Chiều 26-11, Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam tổ chức góp ý vào dự thảo Nghị định quy định cơ chế quản lý, phương thức, trình tự thủ tục kiểm tra nhà nước về chất lượng, kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm (ATTP) đối với hàng nhập khẩu do Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính) làm đầu mối xây dựng trình Chính phủ.

Theo dự thảo này, cơ quan kiểm tra được bộ quản lý ngành, lĩnh vực giao/chỉ định hoặc cơ quan Hải quan thực hiện kiểm tra nhà nước về chất lượng, kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm theo phương thức kiểm tra chặt, thông thường. Cùng đó, cơ quan Hải quan thực hiện kiểm tra nhà nước về chất lượng trừ phương tiện nhập khẩu, kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm với hàng hóa nhập khẩu theo phương thức kiểm tra chặt, kiểm tra thông thường, kiểm tra giảm; sử dụng thông tin truy xuất nguồn gốc, thông tin về chất lượng hàng hóa, an toàn thực phẩm của cơ quan hải quan các nước để phân tích, đánh giá rủi ro của hàng hóa, nhà sản xuất, nhà nhập khẩu.

Dự thảo Nghị định cũng nêu, kết quả kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm của cơ quan Hải quan là cơ sở để người khai hải quan thực hiện thủ tục hải quan...

PGS-TS Trần Đáng, Chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam chỉ ra nhiều điểm mà dự thảo nghị đưa ra không phù hợp thực tế, thậm chí trái với các luật hiện hành, cần phải điều chỉnh lại. Đó là vấn đề kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm cần phải có chuyên môn, nghiệp vụ sâu về chuyên ngành để nắm được thành phần nguyên liệu, mức độ tinh khiết, độ ổn định về hàm lượng, tính chất suốt đời sống của sản phẩm, cũng như phải phân tích được các chất ô nhiễm, sự tác động của thực phẩm tới sức khỏe, bệnh tật.

Vấn đề thứ hai là phân tích nguy cơ (đánh giá nguy cơ, kiểm soát nguy cơ và truyền thông nguy cơ), vị chuyên gia cho hay, đánh giá nguy cơ bao gồm nhận diện xác định mối nguy, mô tả đặc điểm mối nguy, lượng giá sự phơi nhiễm và mô tả đặc điểm nguy cơ. Thực hiện nội dung này chỉ có ngành y tế và ngành nông nghiệp.

Với việc công bố hợp quy, công bố hợp chuẩn đã được đề cập trong luật tiêu chuẩn, quy chuẩn, luật ATTP và ngành y tế, ngành nông nghiệp đã thực hiện từ vài chục năm qua, đã thành thạo và thành quy trình; Cơ quan hải quan bản chất là cơ quan kiểm soát nhập lậu và đánh thuế. Cần có sự phân công công việc đúng như bản chất của nghề nghiệp, tránh chồng chéo, phân công không đúng và làm không đúng sẽ gây rối loạn xã hội, rối loạn kinh tế và đời sống nhân dân...

PGS-TS Trần Đáng cũng nêu ý kiến cho rằng Nghị định này trái với Quyết định số 38/QĐ-TTg ngày 12-1-2021 của Thủ tướng Chính phủ. Cụ thể, Quyết định số 38 chỉ giao Hải quan xây dựng Nghị định về kiểm tra ATTP nhập khẩu. Tuy nhiên, ngay tên Dự thảo Nghị định này là "quản lý, phương thức, trình tự thủ tục kiểm tra Nhà nước về chất lượng, kiểm tra Nhà nước về ATTP) đối với hàng nhập khẩu" đã sai với nhiệm vụ được giao tại Quyết định số 38. "Quản lý ATTP bao gồm rất nhiều nội dung: Quản lý tiêu chuẩn, quy chuẩn, đăng ký công bố, kiểm nghiệm, ghi nhãn, quảng cáo, thanh tra, kiểm tra, điều kiện cơ sở sản xuất…"- ông Đáng nói.

PGS Trần Đáng cho rằng nếu dự thảo Nghị định này không được điều chỉnh phù hợp có thể gây ra một số nguy cơ, hậu quả như nguy cơ về các mầm bệnh gây bệnh ô nhiễm vào thực phẩm mà không kiểm soát được; thực phẩm giả, thực phẩm kém chất lượng sẽ tràn vào nước ta, nhất là tràn vào qua biên giới…

Theo ông Trần Đáng, cơ quan Hải quan bản chất là cơ quan kiểm soát nhập lậu và đánh thuế. Ông đề nghị lực lượng chức năng cần có sự phân công công việc đúng bản chất của nghề nghiệp, tránh chồng chéo, phân công không đúng.

Với những phân tích kể trên, Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam kiến nghị Chính phủ chưa thông qua Dự thảo Nghị định và đề nghị Bộ Tài chính chỉnh sửa để giải quyết những bất cập.