Theo luật sư, khi thanh tra doanh nghiệp (DN), cơ quan có thẩm quyền phát hiện ra sai phạm của DN, mặc dù người đại diện đã thay đổi nhưng người đại diện cũ vẫn phải chịu trách nhiệm đối với hành vi đã gây ra khi họ đương chức.
Mới đây, Thanh tra Chính phủ đã công bố hàng loạt vi phạm của Công ty cổ phần thương mại và dịch vụ Lã Vọng (Công ty/Tập đoàn Lã Vọng) tại nhiều dự án, đồng thời kiến nghị kiểm điểm làm rõ trách nhiệm, xử lý nghiêm các cán bộ liên quan ở Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội.
Cách đây hơn 1 năm, vào tháng 8/2018, Thanh tra Chính phủ công bố quyết định thanh tra Công ty Lã Vọng và các đơn vị thành viên trên địa bàn Hà Nội theo chỉ đạo của Thủ tướng. Tuy nhiên, trước đó 5 tháng, ông Lê Văn Vọng, cổ đông sáng lập và nắm giữ phần lớn cổ phần ở Lã Vọng đã bất ngờ rút tên của mình và những người liên quan khỏi DN này, không còn giữ vai trò người đại diện trước pháp luật của Tập đoàn.
Việc ông Lê Văn Vọng rút vốn khỏi Tập đoàn Lã Vọng trước thời điểm Thanh tra Chính phủ công bố quyết định của DN đã đặt ra nhiều nghi vấn trong dư luận, nhất là sau khi Thanh tra Chính phủ công bố kết luận chỉ rõ hàng loạt sai phạm ở các dự án của DN này. Câu hỏi đặt ra là: Trách nhiệm của ông Lê Văn Vọng được xác định thế nào khi để xảy ra hàng loạt vi phạm trong thời kỳ ông Vọng nắm quyền điều hành DN này?
Nói về vấn đề này, luật sư Ngô Huỳnh Phương Thảo (Công ty Luật TAT Law Firm) phân tích: Khoản 2 Điều 14 luật Doanh nghiệp 2014 quy định: “Người đại diện theo pháp luật của DN chịu trách nhiệm cá nhân đối với những thiệt hại cho DN do vi phạm nghĩa vụ quy định tại khoản 1 Điều này”.
Như vậy, trong trường hợp cơ quan có thẩm quyền điều tra xác định việc vi phạm pháp luật do người đại diện theo pháp luật gây thiệt hại cho DN thì người này phải chịu trách nhiệm cá nhân do vi phạm các nghĩa vụ. Kể cả trong trường hợp nếu sau khi điều tra xác minh, cơ quan có thẩm quyền phát hiện ra sai phạm mà người này không còn là người đại diện thì họ vẫn phải chịu trách nhiệm đối với hành vi đã gây ra khi họ đương chức. Do đó, ông Lê Văn Vọng vẫn phải chịu trách nhiệm đối với các sai phạm trong thời kỳ đương nhiệm tại DN.
Những biểu hiện sai phạm của Lã Vọng trong khi thực hiện các dự án liên quan đến đất đai, quy hoạch, dự án công trình theo hình thức hợp đồng BT đã được chỉ ra trong kết luận của Thanh tra Chính phủ. Luật sư Thảo cho rằng, thời gian tới, cơ quan có thẩm quyền phải làm rõ trong các cơ quan có thẩm quyền và xử lý sai phạm kịp thời trong quá trình tư vấn tham mưu, thực hiện dự án. Đặc biệt là việc giao đất không qua đấu giá quyền sử dụng đất đã vi phạm luật Đất đai 2013, giao dự án và chỉ định nhà đầu tư khi quy mô dự án thay đổi, có biểu hiện sai phạm liên quan đến đấu thầu, vi phạm quy định theo Điều 22 luật Đấu thầu 2013 và hàng loạt các sai phạm khác..., gây thất thoát tài sản của Nhà nước và biểu hiện có lợi ích nhóm khi thực hiện các dự án quốc gia.
"Nếu trong quá trình thanh tra, kiểm tra, nhận thấy có đủ dấu hiệu cấu thành tội phạm hình sự cần chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra xử lý về hình sự nghiêm minh đối với cá nhân, tổ chức có liên quan theo quy định hiện hành", luật sư Thảo nêu quan điểm.