Thị trường thịt heo hiện đang có sự tham gia của các doanh nghiệp (DN) có vốn đầu tư nước ngoài như: CP Food, GreenFeed, Japfa, CJ Vina và DN trong nước như Vissan, Dabaco, Masan Meatlife, 3F Việt Nam, Hòa Phát, Hoàng Anh Gia Lai… Điểm đáng chú ý, các DN ngoại có xu hướng tập trung vào khâu chăn nuôi, cung cấp heo thịt cho các hệ thống giết mổ, bán lẻ thịt heo trong khi các DN nội có xu hướng tổ chức cả quy trình từ chăn nuôi - giết mổ - bán lẻ. Sản phẩm thịt từ các DN bán lẻ trên thị trường chủ yếu là thịt mát, đối trọng với thịt nóng bán tại các chợ truyền thống. 

Người tiêu dùng ngày càng có xu hướng chọn mua thịt heo mát để đảm bảo an toàn, chất lượng, song giá bán khá cao (ảnh chụp tại cửa hàng BapiFood, Q.Gò Vấp, TP.HCM) - ẢNH: N.C

Ông Quách Thế Phong - Giám đốc Bộ phận tư vấn, Công ty Nghiên cứu thị trường Ipsos Stratery3 Việt Nam - nhận định: Phân khúc thịt heo có thương hiệu tại Việt Nam vẫn còn dư địa tăng trưởng do hiện chỉ chiếm thị phần khoảng 10%. Đây là một thị trường tiềm năng cho các nhà sản xuất thịt sạch và có nguồn gốc rõ ràng. 

Theo ông Quách Thế Phong, thị trường thịt heo lâu nay có các thông điệp na ná nhau như: chuỗi khép kín, 3F (Farm - Feed - Food), thịt an toàn, thịt theo tiêu chuẩn châu Âu… Mới đây, sự xuất hiện của thông điệp “heo ăn chuối”, “heo ăn chay”… đã tạo ra ấn tượng mới lạ với người tiêu dùng (NTD). 

Theo ghi nhận của chúng tôi, giá thịt heo có thương hiệu (thịt mát) hiện cao hơn từ 10 - 50% so với thịt nóng. Các dòng sản phẩm có yếu tố tiếp thị mới như “heo ăn chuối”, “heo ăn chay” có giá bán cao hơn hẳn. Tại cửa hàng BapiFood (Q.Gò Vấp, TP.HCM), các sản phẩm thịt “heo ăn chuối” đang được khuyến mãi giảm giá 10% nhưng lượng khách mua chưa nhiều. 

“Cơ hội ở thị trường thịt heo còn rộng nhưng để đi đường dài, các DN phải tính toán để có mức giá sản phẩm phải cạnh trạnh, nhất là trong tình hình hiện nay. Dự đoán, tăng trưởng kinh tế trong năm 2023 không bằng năm 2022 do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế toàn cầu. Do đó, phần lớn người dân sẽ tiết giảm chi tiêu. Trong khi, thịt heo có thương hiệu thường có giá rất cao, có loại cao gấp 1,5-2 lần so với thịt heo thường nên để thuyết phục NTD mua là không đơn giản. Các DN cần tính toán để có giá bán vừa phải, cao hơn giá thịt heo thường khoảng 20% thay vì 50% như hiện nay” - ông Quách Thế Phong phân tích. 

Theo Công ty Chứng khoán VNDirect, mặc dù thu hút sự chú ý của NTD nhờ tên thương hiệu đặc biệt, nhưng sản phẩm “heo ăn chuối” của Hoàng Anh Gia Lai không có nhiều khác biệt so với những sản phẩm thịt sạch đang bán trên thị trường. 

Giá trị thị trường ngành thịt Việt Nam ước tính đạt 8,9 tỷ USD (năm 2021) với sự tham gia của nhiều công ty lớn, trong đó Công ty CP Việt Nam (công ty con của Tập đoàn CP Thái Lan) là DN sản xuất thịt lớn nhất Việt Nam với thị phần ước tính khoảng 17 - 18%. Bên cạnh đó là Meat Deli (thương hiệu của Masan Meatlife) ra mắt thị trường vào cuối năm 2019. Hiện sản phẩm Meat Deli đang chiếm khoảng 2 - 3% thị phần… Sản phẩm thịt thương hiệu của BAF ra mắt năm 2021 hiện đã có mặt tại 50 cửa hàng Siba Food và 250 cửa hàng Meat Shop. 

Ông Nguyễn Trí Công - Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai - cũng cho rằng chuyện heo ăn chuối, heo ăn chay hay heo ăn thảo mộc, heo ăn trùn quế… không mới. Heo là động vật ăn tạp nên đơn vị chăn nuôi luôn tận dụng thế mạnh của mình có gì, trồng gì thì cho heo ăn thức nấy để hạ giá thành. Thực tế, 90% heo đưa ra thị trường hiện nay là heo ăn chay vì thức ăn từ đạm thực vật (bột bắp, bã đậu nành…) rẻ hơn nhiều so với đạm động vật. “Cách đây 25 năm, chuối ở Gia Kiệm (Đồng Nai) rất rẻ, nhiều hộ chăn nuôi đã cho heo ăn chuối. Tuy nhiên, trong chuối chủ yếu hàm lượng đường nhiều tạo năng lượng chứ không có nhiều dưỡng chất. Các đơn vị quảng cáo heo ăn chuối, heo ăn chay thực chất chỉ là một trong những cách truyền thông để bán hàng” - ông Nguyễn Trí Công phân tích. 

Theo ông Nguyễn Trí Công, hiện nay hầu hết các nước phát triển trên thế giới đều sử dụng thịt mát để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, chất lượng. NTD Việt Nam cũng dần theo xu hướng này. Giới trẻ, khách hàng ở phân khúc trung cao cấp đang ngày càng hạn chế ăn thịt nóng. Thịt nóng sẽ dần được thay thế bởi thịt mát khi nhu cầu của NTD về thịt an toàn, chất lượng ngày càng cao hơn. 

Nguyễn Cẩm