Theo thống kê hiện cả nước đã có trên 2 triệu xe ôtô dán thẻ thu phí không dừng nhưng mới chỉ có khoảng 50% số lượng phương tiện sử dụng dịch vụ. Hiện Tổng cục Đường bộ Việt Nam đang xây dựng kế hoạch triển khai không có thu phí thủ công trên tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, nếu thành công sẽ nhân rộng ra các tuyến cao tốc trên cả nước.

50% phương tiện lưu thông sử dụng dịch vụ

Ông Vũ Ngọc Oánh - Phó Tổng Giám đốc Công ty BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ cho biết, bình quân mỗi ngày tuyến cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ và Cầu Giẽ - Ninh Bình có khoảng 60.000 lượt xe/ngày, thuộc diện cao nhất, nhì cả nước.

Sau hơn 1 năm thực hiện thu phí tự động không dừng, cho thấy hoạt động hiệu quả và chính xác cao. Các phương tiện qua làn lưu thông không dừng đều nhanh chóng, thuận tiện. Tuy nhiên, lượng phương tiện dán thẻ và sử dụng dịch vụ chỉ chiếm 1/3 tổng số phương tiện lưu thông qua đây. Theo thống kê chỉ khoảng 40% trong tổng số lưu lượng phương tiện qua trạm, cụ thể từ tháng 6.2020, tuyến thực hiện thu phí tự động ở 40 làn thu phí, nhưng mới chỉ sử dụng có 18 làn do đó chưa tương xứng với số tiền đầu tư. Tỉ lệ này phải đạt khoảng trên 70% mới phát huy hiệu quả.

Đại diện Công ty BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ cho rằng, khó khăn nhất hiện nay là thu phí không dừng trên tuyến chưa đồng bộ. Hiện, 100% số làn tại trạm đã lắp thu phí không dừng, nhưng đoạn tuyến Cầu Giẽ - Ninh Bình do Tổng Công ty Đầu tư và phát triển đường cao tốc VN (VEC) quản lý mới chỉ có 15/40 làn có ETC. Cùng đó, nhiều chủ phương tiện chưa dán thẻ, hoặc đã dán nhưng tài khoản không đủ tiền vẫn đi vào làn ETC, gây ùn tắc.

Sau 2 giai đoạn lắp đặt, đến nay đã có 112 trạm thu phí trên toàn quốc vận hành hệ thống thu phí điện tử không dừng, hiện đã có 63 trạm lắp đủ 100% làn thu phí ETC (4-8 làn), có 30 trạm đã lắp hơn 3 làn, còn 19 trạm mới lắp đặt được 2 làn.

Đồng thời vẫn còn trên 120 làn thu phí chưa được lắp đặt hệ thống thu phí không dừng. Hiện Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã yêu cầu các nhà đầu tư BOT thiết kế bổ sung hệ thống, mua sắm trang thiết bị để hoàn thành việc tăng số làn theo quy định vào quý I/2022. 

Trao đổi với Báo Lao Động, lãnh đạo Tổng Công ty Phát triển hạ tầng và đầu tư tài chính VN (Vidifi) cho biết, từ khi dịch vụ thu phí không dừng đưa vào sử dụng, tỉ lệ xe sử dụng dịch vụ thu phí ETC rất thấp, chỉ đạt trung bình khoảng 25-30% tổng lưu lượng xe trên tuyến. Đây cũng là tình trạng chung của các trạm BOT trên cả nước.

Hiện Tổng cục Đường bộ Việt Nam đang đề nghị Vidifi đóng bớt làn 1 dừng và mở hết làn các làn thu phí không dừng, nhưng cũng rất bất cập khi nhiều phương tiện hiện chưa dán thẻ hoặc dán thẻ nhưng không nộp tiền.

Theo Tổng cục Đường bộ Việt Nam, hiện cả nước đã có hơn 2 triệu xe ôtô dán thẻ thu phí không dừng nhưng mới có khoảng 50% số lượng phương tiện sử dụng dịch vụ.

Trước những bất cập trên, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam - ông Nguyễn Mạnh Thắng - cho biết, hiện, Tổng cục Đường bộ Việt Nam đang sửa đổi Nghị định 100 để quy định rõ thế nào là xe không đủ điều kiện đi vào làn ETC như: Xe không dán thẻ, tài khoản không có hay không đủ tiền. Việc này sẽ thuận tiện hơn cho công tác xử phạt của lực lượng chức năng.

Không sử dụng dịch vụ sẽ không vào cao tốc

Theo Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH thu phí tự động VETC - ông Hồ Trọng Vinh, bất cập nhất là các làn thu phí đã vận hành hiện vẫn chưa phải là thuần ETC. Nhiều phương tiện chưa dán thẻ vẫn đi nhầm làn và dừng trả tiền mặt khiến các phương tiện đã dán thẻ không lưu thông được. Hơn nữa do thói quen sử dụng tiền mặt và còn nghi hoặc về thiết bị nên nhiều chủ xe chưa sử dụng dịch vụ.

Ông Tô Nam Toàn - Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, Môi trường và Hợp tác quốc tế (Tổng cục Đường bộ Việt Nam) cho hay, dù Nghị định 100 của Chính phủ đã có chế tài xử phạt phương tiện đi sai làn thu phí không dừng gây ùn tắc giao thông tại các trạm thu phí, tuy nhiên việc xử lý chưa được triệt để. Tổng cục cũng đề nghị các ngân hàng tiếp tục miễn phí nạp tiền vào tài khoản thu phí không dừng để khuyến khích các chủ phương tiện sử dụng dịch vụ này.

Đại diện Vidifi cho biết, với mục tiêu nâng cao hiệu quả sử dụng dịch vụ thu phí tự động không dừng, Tổng cục Đường bộ Việt Nam đang chuẩn bị thí điểm sẽ không thu phí thủ công mà hoàn toàn thu phí tự động ETC trên tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Theo đó, trước khi thực hiện sẽ tuyên truyền trong 4 tháng để người dân chuẩn bị, dán thẻ ETC để lưu thông trong thời gian từ nay đến hết quý I/2022. Sau thời gian này, xe không có đủ điều kiện thu phí không dừng sẽ không được lưu thông trên tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Sau thời gian thí điểm, trường hợp thành công sẽ nhân rộng ra các tuyến cao tốc trong cả nước. Và nếu thực hiện được thu phí không dừng toàn tuyến sẽ giúp doanh nghiệp giảm được nhiều chi phí...