Tăng trưởng ấn tượng
Không chỉ giúp người dùng tiện lợi trong việc thanh toán đơn hàng, các giải pháp thanh toán qua ứng dụng bằng mã QR dành cho doanh nghiệp cũng được các đơn vị thanh toán nhanh chóng triển khai trên thị trường, góp phần tạo thêm những bước tiến mới trong công cuộc chuyển đổi số ngành bán lẻ.
Theo số liệu mới nhất của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), trong 6 tháng năm 2022, thanh toán không dùng tiền mặt bằng quét mã QR tăng 86%. Số liệu qua nền tảng thanh toán Payoo cũng tiếp tục ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng của hình thức này với mức tăng của quý 3/2022 là 62% về số lượng và 53% về giá trị so với quý 2/2022, bao gồm cả giao dịch qua cổng thanh toán Payoo và thanh toán tại quầy qua Payoo POS.
Trong đó, các nhóm có tỉ lệ tăng trưởng thanh toán bằng mã QR mạnh mẽ nhất là siêu thị, cửa hàng tiện lợi, nhóm thực phẩm - đồ uống (F&B) và nhóm công nghệ. Cụ thể, nhóm siêu thị tăng 68% về số lượng và 45% về giá trị so với quý trước. Riêng nhóm F&B tăng đến 79% về số lượng và 90% về giá trị. Với mảng công nghệ, thanh toán qua mã QR quý 3 bứt phá với giá trị giao dịch tăng gấp đôi ở nhóm các phẩm điện thoại, laptop và tăng 50% với nhóm các sản phẩm liên quan điện máy.
Trong lĩnh vực thời trang, phụ kiện, hình thức thanh toán này cũng ghi nhận mức tăng trưởng trung bình gần 50% cả về số lượng lẫn giá trị. Để có sự tăng trưởng này, nhiều đối tác thuộc ngành thời trang đã tích cực tổ chức các chương trình khuyến mãi nhằm kích thích người dùng trải nghiệm quét mã QR. Điển hình như các chương trình khuyến mãi tại Uniqlo giảm đến 200.000 đồng cho đơn hàng từ 2 triệu được các Payoo và các ví điện tử MoMo, VNPay, ZaloPay, Moca, ShopeePay… cùng các ngân hàng phối hợp triển khai.
Thanh toán bằng mã QR tại một cửa hàng cà phê. Ảnh: TTXVN.
Đáng chú ý, thanh toán bằng mã QR có sự khác biệt về giá trị đơn hàng trung bình giữa các ngành hàng. Cụ thể, giá trị đơn hàng trung bình của ngành siêu thị là 600.000 - 1 triệu đồng; cửa hàng tiện lợi từ 100.000 - 200.000 đồng; ngành thời trang là 1,5 - 2 triệu đồng; trang sức, phụ kiện là 5 - 6 triệu đồng; điện thoại và điện máy có giá trị đơn hàng cao, từ 5 triệu hoặc có những đơn hàng lên tới hơn 20 triệu đồng. Đây là những giao dịch chủ yếu đến từ mã QR của ứng dụng mobile banking. Với các giao dịch thanh toán có giá trị nhỏ, chủ yếu đến từ QR ví điện tử.
QR code thúc đẩy chuyển đổi số
Ông Ngô Trung Lĩnh, Tổng Giám đốc VietUnion chia sẻ với Báo Tin tức: “Trong đường đua thanh toán điện tử, thanh toán qua ứng dụng mã QR đang bứt tốc rất nhanh. Một trong những nguyên nhân giúp mã QR ngày càng phổ biến là vì chi phí đầu tư cho hình thức thanh toán này rất rẻ và triển khai nhanh chóng”.
Theo ông Ngô Trung Lĩnh, so với thanh toán bằng thẻ ngân hàng cần đầu tư thiết bị, cấu hình kỹ thuật và được các tổ chức tài chính kiểm định, thanh toán mã QR không cần máy móc chuyên biệt do giao tiếp thanh toán bằng hình ảnh. Theo đó, chỉ cần đầu quét của máy bán hàng, một chiếc điện thoại hay thậm chí một mã QR được đặt cố định tại quầy, người dùng có thể thanh toán xong một đơn hàng.
Vì đầu tư rẻ và triển khai nhanh, thanh toán qua mã QR đã nhanh chóng trở thành xu hướng và chiếm lĩnh vị trí nhất định trong các hình thức thanh toán không tiền mặc. Thực tế, hình thức thanh toán qua mã QR hiện đang rất thành công ở các nước Đông Nam Á, trong đó Trung Quốc là nước đi đầu trong hình thức thanh toán này và dần thay thế hầu hết các phương thức truyền thống.
Nhận thấy tiềm năng tăng trưởng của thanh toán bằng mã QR trong xã hội, nhiều đơn vị Fintech, trung gian thanh toán cũng phát triển các giải pháp thanh toán mới trên công nghệ mã QR, giúp đơn giản hóa quy trình, tối ưu hóa vận hành và đặc biệt là giảm chi phí xử lý giao dịch – vốn là vấn đề khiến nhiều doanh nghiệp “đau đầu”.
Cụ thể, trong quý 3/2022, J&T Express đã hợp tác cùng Vietcombank triển khai thanh toán đơn hàng bằng hình thức quét mã QR, giúp người dùng dễ dàng giao dịch không tiền mặt. Đáng chú ý, đây là mã QR động, cho phép người tạo dễ dàng thay đổi nội dung thông tin chứa bên trong nhưng không thay đổi mã QR, giúp tinh giản quy trình, hạn chế sai sót, an toàn trong giao dịch, mang đến trải nghiệm đa tiện ích cho cả người bán - người giao hàng - người mua.
Hay mới đây, Dragon Capital cũng đã ký kết hợp tác chiến lược với Payoo để hỗ trợ các nhà đầu tư thanh toán tiền đầu tư chứng chỉ quỹ trên nền tảng số DragonX bằng mã QR. Theo đó, người dùng chỉ cần đặt lệnh trên DragonX rồi mở ứng dụng Mobile banking của ngân hàng mình đang sử dụng, tải lên ảnh chụp mã QR để thanh toán.
Các chuyên gia nhận định, tiềm năng phát triển thanh toán qua ứng dụng mã QR còn nhiều khi Việt Nam có 93,5 triệu thuê bao sử dụng smartphone, trong đó 73,5% là người trưởng thành. Thống kê của Cục Viễn thông - Bộ Thông tin và Truyền thông mới đây cũng cho biết, tính đến tháng 9, Việt Nam có hơn 81,8 triệu thuê bao internet di động. Đây là cơ sở để thanh toán mã QR có tiềm năng phát triển mạnh mẽ hơn nữa.
Năm 2025, giá trị thanh toán không dùng tiền mặt dự kiến gấp 25 lần GDP
Tại Việt Nam, thanh toán không dùng tiền mặt là một trong những chủ trương lớn của Chính phủ nhằm làm thay đổi dần tập quán sử dụng các phương tiện thanh toán trong xã hội, giảm chi phí xã hội liên quan đến tiền mặt, giảm tỉ lệ tiền mặt trong lưu thông tính trên GDP, tiền mặt trên tổng phương tiện thanh toán.
Nhằm hướng đến mục tiêu phát triển kinh tế số và xã hội số, để tiếp tục phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn tiếp theo, ngày 28/10/2021, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã ký Quyết định số 1813/QĐ-TTg phê duyệt Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021-2025.
Theo đó, Chính phủ đề ra mục tiêu đến cuối năm 2025 giá trị thanh toán không dùng tiền mặt gấp 25 lần GDP; Thanh toán không dùng tiền mặt trong thương mại điện tử đạt 50%; Tăng khả năng tiếp cận các dịch vụ thanh toán của người dân; Tăng số lượng điểm chấp nhận thanh toán không dùng tiền mặt lên trên 450.000 điểm. Đồng thời, phấn đấu, tốc độ tăng trưởng bình quân về số lượng và giá trị giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt đạt 20 - 25%/năm; Tỉ lệ cá nhân, tổ chức sử dụng phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt qua các kênh thanh toán điện tử đạt 40%...
Chính phủ cũng đặt mục tiêu thanh toán không dùng tiền mặt đối với dịch vụ công. Cụ thể, từ 90-100% cơ sở giáo dục trên địa bàn đô thị chấp nhận thanh toán học phí bằng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt; 60% các cơ sở khám, chữa bệnh trên địa bàn đô thị chấp nhận thanh toán dịch vụ y tế bằng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt; 60% số người hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp thất nghiệp trên địa bàn đô thị được chi trả thông qua các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt…
Hương Anh (tổng hợp)