Tòa nhà Quốc hội Mỹ nơi Thượng viện và Hạ viện Mỹ họp - Ảnh: WIKIMEDIA COMMONS

Ngày 17-11, bà Nancy Pelosi thông báo sẽ từ chức lãnh đạo Đảng Dân chủ tại Hạ viện Mỹ, kết thúc nhiệm kỳ làm nên lịch sử của mình với tư cách là người phụ nữ đầu tiên giữ vai trò chủ tịch Hạ viện Mỹ và phục vụ ở Hạ viện trong 35 năm qua, Đài CNN đưa tin.

Lãnh đạo phe Cộng hòa tại Hạ viện hiện chiếm thiểu số nhưng sẽ là phe đa số tại Hạ viện khóa mới từ năm sau và ông Kevin McCarthy được ủng hộ để trở thành tân chủ tịch Hạ viện.

Về quy trình lựa chọn chủ tịch Hạ viện, theo trang web của Quốc hội Mỹ, sau kết thúc một nhiệm kỳ, đảng chiếm đa số và đảng chiếm thiểu số tại Hạ viện sẽ tổ chức họp kín và họp riêng để chuẩn bị cho kỳ đại hội khóa mới sẽ diễn ra vào đầu năm sau.

Một trong những hành động quan trọng nhất với mỗi đảng là chọn ra người lãnh đạo của đảng, người cũng sẽ là ứng cử viên cho vị trí chủ tịch Hạ viện khóa mới.

Khi Hạ viện triệu tập vào ngày đầu tiên của Quốc hội mới, cơ quan này phải làm thủ tục xác định số lượng thành viên được bầu có mặt đủ số đại biểu cần thiết, số lượng tối thiểu theo quy định của Hiến pháp để tiến hành bỏ phiếu. Mỗi đảng đề cử một ứng cử viên duy nhất và ai được đa số phiếu sẽ trở thành chủ tịch Hạ viện.

Thông thường, kết quả bầu chọn sẽ phân chia rõ ràng theo đảng phái. Ở cuộc bỏ phiếu chọn chủ tịch Hạ viện năm 2023, gần như chắc chắn sẽ không có ai trong Đảng Dân chủ (phe thiểu số) bỏ phiếu cho ứng cử viên của Đảng Cộng hòa.

Ứng viên cần giành được ít nhất 218 phiếu ủng hộ trong số 435 ghế Hạ viện để trở thành chủ tịch Hạ viện. Con số này có thể thấp hơn nếu có nghị sĩ không tham gia bỏ phiếu.

Năm 2021, bà Pelosi trở thành chủ tịch Hạ viện với 216 phiếu trước đối thủ Kevin McCarthy của Đảng Cộng hòa, người nhận được 209 phiếu. Có 3 nghị sĩ không tham gia bỏ phiếu trong cuộc bầu chọn này. Khi đó, Đảng Dân chủ kiểm soát Hạ viện với tỉ lệ ghế 222 - 211 và có 2 ghế trống.

Do thế đa số của Đảng Cộng hòa ở Hạ viện được dự báo sẽ không quá áp đảo sau cuộc bầu cử giữa kỳ ở Mỹ năm nay, ông McCarthy chỉ được phép có vài phiếu phản đối trong nội bộ đảng nếu muốn trở thành chủ tịch Hạ viện. 

Hiện với hơn 30 hạ nghị sĩ từ chối ủng hộ, con số này có thể gây khó cho ông McCarthy trong cuộc bỏ phiếu vào tháng 1-2023.

Ông McCarthy sẽ phải đàm phán với những đại diện cánh hữu cực đoan nhất trong Đảng Cộng hòa để đảm bảo có nhiều người ủng hộ mình vào ghế chủ tịch Hạ viện nhất có thể.

Tân chủ tịch Hạ viện sẽ được một thành viên phục vụ thâm niên nhất (người tái đắc cử nhiều nhiệm kỳ nhất) của Hạ viện làm lễ tuyên thệ.

Về phía Đảng Dân chủ, ông Hakeem Jeffries ở New York, 52 tuổi, được coi là người thừa kế rõ ràng của bà Pelosi dù bà Pelosi chưa công bố tên người bà muốn thay thế mình.

Chủ tịch Hạ viện Mỹ là người đứng thứ 2 trong thứ tự thừa kế ghế tổng thống Mỹ sau phó tổng thống. 

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi từ chức

TTO - Bà Nancy Pelosi sẽ kết thúc sự nghiệp lãnh đạo lâu dài của mình tại Quốc hội Mỹ sau nhiều năm là người phụ nữ duy nhất đến nay trong lịch sử Mỹ nắm giữ vị trí quyền lực - chủ tịch Hạ viện Mỹ.