Chiều 26-11, Ban Kinh tế Trung ương và Liên minh Hợp tác xã (HTX) Việt Nam đồng chủ trì Hội thảo “Cơ chế chính sách huy động nguồn lực cho phát triển nông nghiệp, nông thôn” nhằm tổng kết Nghị quyết số 26/2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá X về Nông nghiệp, nông dân, nông thôn (Nghị quyết 26).
Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Duy Hưng
Cần sớm sửa đổi Luật Đất đai
Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo cho hay hiện số hộ cá thể tham gia các HTX nông nghiệp ở Việt Nam chỉ khoảng 30%, trong khi các nước hầu như 100% nông dân tham gia HTX.
“Nếu hộ nông dân tập hợp vào HTX sẽ tạo ra chuỗi giá trị, hạn chế rủi ro, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng, hạn chế thủ tục cho các tổ chức tín dụng rất nhiều?”- ông Bảo nói.
Ông Bảo cũng nêu thực tế hiện bà con đi mua phân bón chịu rất nhiều thiệt thòi, rơi vào tình cảnh bị chủ vựa phân bón “kê” thêm bệnh cho cây trồng và lãi suất mua chịu không dưới 15%. Dẫn chứng bà con ở Hà Nam tiếp cận được vốn Agribank đã giảm được chi phí sản xuất tới 30%, ông Bảo kiến nghị cần có thay đổi về chính sách tín dụng và hình thành các gói bảo hiểm tín dụng.
Ngoài ra, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam cũng nhận định điều kiện cần thiết để phát triển các chuỗi giá trị nông sản chủ lực quốc gia còn nhiều hạn chế, bất cập về quy hoạch vùng nguyên liệu trong liên kết vùng, tích tụ và tập trung ruộng đất, kết cấu hạ tầng sản xuất và thông tin... Từ đó, ông Bảo kiến nghị cần sớm sửa đổi Luật Đất đai và ban hành chính sách khuyến khích phát triển thị trường chuyển nhượng quyền sử dụng đất để tạo điều kiện tích tụ và tập trung ruộng đất phát triển vùng chuyên canh nông sản lớn.
"Đây là vấn đề có ý nghĩa quan trọng cho quy hoạch và phát triển chuỗi giá trị sản phẩm nông sản"- ông Bảo khẳng định.
Vụ trưởng Vụ Kinh tế nông nghiệp (Bộ KH&ĐT) Nguyễn Thanh Dương cho biết trong giai đoạn vừa qua, để tạo nên 1 đồng tăng trưởng GDP, trung bình toàn nền kinh tế phải đầu tư 7,2 đồng vốn. Trong khi để tạo nên 1 đồng tăng trưởng GDP ngành nông nghiệp chỉ cần đầu tư 5,5 đồng vốn.
Tuy nhiên, cơ chế chính sách đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn vẫn còn chồng chéo, môi trường đầu tư kinh doanh chưa thực sự thuận lợi. Cơ chế, chính sách đầu tư còn thiếu đồng bộ, chưa đủ mạnh và bố trí nguồn vốn còn bất hợp lý như nặng về thủy lợi (khoảng 60%), ưu tiên cho cây lúa, một số ngành khả năng đem lại lợi nhuận cao lại ít được đầu tư…
Ông Dương kiến nghị cần đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh cần được tiếp tục cắt giảm một cách thực chất, giảm gánh nặng thuế, phí, chế độ kế hoạch cho doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn. Đặc biệt, cần tiếp tục đẩy mạnh đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, xác định doanh nghiệp đóng vai trò “bà đỡ” để đưa công nghệ, quản lý, vốn và thị trường vào sản xuất nông nghiệp.
Sẽ kéo dài thời gian cho thuê đất đối với khu vực kinh tế tư nhân
Trong khi đó, TS. Nguyễn Như Quỳnh, Phó Viện trưởng phụ trách Viện Chiến lược và chính sách tài chính (Bộ Tài chính), cho rằng chính sách miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp chưa khuyến khích người nông dân sử dụng đất hiệu quả.
Ông Quỳnh thông tin định hướng, giải pháp về cơ chế, chính sách tài chính phát triển nông nghiệp, nông thôn giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050 nêu rõ hoàn thiện các chính sách thuế hướng đến mục tiêu khuyến khích, hỗ trợ sự phát triển nông nghiệp bền vững.
Theo đó, sẽ giảm 50% thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công của nhân lực công nghệ cao làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp, chế biến nông sản… Đặc biệt, sẽ kéo dài thời gian cho thuê đất đối với khu vực kinh tế tư nhân; ưu đãi trong chuyển nhượng, thế chấp quyền sử dụng đất; giá thuê đất ở mức thấp nhất và miễn tiền thuê đất cho các cơ sở ngành nghề nông thôn, nhất là cơ sở sản xuất nông nghiệp sạch.
TS. Nguyễn Thị Hòa, Viện trưởng Viện Chiến lược Ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước nêu rõ tín dụng đối với lĩnh vực ứng dụng công nghệ cao và cho vay theo chuỗi giá trị trong nông nghiệp còn hạn chế. Cạnh đó, chính sách bảo hiểm nông nghiệp chưa đầy đủ, chậm triển khai, chưa thực sự phát huy hiệu quả. Một bộ phận người nghèo sử dụng vốn chưa hiệu quả, chưa có khả năng thoát nghèo bền vững.
Bà Hoà cho hay thời gian tới sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm khắc phục những hạn chế về tín dụng đối với nông nghiệp, nông thôn; có cơ chế, chính sách tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng có giải pháp tháo gỡ khó khăn cho khách hàng bị ảnh hưởng bởi thiên tai, dịch bệnh hay các nguyên nhân khách quan bất khả kháng khác… Ngoài ra, bà Hòa kiến nghị từ nay đến năm 2025, tiếp tục duy trì tăng trưởng tín dụng cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn như tín dụng cho nền kinh tế (18,6%/năm).
Nợ xấu trong nông nghiệp thấp nhất trong các ngành kinh tế
Kết luận hội thảo, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Duy Hưng cho hay đại diện các Bộ ngành đã đặt lên bàn nghị sự năm việc lớn, bao gồm liên kết chuỗi trong sản xuất nông nghiệp, chính sách huy động nguồn lực, chính sách tài chính, chính sách tín dụng và chính sách khoa học công nghệ.
Ông Hưng cho rằng năm chính sách nói trên đã được thực hiện khá tốt thời gian qua, nhờ vậy đã tạo động lực cho sự phát triển ở nông nghiệp, nông thôn. Việc tổng kết Nghị quyết 26 lần này sẽ là đợt tổng rà soát cơ chế, chính sách để xem cần thay đổi vấn đề gì, theo hướng nào để đáp ứng yêu cầu mới của thực tiễn.
Cũng theo ông Hưng, sau hơn 13 năm thực hiện Nghị quyết, nông nghiệp có bước phát triển vượt bậc, trở thành trụ đỡ của nền kinh tế trong những thời điểm kinh tế gặp nhiều khó khăn, đặc biệt trong giai đoạn chịu nhiều tác động của dịch bệnh COVID-19. Thu nhập bình ở nông thôn tăng nhanh hơn đô thị, từ 12,8 triệu đồng/người/năm 2010 lên trên 42 triệu đồng/người năm 2020, vượt mục tiêu đề ra. Tỉ lệ hộ nghèo đa chiều ở nông thôn giảm nhanh, bình quân giảm khoảng 1,5%/năm và đến hết năm 2020 còn 4,2%....
“Thực tế cho thấy nợ xấu trong nông nghiệp, nông dân, nông thôn lại thấp nhất trong các ngành kinh tế”- ông Nguyễn Duy Hưng nói và cho rằng thời gian tới cần tăng cường hơn nữa nguồn vốn tín dụng cho khu vực này.
Phó trưởng ban Kinh tế Trung ương cũng đánh giá việc đầu tư, ứng dụng khoa học công nghệ trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn hiện chưa đáp ứng nhu cầu thực tiễn.
“Nghị quyết Đại hội XIII đã nêu rõ khái niệm “nông dân thông minh”. Để hiện thực hoá, các Bộ ngành phải đẩy mạnh chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo, cơ sở dự liệu số lớn của ngành nông nghiệp từ đất đai, thổ nhưỡng, cây trồng, vật nuôi… đến thị trường”- ông Nguyễn Duy Hưng nói.
Ngoài ra, ông Hưng cũng lưu ý cần quan tâm các gói bảo hiểm mùa màng cho người nông dân bên cạnh bảo hiểm khoản vay.
| Ngân sách đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn có thể tăng gấp đôi Nguyên Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát nhấn mạnh đây là lần đầu tiên các Bộ ngành ngồi lại với nhau để tính xem nguồn lực cho nông nghiệp, nông thôn và từ đó kiến nghị có cơ chế, chính sách hiệu quả trong thời gian tới. Trong 10 năm qua, đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn, nông dân là hơn 6 triệu tỉ đồng, tương 260 tỉ USD. Tín dụng tăng trưởng 18,6%/năm và miễn giảm thuế cho khu vực này rất lớn. Ông Phát kiến nghị đầu tư cho khu vực này cao hơn 12% và mức tăng trưởng tín dụng tối thiểu phải là 18,6%/năm. Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng cho biết hiện có khoảng 14.000 doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn. Bộ Tài chính sẽ nghiên cứu chính sách thuế đối với khu vực này. Ông Hưng thừa nhận chính sách bảo hiểm nông nghiệp có khó khăn do rủi ro lớn. Bộ Tài chính sẽ xây dựng chính sách thuế theo hướng mở rộng đối tượng bảo hiểm nông nghiệp để chia sẻ rủi ro. “Đầu tư ngân sách nhà nước cho khu vực nông nghiệp, nông thôn có thể tăng gấp đôi so với giai đoạn trước để đáp ứng nhu cầu phát triển”- ông Hưng nói. |
