Trong mấy chục năm qua, Mỹ không phải lo lắng nhiều về tàu ngầm Trung Quốc bởi chúng hoạt động khá ồn ào dưới nước và dễ theo dõi. Trong khi đó, quân đội Trung Quốc lại không dễ phát hiện những chiếc tàu ngầm hoạt động "siêu êm ả" của Mỹ. Tuy nhiên giờ đây điều đó đang thay đổi.

'Vạn lý trường thành' dưới nước

Tờ Wall Street Journal nhận định Trung Quốc đang thu hẹp khoảng cách với Mỹ khi quốc gia tỉ dân đạt được nhiều tiến bộ về công nghệ tàu ngầm và khả năng phát hiện tàu ngầm đối phương dưới biển.

Các ảnh vệ tinh cho thấy trong năm nay Trung Quốc đã hạ thủy một chiếc tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân và dùng động cơ bơm nước phản lực thay cho chân vịt lộ thiên.

Đây là lần đầu tiên công nghệ giảm tiếng ồn - vốn cũng được dùng trên các tàu ngầm mới nhất của Mỹ - xuất hiện trên tàu ngầm Trung Quốc.

Trước đó các ảnh vệ tinh chụp lại xưởng đóng tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân của Trung Quốc ở thành phố Hồ Lô Đảo, tỉnh Liêu Ninh cho thấy phần thân tàu được thiết kế lớn hơn mọi thân tàu ngầm hiện có của Trung Quốc. Một tòa nhà xây dựng hiện đại thứ hai tại xưởng đóng tàu đã được hoàn tất vào năm 2021, cho thấy có thể họ sẽ tăng sản lượng.

Khu vực tây Thái Bình Dương cũng đang ngày càng trở nên nguy hiểm hơn với tàu ngầm Mỹ. Bởi Bắc Kinh đã xây xong hoặc sắp hoàn thành một số mạng lưới cảm biến dưới biển, còn được gọi là "Vạn Lý Trường Thành dưới nước" ở Biển Đông, cùng các khu vực khác xung quanh bờ biển Trung Quốc.

Theo các tài liệu quân sự của Trung Quốc, mạng lưới này giúp Bắc Kinh có thể phát hiện tàu ngầm đối phương tốt hơn.

Quân đội Trung Quốc cũng đang tăng cường năng lực tìm kiếm tàu ngầm đối phương bằng cách bổ sung thêm máy bay tuần tra và trực thăng thu thập thông tin từ các phao trên biển, triển khai thiết bị nghe lén dưới nước.

Theo Thời báo Hoàn Cầu, hồi tháng 8 Trung Quốc tiến hành cuộc tập trận săn tàu ngầm kéo dài hơn 40 giờ ở Biển Đông với sự tham gia của hàng chục máy bay tuần tra chống ngầm Y-8. Vài tuần trước đó, hải quân Trung Quốc và Nga cũng đã có cuộc tập trận chung chống tàu ngầm ở biển Bering, ngoài khơi bang Alaska của Mỹ.

Thách thức với Mỹ

Dựa trên những thông tin hiện có, ông Christopher Carlson - cựu sĩ quan hải quân Mỹ - dự đoán các tàu ngầm mới của Trung Quốc sẽ hoạt động êm như các tàu ngầm tấn công lớp Akula I của Nga được đưa vào hoạt động từ thập niên 1990. Ông nhận định: "Để tìm thấy một chiếc tàu hoạt động êm như thế này thực sự khó".

Điều trần trước Quốc hội Mỹ hồi tháng 3, tướng Anthony Cotton - chỉ huy Bộ tư lệnh chiến lược Mỹ - nói Trung Quốc đã triển khai tên lửa mới trên các tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo.

Những năm gần đây Trung Quốc cũng nhanh chóng mở rộng đội tàu nổi. Hiện Trung Quốc đã vượt Mỹ về số lượng tàu, dù các tàu của Trung Quốc nhìn chung nhỏ hơn và không tiên tiến bằng. Wall Street Journal bình luận những diễn biến liên quan tàu ngầm Trung Quốc nói trên đồng nghĩa kỷ nguyên thống trị và không thể thách thức của Mỹ bên dưới các vùng biển xung quanh Trung Quốc sắp kết thúc.

Hiện nay việc theo dõi các tàu ngầm Trung Quốc là một trong những nhiệm vụ chính của hải quân Mỹ và các tàu ngầm tấn công của họ ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Hải quân Mỹ đã triển khai số lượng lớn tàu và máy bay, trong đó có một số tàu và máy bay tiên tiến nhất, tới Thái Bình Dương. Họ cũng tăng tần suất hoạt động trong khu vực này và đẩy mạnh phối hợp, huấn luyện với các đồng minh như Nhật Bản.

Ông Christopher Carlson cho rằng Mỹ cũng cần những chiến lược mới dưới nước để đối phó Trung Quốc, chẳng hạn họ sẽ cần nhiều nguồn lực hơn như máy bay tuần tra và tàu ngầm tấn công để định vị, theo dõi và có khả năng nhắm mục tiêu vào các tàu ngầm thế hệ mới êm ả hơn của Trung Quốc.