Thầy Huỳnh Như Phương
Đà Lạt những ngày đầu tiên của mùa khô đẹp lắm, bầu trời không còn quá đỗi u xám, muôn loài như đang căng tỏa trong những tia nắng tươi vàng dịu nhẹ.
Năm đó, chúng tôi cũng nhập học dịp này. Buổi đầu tiên của những ngày tháng ấy, tại giảng đường A7, chúng tôi được giáo vụ khoa giới thiệu về chương trình. Lúc đầu ai cũng tò mò về bộ môn mà chúng tôi sẽ học, tò mò cả về những giảng viên mà chúng tôi sẽ được học, giáo sư Huỳnh Như Phương - giảng viên thỉnh giảng là người thầy thế nào...
Rồi ngày đầu tiên được học môn của thầy cũng đến, thầy bước vào lớp một cách nhẹ nhàng với nụ cười dìu dịu nổi bật. Sau khi giới thiệu những tài liệu tiếng Việt, tiếng nước ngoài mà thầy đã cẩn thận mang từ TP.HCM lên Đà Lạt, thầy bắt đầu bài giảng về "Tiếp nhận văn học".
Chúng tôi say sưa với tiết dạy của thầy và quả thật sau những tiết học về "Tiếp nhận văn học" chúng tôi còn vỡ ra rằng bộ môn này không chỉ cho chúng tôi những kiến thức về tiếp nhận một tác phẩm, một giai đoạn văn học... mà rộng hơn bài giảng của thầy còn cho thấy: cuộc sống này hay mỗi một con người ta gặp trong cuộc đời chính là những bản thể mà ta phải dùng cảm xúc và tri thức đúng mực để tiếp nhận.
Kết thúc tuần học thứ nhất, tôi xin phép đến phòng của thầy tại dãy nhà A2 - nơi nghỉ ngơi của những giảng viên thỉnh giảng. Trong lần gặp gỡ này, với lòng ngưỡng trọng của mình, tôi trình bày mong muốn được thầy hướng dẫn luận văn tốt nghiệp.
Thầy trả lời: "Thầy không thể trực tiếp hướng dẫn em vì trường Đại học Đà Lạt có rất nhiều phó giáo sư, tiến sĩ giỏi, lại ở gần đây. Tuy nhiên, trong quá trình làm, em cần tư liệu hay góp ý thêm thì cứ email cho thầy, giúp được thầy sẽ giúp em".
Câu trả lời của thầy làm tôi hơi hụt hẫng nhưng sau đó tôi đã phần nào hiểu ra: đằng sau câu trả lời ấy là cả một sự khiêm nhường, là tinh thần trách nhiệm, tôn trọng với học viên, với đồng nghiệp sở tại và với cả đơn vị chủ quản của thầy.
Trong cuốn sách Ước vọng cho học đường của mình, thầy từng nhấn mạnh: "Vậy nên người dạy học luôn luôn có tình cảm biết ơn: biết ơn thầy cô, biết ơn đồng nghiệp, biết ơn học giới đã xây đắp kho tàng tri thức và văn hóa mà ngày nay mình thừa hưởng và truyền đạt lại cho thế hệ sau". Tôi đã đọc và suy ngẫm lời thầy để nó thấm vào hành vi sống về sau của mình.
Sau khoảng thời gian ngày hai buổi học với thầy, thấm thoắt buổi học cuối cũng đã tới. Thầy đưa cho tôi một cuốn notebook màu hồng khổ A5 rất dễ thương và nói: "Thầy tặng em cuốn sổ này, em hãy viết ra đây những ý tưởng mà em trăn trở hằng ngày".
Tôi rất mừng vì đó là tình cảm mà thầy dành riêng cho tôi, nhưng điều mà tôi trân quý hơn cả là chính món quà như một lời nhắn nhủ, một sự tin tưởng của một người thầy lớn trao cho người học viên nhỏ bé.
Thầy Huỳnh Như Phương trong thời gian giảng dạy tại Đại học Đà Lạt
Cuốn sổ màu hồng luôn bên tôi từ đó cho đến nay, đó là một nơi tôi chăm chút những ý tưởng về nghề dạy học của mình rồi chấp bút cho ra đời những bài báo đầu tay đăng trên báo Lâm Đồng như "Từ cái tát trong học đường đến hiện tượng Khá Bảnh" - viết về cậu học trò tát cô giáo ở Hà Nội, "Chiếc lá cuối cùng" không bao giờ rụng xuống" - viết về những hy vọng của chúng ta trong những ngày tháng COVID-19 dữ dội, đớn đau hay bài "Trẻ buồn, cô đơn, lo âu, rất cần người khác giúp đỡ để nói ra" - viết về những cách thức nhỏ hỗ trợ học sinh bị trầm cảm đăng trên báo Tuổi Trẻ...
Và nhận ra rằng, đôi khi không phải là bài học, môn học hay giáo trình nào, mà chính là nhân cách, tâm hồn của một người thầy mới lay đọng, làm thay đổi những người đi học như tôi, như học trò mà tôi đang đứng lớp.
Cám ơn thầy và kính chúc thầy Huỳnh Như Phương thật nhiều sức khỏe.
Sáng tạo để mỗi tiết học đều lôi cuốn Giải thưởng Nhà giáo trẻ tiêu biểu năm 2022 do Thành Đoàn TP.HCM xét chọn đã gọi tên 244 gương người thầy có nhiều sáng tạo, ý tưởng, sáng kiến mới được ứng dụng làm tiết học thêm lôi cuốn học sinh.