Sự gián đoạn do AI gây ra chỉ là một trong những thay đổi lớn định hình lại nền kinh tế Mỹ trong vài thập kỷ tới. Trong khi các nhân viên văn phòng đang chứng kiến thị trường việc làm hỗn loạn và tiền lương giảm sút, một bộ phận lớn người lao động lại đang được an toàn. Đó là các công nhân.

Những công việc đòi hỏi tay nghề, lao động chân tay cường độ cao cũng như những công việc kết hợp giữa thể chất, kiến thức và xã hội sẽ không bị ảnh hưởng bởi AI. Trên thực tế, nhiều ngành nghề trong số này đã sẵn sàng đón đợt bùng nổ việc làm.

Khi đông đảo người cao niên Mỹ nghỉ hưu và để lại những vị trí trống, nhu cầu về chăm sóc sức khoẻ, năng lượng xanh, sản xuất công nghệ và xây dựng sẽ tăng lên. Từ đó, việc làm dành cho công nhân cũng sẽ bùng nổ.

Chat GPT không thể thay thế y tá chăm sóc bệnh nhân, hoặc làm thợ xây sửa lại căn bếp cho bạn. Những người chiến thắng trong cuộc cách mạng AI sẽ là các kỹ thuật viên, y tá và cả những thợ sửa ống nước. Họ sẽ là những người vận hành nền kinh tế mới khi AI thống lĩnh chốn văn phòng.

Lợi ích cho công nhân

Lao động ngành sản xuất giảm nhanh vào đầu thập niên 2000. Khi ấy, toàn cầu hoá đẩy việc làm ra nước ngoài. Công việc tay nghề thấp được tự động hóa và nền kinh tế chuyển sang công việc bàn giấy với sự ra đời của Internet.

Đến hiện tại, tình thế bắt đầu đảo ngược và mang lại cơ hội cho người công nhân Mỹ. Trong khi những người lao động trí não đang cạnh tranh khốc liệt vì nhiều công việc từ xa dần biến mất, các ngành như sản xuất chất bán dẫn lại đang thiếu quá nhiều nhân công.

Trong thập kỷ tới, Cục Thống kê Lao động Mỹ dự báo rằng các ngành nghề phát triển nhanh nhất sẽ là chăm sóc sức khỏe, vận tải, năng lượng tái tạo và sản xuất công nghệ cao.

Gần một nửa số việc làm mới sẽ đến từ lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và hỗ trợ xã hội. Đến năm 2032, cứ 6 lao động mới thì có 1 người làm việc trong ngành y tế. Xây dựng là lĩnh vực tạo thêm 15.000 việc làm mỗi tháng trong năm qua và vẫn còn dư địa để mở rộng.

Một số lĩnh vực dự kiến nhất định sẽ tăng trưởng, bao gồm ngành thiết bị điện và chất bán dẫn dự kiến tăng trưởng 3% mỗi năm trong thập kỷ tới. Sản xuất chip sẽ là ưu tiên quốc gia và sẽ có nhiều công việc được trả lương cao mà chỉ yêu cầu trình độ trung học.

Những ai sẽ an toàn trước “cơn sóng thần AI”?

Trong báo cáo chung gần đây của Diễn đàn Kinh tế Thế giới với Accenture, 19.000 công việc riêng lẻ trong gần 900 ngành nghề đã được phân tích về mức độ bị AI ảnh hưởng. Kết quả thu được khá đơn giản, những công việc có tương tác cá nhân cao và sử dụng sức mạnh thể chất sẽ ít bị ảnh hưởng nhất. Các dự báo gần đây của Cục Thống kê Lao động và McKinsey cũng đưa ra kết luận tương tự.

Những công việc như thợ lắp đặt điều hòa không khí, giáo viên và thợ làm tóc… sẽ tương đối bình yên trong 5-10 năm tới. Nghiên cứu do OpenAI dẫn đầu cho thấy 4% công nhân, bao gồm thợ sơn, thợ mộc và thợ lợp mái cũng sẽ không bị ảnh hưởng bởi AI.

Song, AI không hẳn sẽ tạo ra những tác động tiêu cực. Với sự hỗ trợ của công nghệ, các y tá sẽ thu nhập và nhập thông tin vào hồ sơ y tế dễ dàng hơn. Ngành xây dựng cũng có thể hưởng lợi từ công nghệ mới như thiết bị bay không người lái AI giúp thực hiện kiểm tra và đo lường công trình.

Vì vậy, thay vì thay thế người lao động, kiểu kết hợp này có thể giúp công việc thuận lợi, hiệu quả hơn và giúp kiếm được nhiều tiền hơn.

Theo BI