếu ông Phan Sào Nam không thể trực tiếp nhận được quyết định giám đốc thẩm hay các văn bản khác liên quan đến việc buộc phải thi hành 22 tháng tù thì các cơ quan tố tụng sẽ có các biện pháp khác. 

Tuy nhiên, ông Nam có địa chỉ cư trú rõ ràng nên tình huống ông Nam không nhận quyết định là khó xảy ra.

Nếu ông Nam không còn ở Việt Nam và không thể nhận được quyết định giám đốc thẩm thì việc yêu cầu ông Nam thi hành án được thực hiện như thế nào? Vị thẩm phán này cho biết: 

"Việc này đúng là chưa có tiền lệ, nhưng không có nghĩa việc này có thể trốn tránh được. Bởi bản án hình sự phúc thẩm của TAND cấp cao đang có hiệu lực pháp luật về hình phạt. Do đó cách tốt nhất là ông Nam tự nguyện tiếp tục chấp hành bản án chứ không nên để cơ quan chức năng thực hiện các biện pháp khác".

Luật sư Bùi Quang Nghiêm (Đoàn luật sư TP.HCM) cho rằng trong tình huống ông Phan Sào Nam đã ra nước ngoài sinh sống và không còn ở Việt Nam thì việc gửi các quyết định thi hành án phải thực hiện thêm nhiều bước khác. 

Trong việc được giảm án, tha tù trước thời hạn, cho đến thời điểm này thì bị án không phải là người có lỗi, đồng thời bị án cũng không bị hạn chế các quyền công dân sau khi đã có trong tay các quyết định chấp hành xong bản án được cấp trước đó. 

Thế nên nếu ông Nam ra nước ngoài trước thời điểm có quyết định giám đốc thẩm thì việc đi đó không sai.

Tuy nhiên nếu sau khi quyết định giám đốc thẩm được ban hành, ông Nam biết và nhận được quyết định này mà không chấp hành thì có thể phải chịu hình thức chế tài.

Ông Nam không có ý định trốn tránh việc tiếp tục ở tù

Bàn về trình tự thủ tục thi hành án tiếp theo của ông Phan Sào Nam, luật sư Giang Hồng Thanh (luật sư bào chữa cho Phan Sào Nam trong hai phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm) cho biết hiện ông Nam đã biết quyết định giám đốc thẩm của TAND cấp cao qua thông tin trên báo chí chứ ông Nam chưa nhận được quyết định này. 

"Bản thân ông Nam khi nhận thông tin trên cũng khá bình tĩnh vì đã chuẩn bị tinh thần khi có quyết định kháng nghị giám đốc thẩm. Tuy nhiên, ông Nam hơi buồn và đang chờ xem các thủ tục để thi hành án tiếp sẽ được thực hiện như thế nào" - luật sư Thanh nói.

Ông Thanh cho biết căn cứ theo luật thì tòa án cấp sơ thẩm sẽ ra quyết định thi hành bản án hình sự. 

Trong vụ án của ông Nam, TAND tỉnh Phú Thọ đã ra quyết định này (đến nay vẫn còn hiệu lực pháp luật), bởi vậy bản thân ông Nam còn lúng túng chưa rõ các quyết định tố tụng tiếp theo sẽ thế nào.

"Thời gian gần đây Nam rất tích cực giải quyết việc thi hành nốt phần trách nhiệm dân sự còn lại. Hiện tại ông Nam còn phải thi hành số tiền hơn 10 tỉ đồng nên ông ấy đang rao bán một miếng đất dự án ở Đà Nẵng và một căn chung cư ở TP.HCM. Nếu thu xếp xong trước khi phải vào nhà giam thì thuận lợi hơn cho cơ quan thi hành án dân sự" - ông Thanh cho biết.

Cũng thừa nhận vụ việc hủy quyết định giảm án, tha tù trước thời hạn cho Phan Sào Nam là hy hữu, nhưng một cán bộ phụ trách việc kỷ luật, thủ tục giảm án cho phạm nhân tại một trại thi hành án hình sự lại cho rằng mặc dù tố tụng chưa từng quy định về tình huống này nhưng không có nghĩa là không thể xử lý các bước tiếp theo. 

Các căn cứ giảm án đối với phạm nhân đều dựa vào quy định của Bộ luật hình sự và các văn bản hướng dẫn cùng bản án đã có hiệu lực pháp luật. Do đó, khi các quyết định giảm án tha tù bị hủy thì phải tuân theo các thủ tục, quy định của pháp luật hiện hành.

Nói về việc các quyết định giảm án, tha tù trước thời hạn đều bị hủy hết, trong khi phạm nhân đã tích cực khắc phục hậu quả vụ án thì vị cán bộ này cho rằng: "Do cả hai quyết định giảm án, tha tù trước đó đều bị hủy, mà bị án đã khắc phục được phần lớn hậu quả của vụ án thì đây vẫn là tình tiết được xem xét để giảm án sau này. 

Nếu thái độ kỷ luật của phạm nhân tốt thì trại giam có thể đánh giá và đề xuất về việc giảm thời gian thi hành bản án cho phạm nhân".

Tòa cấp cao tuyên buộc Phan Sào Nam ngồi tù trở lại

TTO - Theo quyết định giám đốc thẩm, 2 quyết định tha tù trước thời hạn đối với 'ông trùm' cờ bạc là trái pháp luật bị hủy bỏ, buộc Phan Sào Nam chấp hành nốt bản án còn lại.