Nhiều chuyên gia trong ngành xem sự ra mắt của ChatGPT vào cuối năm ngoái là một khoảnh khắc giống như iPhone, mở ra một sự thay đổi tiềm năng trong cách mọi người tương tác với máy tính có thể tạo ra văn bản sáng tạo như con người soạn thảo.
Cũng giống như Steve Jobs được biết đến là “cha đẻ” của Apple thông qua việc thể hiện sức hấp dẫn của iPhone và máy tính cá nhân đối với thị trường đại chúng, thì OpenAI cũng có người lãnh đạo của riêng mình là Sam Altman.
Với việc Sam Altman bị loại khỏi vị trí Giám đốc điều hành - ít nhất là vào thời điểm hiện tại - sau khi ông bất ngờ bị sa thải vào thứ Sáu (17/11), những so sánh với Apple đang diễn ra. Steve Jobs từng bị sa thải khỏi vị trí Giám đốc điều hành của Apple vào năm 1985 - một động thái có tính chất truyền thống tranh giành quyền lực ở Thung lũng Silicon - và sau khi ông trở lại vào năm 1997, Apple đã tìm ra con đường mà cuối cùng biến họ trở thành công ty có giá trị nhất ở Mỹ.
Cùng với Sam Altman, hội đồng quản trị của OpenAI đã loại Greg Brockman khỏi vai trò Chủ tịch.
“Những gì xảy ra tại OpenAI ngày hôm nay là một cuộc tranh giành quyền lực của Hội đồng quản trị mà chúng tôi chưa từng thấy kể từ năm 1985 khi hội đồng quản trị Apple khi đó đã loại Steve Jobs… Thật là sốc, đó là sự vô trách nhiệm, và điều đó không đúng đối với Sam và Greg hoặc tất cả các nhà phát triển trong OpenAI”, Ron Conway, nhà đầu tư vào các công ty khởi nghiệp nổi tiếng của Thung lũng Silicon cho biết.
Thung lũng Silicon phản ứng với OpenAI
Matt Schlicht, Giám đốc điều hành của công ty khởi nghiệp Octane AI cho biết, Altman và Brockman “đã tạo ra một công nghệ mà chúng tôi từng mơ ước” và gọi đó là “sự phát triển mạnh mẽ và thú vị nhất của cuộc đời chúng ta”.
“Sam và OpenAI là chất xúc tác cho thế giới thấy công nghệ AI có khả năng gì. Phần lớn sự phấn khích và hoạt động trong lĩnh vực AI ngày nay có được trực tiếp nhờ vào công việc tiên phong của họ”, Ryan Jannsen, Giám đốc điều hành của Zenlytic cho biết.
Dù Sam Altman có quay trở lại hay không, tình trạng hỗn loạn tại OpenAI có thể mang lại lợi thế cho các đối thủ trong bối cảnh thị trường mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) đang có sự cạnh tranh gay gắt, từ các công ty khởi nghiệp được tài trợ mạnh mẽ như Anthropic và Cohere cho đến gã khổng lồ điện toán đám mây Google và Amazon.
Nhà phân tích ngành Patrick Moorhead cho biết, các công ty có thể sẽ “tìm kiếm giải pháp thay thế tốt nhất tiếp theo” do nhận thấy sự bất ổn tại OpenAI.
Josh Wolfe, một đối tác tại công ty liên doanh Lux Capital cho biết, OpenAI đang gây tiếng vang lớn vào thời điểm các công ty đang quyết định xem họ sẽ sử dụng mô hình ngôn ngữ lớn nào.
“Sự thất thường bất ngờ của động thái này báo hiệu sự khó lường hoàn toàn, điều này thật tồi tệ đối với các công ty đang lên kế hoạch hợp tác hoặc tin tưởng vào OpenAI”, ông cho biết.
Cấu trúc khác thường của OpenAI
Một thách thức chính trong việc tìm hiểu OpenAI là cấu trúc khác thường của công ty này. Hội đồng quản trị của OpenAI giám sát tổ chức phi lợi nhuận, trong đó có thực thể công ty tách biệt và “đóng vai trò là cơ quan quản lý chung cho tất cả các hoạt động của OpenAI”.
"Sự ra đi của Altman diễn ra sau một quá trình xem xét có chủ ý của hội đồng quản trị, kết luận rằng Sam Altman không nhất quán, thẳng thắn trong giao tiếp với hội đồng quản trị, cản trở khả năng thực hiện trách nhiệm của mình”, tuyên bố của hội đồng quản trị OpenAI cho biết.
Các vụ việc sa thải CEO khởi nghiệp nổi tiếng ở Thung lũng Silicon thường liên quan đến những hành vi sai trái, thay vì chỉ là những khác biệt liên quan tới triết lý về hướng đi của công ty.
Một số nhà đầu tư nói rằng, mô hình của OpenAI đã bị cảnh báo ngay từ đầu, một phần vì các biện pháp khuyến khích có thể dễ dàng bị sai lệch. Họ cho biết, giờ đây công ty có nguy cơ bị chảy máu chất xám nghiêm trọng nếu những tài năng hàng đầu chọn theo Sam Altman đến dự án tiếp theo của ông ấy hoặc theo một đối thủ cạnh tranh trong ngành.
Trong khi đó, Sam Altman có lợi thế là đã tạo được tên tuổi cho mình nên ông sẽ không gặp vấn đề gì khi huy động tiền cho một dự án mới từ các nhà đầu tư xem ông là ngôi sao công nghệ vĩ đại tiếp theo.
Đối với Microsoft, Giám đốc điều hành Satya Nadella được cho là đã mất cảnh giác trước cuộc cải tổ, một số nhà đầu tư mạo hiểm đã rất ngạc nhiên khi Microsoft có thể không biết về những gì đang diễn ra với hàng tỷ USD mà họ đã đầu tư vào OpenAI.
Zachary Lipton, giáo sư nghiên cứu vận hành và học máy tại Đại học Carnegie Mellon cho biết: “Tôi tưởng tượng Microsoft có thể yêu cầu một ghế hội đồng quản trị vào lần tới khi họ quyết định rót 15 tỷ USD vào một công ty khởi nghiệp”.
Nhà phân tích ngành Patrick Moorhead cho biết, Microsoft có thể “tìm ra cách mua công ty này và cách giao cho Sam Altman phụ trách”.
Bất chấp sự hỗn loạn hiện tại, Zachary Lipton, giáo sư nghiên cứu vận hành và học máy tại Đại học Carnegie Mellon cho biết, ông hy vọng các nhà đầu tư vẫn lạc quan về AI.
“Câu chuyện này có những yếu tố bất hòa giữa các tập đoàn và ý thức hệ, nhưng sẽ không có chút triển vọng nào bị suy giảm”, ông cho biết.