Bộ trưởng Trần Hồng Hà - Ảnh: PHẠM THẮNG
Giải trình ý kiến thảo luận của đại biểu về dự án Luật đất đai sửa đổi chiều 14-11, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho hay tổng hợp hai phiên thảo luận tổ và hội trường cho thấy tài chính và định giá đất là vấn đề được quan tâm số một.
Ông Hà nhận định tài chính đất đai là vấn đề hết sức quan trọng, là một trong hai công cụ để thực hiện quản lý nhà nước cũng như quyền đại diện cho chủ sở hữu toàn dân, bao gồm việc phân bổ lại nguồn lực đất đai, phát huy giá trị đất đai, đưa nguồn lực này vào phát triển kinh tế xã hội, giải quyết hài hòa các mối quan hệ về giá trị tài chính…
Trước băn khoăn của đại biểu Quốc hội về việc áp dụng 5 phương pháp tính nhưng giá đất vẫn "sai", ông Hà cho rằng quan trọng là "đầu vào", tức dữ liệu giá cả, thông tin bất động sản, chưa đúng. Thời gian tới vẫn kết hợp các phương pháp, song về lâu dài giá đất phải được tính toán trên cơ sở thu thập đầy đủ dữ liệu về thị trường sơ cấp, đấu thầu, đấu giá...
Theo ông Hà, khi có đầy đủ giá theo thị trường thì có phương pháp xác định vùng đất chuẩn, thửa đất chuẩn, từ đó xác định giá đất, khắc phục được bất cập hiện nay. Từ giá đất này sẽ thực hiện nhiều việc để đảm bảo trách nhiệm đóng góp về tài chính của người sử dụng đất, cũng như tính toán và công khai giá đất cụ thể. Người dân có thể tiếp cận thông qua cơ sở dữ liệu về bản đồ địa chính, số hóa đất đai.
"Sau này khi làm được điều này thì đây là giá ai cũng biết. Chúng ta không thể can thiệp vì đó là giá thị trường. Song tất nhiên phải đưa ra điều kiện là người dân tự nguyện đăng ký. Cần có chế định đăng ký để người dân phải khai bằng giá thật. Không lấy giá hợp đồng để bắt người dân đóng nghĩa vụ trách nhiệm về thuế khi giao dịch đất đai", ông Hà nêu.
Bộ trưởng Trần Hồng Hà cũng nói vấn đề tài chính đất đai nếu giải quyết được sẽ tránh lãng phí, đầu cơ, thổi giá, điều tiết hài hòa mối quan hệ hợp tác giữa các bên.
Liên quan tới vấn đề thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, ông Hà cho rằng việc nhà nước thu hồi đất để đấu thầu, đấu giá có nhiều lợi ích là đảm bảo công bằng, chính sách đền bù, điều tiết chênh lệch địa tô. "Quan trọng nhất là hài hòa lợi ích của người dân, nhà nước và doanh nghiệp", ông Hà nói.
Về cơ chế thỏa thuận giữa người dân và doanh nghiệp, theo ông Hà, hiện không hạn chế với đất không chuyển đổi mục đích sử dụng, Nhà nước chỉ can thiệp để đảm bảo chính sách về giá, lợi ích cho người dân.
Ông chỉ rõ hiện nay nghị quyết 18 yêu cầu tiếp tục thực hiện cơ chế tự thỏa thuận giữa người dân và doanh nghiệp trong dự án khu đô thị, nhà ở thương mại, nhưng việc khó khăn nhất là xác định điều kiện tiêu chí. Tới đây Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ nghiên cứu tiếp, hy vọng các đại biểu, chuyên gia, nhà khoa học giúp tiếp tục lượng hóa, đưa ra tiêu chí.
Thảo luận trước đó, các đại biểu Đào Hồng Vận (Hưng Yên) và Phạm Văn Thịnh (Bắc Giang) cho rằng nên hạn chế việc tự thỏa thuận giữa người dân và doanh nghiệp do thực tế việc này rất vướng mắc.
"Có trường hợp giá đền bù nào cũng không chịu. Nếu chấp nhận đền bù thì gây mâu thuẫn ngay trong nội bộ người dân vì người được đền bù cao, người được thấp", ông Vận nêu.
Đại biểu Dương Khắc Mai (Đắk Nông) thì nói đất đai vốn không tự phức tạp nhưng các tác động, các mối quan hệ qua lại đã làm cho nó biến dạng, trở nên nhạy cảm, phức tạp và đôi khi nóng, sốt."Cứ nghĩ đến đất, giá đất, nhiều người muốn sở hữu nó cứ lạnh hết cả người", ông Mai nói.
Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Giá thị trường đất đai chúng ta không có TTO - Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà khẳng định các phương pháp định giá đất hiện nay được thực hiện theo thông lệ quốc tế, chưa bao giờ sai. Vấn đề ở chỗ "quan trọng nhất là giá thị trường chúng ta không có".