Giá trị đóng 13 toa tàu hơn 275 tỉ đồng

Nguồn tin của Tuổi Trẻ Online cho biết Công ty TNHH Phát triển thiết bị đường sắt (Việt Nam) thuộc Tập đoàn Jinxin (Trung Quốc) vừa kiến nghị Tổng công ty Đường sắt Việt Nam sớm định hướng, hỗ trợ và tháo gỡ những khó khăn để đưa 13 toa tàu chạy trên đường sắt Việt Nam.

Bởi dự án toa tàu hạng sang đã kéo dài 5 năm, gây lãng phí và khó khăn cho doanh nghiệp

Theo tìm hiểu, 13 toa tàu hạng sang được Tập đoàn Jinxin thuê Công ty cổ phần Xe lửa Gia Lâm lắp ráp 8 toa và Công ty cổ phần Xe lửa Dĩ An 5 toa. 

Dự án gồm 6 toa giường nằm, 5 toa ghế ngồi, 1 toa xe hàng cơm và 1 toa xe công vụ phát điện. Các thiết bị và phụ tùng toa tàu đều được nhập khẩu, hai nhà máy xe lửa chỉ đóng vỏ và lắp ráp...

Chi phí được Tập đoàn Jinxin chi trả cho các nhà máy lắp ráp theo một cán bộ đường sắt từng làm dự án là khoảng 1,6 - 2 tỉ đồng/toa. Các thiết bị, phụ tùng đều được nhập khẩu, hầu hết chưa có trên thị trường Việt Nam. 

Theo Tập đoàn Jinxin, tổng giá trị đóng 13 toa tàu hơn 275 tỉ đồng. Các toa tàu đã được giới thiệu tại Hội nghị đường sắt ASEAN lần thứ 42 tại Đà Nẵng vào năm 2022. 

Jinxin muốn chạy thử chở khách, đường sắt nói chưa

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, các chuyên gia đường sắt và kỹ sư từng đóng toa tàu của ngành đường sắt cho hay đối với việc nhập khẩu toa tàu, các đơn vị đường sắt phải lập dự án, đánh giá tính khả thi và phải qua thẩm định rất nhiều bộ ngành. 

Từ năm 2016, các đơn vị đường sắt trong nước đã bắt đầu tự đóng mới toa tàu, vì thế từ đó đến nay việc nhập toa tàu đã chấm dứt.

Tuy nhiên, việc tư nhân tự bỏ tiền đầu tư, hợp tác đóng mới toa xe, chịu trách nhiệm hiệu quả đầu tư toa tàu là vấn đề cần được hoan nghênh. Nhưng phương án, mục tiêu đầu tư cũng cần phải nghiên cứu kỹ, nếu không sẽ dẫn đến dự án khó khai thác vì vướng quy định.

Theo quy định, toa tàu thiết kế mới phải chạy thử nghiệm 100.000km trước khi cấp giấy phép đăng kiểm. Còn các bản vẽ, thiết kế kỹ thuật toa tàu hạng sang của Tập đoàn Jinxin hoàn toàn mới ở Việt Nam. 

Một khó khăn khác là Tập đoàn Jinxin không phải là đơn vị kinh doanh vận tải đường sắt tại Việt Nam như Công ty cổ phần Vận tải đường sắt Hà Nội và Sài Gòn, nên không thể tự khai thác, tự chạy thử 100.000km để đảm bảo quy định.

Số phận 13 toa tàu hạng sang sẽ được hợp tác với đơn vị nào đến nay vẫn chưa có kết quả. Bởi năm 2019, Tập đoàn Jinxin hợp tác chạy thử với Công ty cổ phần Vận tải đường sắt Hà Nội. 

"Khó khả thi, không hiệu quả" 

Đến năm 2022, hai bên đã thanh lý hợp đồng khi các toa tàu mới chạy 15.000km/100.000km. Mới đây, Tập đoàn Jinxin kiến nghị Tổng công ty Đường sắt Việt Nam hợp tác với Công ty cổ phần Vận tải đường sắt Sài Gòn chạy thử khai thác thương mại tuyến TP.HCM - Nha Trang.

Tuy nhiên, Công ty cổ phần Vận tải đường sắt Sài Gòn đã có ý kiến gửi Tổng công ty Đường sắt Việt Nam là việc tiếp nhận chạy tàu hạng sang trong điều kiện hiện nay là thiếu cơ sở thực tế để đảm bảo an toàn, khó khả thi, không hiệu quả, ảnh hưởng lớn đến cân đối thu chi. 

Việc sử dụng toa tàu của Tập đoàn Jinxin thì phải ngưng sử dụng toa đóng mới mà công ty đã đầu tư trước đó.

Đối với thông tin dự án lắp ráp toa xe, công ty chưa tiếp cận được hồ sơ kỹ thuật (theo quy định bảo mật của Jinxin) nên chưa thể đánh giá an toàn chạy tàu khi khai thác thử nghiệm cũng như chạy chính thức sau này. 

13 toa tàu cũng chưa chạy đủ 100.000km, chưa được cấp phép chạy nên chưa có cơ sở triển khai. Các thiết bị phụ tùng toa tàu hoàn toàn mới sẽ phụ thuộc vào Jinxin.

Trong khi đó, phía Tập đoàn Jinxin kiến nghị với Tổng công ty Đường sắt Việt Nam khi phương án hợp tác chạy thử chưa được các bên thống nhất. Tập đoàn Jixin cho hay đang chờ Bộ Giao thông vận tải sửa đổi thông tư. Trong đó có sửa đổi nội dung rút ngắn chạy thử nghiệm vận dụng từ 100.00km xuống còn 5.000km.

Đóng mới toa tàu rẻ hơn so với đi mua

TTO - Công ty cổ phần Vận tải đường sắt Sài Gòn cho biết các toa tàu đóng mới nhẹ hơn so với các toa hiện đang sử dụng từ 3-5 tấn, chi phí đóng mới cũng rẻ hơn so với đi mua.