Ngày 30-11, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan đã ban hành chỉ thị về việc phát triển bền vững sản xuất cây sầu riêng, chanh leo giữa lúc nhiều địa phương phát triển nóng về diện tích 2 loại cây này.

Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, những năm gần đây, sản xuất sầu riêng, chanh leo nước ta tăng trưởng nhanh cả về diện tích lẫn sản lượng và giá trị kim ngạch xuất khẩu.

Từ tháng 7-2022, sầu riêng, chanh leo Việt Nam được xuất khẩu chính ngạch vào thị trường Trung Quốc. Trong đó, chanh leo xuất khẩu thí điểm vào tỉnh Quảng Tây. Đây là cơ hội lớn để Việt Nam mở rộng xuất khẩu hai mặt hàng này. 

Bên cạnh những cơ hội, thành tựu đạt được, sản xuất, xuất khẩu sầu riêng, chanh leo nước ta cũng đang đứng trước nhiều rủi ro và thách thức. Cụ thể, nhiều địa phương phát triển nóng về diện tích, mở rộng trồng mới ở những vùng không có lợi thế; tự phát chặt phá các loại cây trồng khác để chuyển sang trồng sầu riêng; thực hiện chuyển đổi vườn cà phê trồng xen sầu riêng…

Nhiều hộ nông dân, vùng sản xuất còn thực hiện quy trình canh tác chưa bền vững; quy mô sản xuất nhỏ lẻ còn phổ biến; tổ chức sản xuất, doanh nghiệp đầu tư vào chế biến, xây dựng vùng nguyên liệu, tham gia chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ còn hạn chế. Ngoài ra, diện tích được cấp mã số vùng trồng, số lượng cơ sở đóng gói được cấp mã số đủ điều kiện xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc còn rất nhỏ so với tổng quy mô diện tích, sản lượng chanh leo, sầu riêng hiện có.

Do đó, Bộ trưởng Lê Minh Hoan yêu cầu các địa phương rà soát diện tích sầu riêng, chanh leo trên địa bàn; khuyến cáo nông dân không tự phát mở rộng diện tích sầu riêng, chanh leo tại các vùng có điều kiện đất đai, nước tưới tiêu không phù hợp; không tự phát chặt phá các loại cây trồng khác để chuyển sang trồng sầu riêng; không tự phát chuyển đổi vườn cà phê trồng xen sầu riêng…

Các địa phương cũng cần khẩn trương rà soát, xây dựng hồ sơ đề nghị cấp mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói sầu riêng, chanh leo xuất khẩu phù hợp. Thực hiện tốt khâu kiểm tra, giám sát việc cấp, quản lý, sử dụng mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói đủ điều kiện xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc; kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm trường hợp mạo danh, gian lận, sử dụng mã số không đúng mục đích.

Đối với Hiệp hội Rau quả Việt Nam, Bộ trưởng Lê Minh Hoan yêu cầu tiếp tục chỉ đạo, vận động doanh nghiệp tích cực hỗ trợ và liên kết với nông dân sản xuất sầu riêng, chanh leo để hình thành vùng nguyên liệu sản xuất, tiêu thụ hiệu quả; định hướng các doanh nghiệp chế biến sâu các sản phẩm sầu riêng, chanh leo để gia tăng giá trị và hạn chế tác động bởi các quy định về kiểm dịch thực vật khi xuất khẩu quả tươi.