Ngày 20-11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về tờ trình của Chính phủ đề xuất giảm thuế VAT 2%.

Nên kéo dài thời gian giảm thuế VAT 2%

Đại biểu Nguyễn Duy Thanh (đoàn Cà Mau) cho rằng giảm thuế VAT 2% là cần thiết, nên có một mức giảm thuế VAT chung, không phân biệt các nhóm ngành hàng, vì các ngành hàng đều có tác động lẫn nhau.

"Dự báo thời gian tới kinh tế còn khó khăn kéo dài, cần có trợ lực thực chất, nên cân nhắc kéo dài giảm VAT cho cả năm 2024, thay vì chỉ giảm 6 tháng đầu năm 2024" - ông Thanh phân tích.

Theo đại biểu, sau các lần giảm thuế VAT vào năm 2022, 2023 cho thấy nếu chỉ giảm thuế 6 tháng sẽ chưa phát huy tối đa tác dụng. Theo tính toán, tác động của giảm thuế VAT 2% chỉ vài chục ngàn tỉ đồng, không quá lớn. Trong khi đó giảm thuế VAT có tác dụng kép và minh bạch, không hình thức như gói hỗ trợ tín dụng.

Đối với các doanh nghiệp có ký hợp đồng với đơn vị nhà nước, việc giảm thuế VAT từ 10% còn 8% khiến doanh nghiệp giảm doanh thu. Đại biểu Thanh đề nghị các cơ quan cần có hướng dẫn để doanh nghiệp không thiệt thòi.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương) đồng tình việc giảm thuế giá trị gia tăng trong năm 2024, nhưng cần làm rõ tác động của việc giảm thuế đối với tăng trưởng kinh tế, cũng như góp phần tạo công ăn việc làm cho người lao động. 

Tờ trình cho rằng chính sách giảm 2% thuế VAT vừa qua đã thúc đẩy tổng cầu tiêu dùng trong nước, thúc đẩy sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên kết quả nêu ra là chưa rõ rệt.

Bà Nga đề nghị cần đánh giá kỹ hơn việc giảm thuế có tác động đến ngân sách các địa phương. Đây có phải là nguyên nhân khiến một số chỉ tiêu kinh tế của năm 2023 không hoàn thành hay không…

Đại biểu Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương) cũng cho rằng cần có đánh giá kỹ tác động của việc giảm thuế VAT để có chính sách dài hạn. Ý nghĩa giảm thuế VAT trực tiếp tác động tới người dân, giúp kích cầu tiêu dùng, trong khi doanh nghiệp cũng được tác động gián tiếp. Người dân hưởng lợi trực tiếp từ việc giảm thuế VAT, nhưng có thể bị hại gián tiếp khi thu ngân sách không được đảm bảo, ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô.

Đại biểu Huân cho rằng cần đánh giá xem giảm thuế VAT thì GDP tăng hay giảm. Nếu giảm thuế trong 6 tháng đầu năm thì phải tới 6 tháng cuối năm mới thể hiện rõ tác động. 

Vì vậy, cơ quan chuyên môn cần đánh giá kỹ. Nếu có hiệu quả, thực hiện giảm thuế VAT nên có chính sách dài hạn, kéo dài cả năm 2024, thậm chí là giảm thuế VAT liên tục trong 1 năm, 2 năm.

Cân nhắc để không tạo áp lực ngân sách

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, khi báo cáo giải trình ý kiến của đại biểu, cho biết chính sách giảm thuế VAT thực hiện liên tiếp trong 3 năm, đối tượng không có gì thay đổi để đảm bảo nhất quán chính sách và giảm áp lực cho ngân sách.

Theo bộ trưởng, việc giảm thuế VAT chỉ là một trong nhiều giải pháp để thúc đẩy tăng GDP. Giảm thuế để kích cầu có tác dụng ngắn hạn, không thể tác dụng trong dài hạn. Để tăng trưởng kinh tế, giải pháp căn cơ vẫn là tháo gỡ thủ tục đầu tư, tháo gỡ vướng mắc trong sản xuất kinh doanh, tháo gỡ về nguồn vốn, quản trị, áp dụng khoa học công nghệ để tăng năng suất lao động…

Về ý kiến của một số đại biểu đặt vấn đề vì sao chỉ áp dụng giảm thuế VAT 2% trong 6 tháng, có thể kéo dài giảm thuế dài hơn, theo bộ trưởng, ngoài chính sách giảm thuế VAT còn có các chính sách hỗ trợ dài hạn như về thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân thì sang năm 2025 sẽ bắt đầu sửa…

Vì vậy, trước mắt trình giảm thuế VAT 2% trong ngắn hạn 6 tháng, vừa giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn vừa không tác động nặng lên ngân sách. Căn cứ tình hình thực hiện trong thực tế sẽ tiếp tục có báo cáo xin ý kiến Quốc hội.