Nhiều số liệu đáng chú ý về thị trường mua bán - sáp nhập (M&A) được công bố tại Diễn đàn mua bán - sáp nhập doanh nghiệp Việt Nam 2023 (M&A Vietnam Forum 2023) do báo Đầu Tư tổ chức chiều 28-11.

Nhà đầu tư nước ngoài áp đảo thị trường

Theo dữ liệu từ KPMG Việt Nam, trong 10 tháng đầu năm 2023, thị trường M&A Việt Nam có 265 giao dịch, đạt giá trị hơn 4,4 tỉ USD, giảm 23% so với cùng kỳ năm trước, dự báo khó đạt được con số gần 6,8 tỉ USD của năm ngoái. Giá trị trung bình các thương vụ đạt 54,5 triệu USD.

Riêng thị trường IPO, theo dữ liệu của Deloitte, số lượng thương vụ IPO trong khu vực Đông Nam Á trong hơn 10 tháng đầu năm nay tương đối ổn định, nhưng tổng số vốn IPO huy động chạm mức thấp nhất trong 8 năm qua. Việt Nam chỉ có 3 thương vụ IPO huy động được khoảng 7 triệu USD.

Thống kê cũng cho thấy 80% giá trị giao dịch đến từ các ngành y tế, tài chính và bất động sản. Trong đó bất động sản vẫn là nhóm ngành thuộc tốp đầu về hoạt động M&A trong 10 tháng đầu năm nay.

Dự báo phải đến 6 tháng đầu năm 2024, thị trường M&A Việt Nam mới có thể đề cập đến việc đã thoát ra khỏi vùng giảm chưa hay tiếp tục nối tiếp độ giảm chung của thế giới.

Ông Warrick Cleine, tổng giám đốc KPMG tại Việt Nam và Campuchia, cho biết thị trường M&A Việt Nam đã trải qua "cơn sốt" về giá trị và khối lượng giao dịch. Khác với hai năm trước khi nhà đầu tư trong nước chiếm ưu thế, năm nay nhà đầu tư nước ngoài đã chiếm lĩnh cả 5 vị trí tốp đầu về giá trị giao dịch trong 10 tháng năm 2023.

Nhật Bản, Singapore và Mỹ tiếp tục là những nhà đầu tư nước ngoài hoạt động sôi nổi nhất. Ba nhà đầu tư này chiếm trên 70% tổng giá trị giao dịch được công bố.

Thị trường M&A hồi phục trong năm 2024

Tại diễn đàn, ông Trần Duy Đông, thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, dẫn chứng báo cáo "Bức tranh lớn: Triển vọng M&A 2024" của S&P Global phát hành ngày 15-11, cho thấy có nhiều triển vọng của thị trường M&A trong năm tới.

Theo đó, việc Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) dừng tăng lãi suất sẽ tạo ra một môi trường lãi suất ổn định, thúc đẩy các thương vụ và nâng triển vọng của thị trường M&A toàn cầu trong năm tới.

Thị trường M&A Việt Nam tiếp tục được các nhà đầu tư quốc tế đánh giá là hấp dẫn nhờ sự ổn định về chính trị, tốc độ tăng trưởng kinh tế ấn tượng, thị trường tiêu dùng nội địa không ngừng tăng nhanh.

"Tính đến ngày 20-11, tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam đạt gần 28,85 tỉ USD, tăng 14,8% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, vốn đầu tư thông qua góp vốn, mua cổ phần đạt gần 5,97 tỉ USD, tăng 46,4% so với cùng kỳ năm 2022", thứ trưởng thông tin đến các nhà đầu tư.

Các diễn giả cũng cho rằng trong bối cảnh kinh tế khó khăn, cần nhìn nhận M&A không chỉ là hoạt động "thôn tính" hay "thâu tóm" với những hàm ý tiêu cực. Ngược lại, nhiều nghiên cứu cho thấy các doanh nghiệp tích cực thực hiện M&A nhất cũng là những doanh nghiệp có tốc độ tăng trưởng vượt trội.

Chuyên gia Bình Lê Vandekerckove đến từ Công ty tư vấn thương vụ ASART cũng nhìn nhận nhiều năm trước, các thương vụ M&A được nhìn như buộc phải bán khi làm ăn thua lỗ, nhưng ngày nay M&A có thể là một bước tiến tới một kế hoạch lớn hơn.

Những doanh nghiệp đang phát triển mạnh "dám bán" mới được đánh giá cao.

Với xu hướng thị trường hiện nay, trong vòng 3 năm tới, thị trường M&A tại Việt Nam sẽ có các thương vụ quy mô lên đến 20 tỉ USD.

M&A thân thiện tạo nên cộng đồng doanh nghiệp vững mạnh

Hội thảo "M&A thời đại dịch: Lớn mạnh cùng chuỗi giá trị" đã đưa ra những số liệu thuyết phục, với NovaGroup là ví dụ điển hình, cho thấy sự hợp tác thân thiện, cộng sinh giữa các doanh nghiệp đang diễn ra tích cực.