TAND Cấp cao tại Đà Nẵng vừa xử phúc thẩm, tuyên chấp nhận kháng cáo, phạt Nguyễn Việt Cường (44 tuổi, cựu trung tá, điều tra viên (ĐTV) Công an TP Tuy Hòa, Phú Yên) 18 tháng tù cho hưởng án treo về tội làm sai lệch hồ sơ vụ án. Bị cáo Cường bị cấm làm những công việc liên quan đến hoạt động tư pháp trong thời hạn 36 tháng.

Thêm lời khai, buộc tội oan

Năm 2012, Cường được phân công điều tra vụ án vận chuyển trái phép chất ma túy. Các bị can khai gửi tiền vào TP.HCM mua ma túy chuyển về TP Tuy Hòa bán, người nhận là bà Nguyễn Hồng Ngọc Anh, có lúc thì ghi Từ Phạm Quang Vinh (chồng bà Anh).

Khi lấy lời khai bà Anh, ĐTV Cường đã tự viết thêm vào biên bản ghi lời khai nội dung bà Anh đã giúp chồng nhận tiền, đưa tiền cho ông Vinh mua ma túy gửi về Tuy Hòa bán. Cường cũng đọc nội dung này cho bà Anh viết vào bản tự khai. Bà Anh khai bị Cường dụ dỗ, hứa hẹn khai ra để làm nhân chứng và ép ký, ép viết.

Trên cơ sở báo cáo đề xuất của Cường, bà Anh, ông Vinh bị khởi tố về tội mua bán trái phép chất ma túy. Ngày 13-6-2013, Cường triệu tập bà Anh để hỏi cung. Bà Anh khai không biết, không liên quan đến việc chồng bà và các bị can khác mua bán ma túy.

Tuy nhiên, Cường tự viết thêm vào phần trả lời của bà Anh trong biên bản hỏi cung: “Khi nhận tiền tôi biết tiền này đưa chồng tôi là mua heroin (ma túy) gửi về Tuy Hòa, vì chồng tôi nói cho tôi biết” và “Khi nhận tiền lần đầu tôi không biết là để mua ma túy, các lần sau tôi biết”.

Tháng 3-2014, TAND TP Tuy Hòa xử sơ thẩm, phạt bà Anh bảy năm tù nhưng xử phúc thẩm, TAND tỉnh Phú Yên hủy bản án để điều tra lại. Đầu năm 2015, ông Vinh bị bắt theo lệnh truy nã, bị cáo Cường tiếp tục làm sai lệch hồ sơ vụ án nhằm buộc tội bà Anh đồng phạm với ông Vinh.

Cuối năm 2017, TAND TP Tuy Hòa xử sơ thẩm lại và trả hồ sơ để giám định các biên bản hỏi cung theo lời kêu oan của bà Anh. Ngày 31-5-2019, Công an TP Tuy Hòa phải đình chỉ điều tra với bà Anh vì đã hết thời hạn điều tra nhưng không chứng minh được tội phạm.

Bị cáo Nguyễn Việt Cường khi còn là đội trưởng Đội Điều tra tội phạm về ma túy, Công an TP Tuy Hòa. Ảnh: PYO

Được giảm án

Tháng 6-2020, TAND tỉnh Phú Yên xử sơ thẩm, tuyên phạt Cường 18 tháng tù. bị cáo kháng cáo xin được hưởng án treo. Tại phiên tòa phúc thẩm, đại diện VKS cho rằng18 tháng tù là thỏa đáng, không có tình tiết giảm nhẹ nào mới nên đề nghị HĐXX tuyên y án sơ thẩm.

HĐXX phúc thẩm nhận định bị cáo Cường làm thay đổi lời khai của những người tham gia tố tụng, xâm phạm trực tiếp đến nguyên tắc xác định sự thật khách quan của vụ án, xâm phạm sự đúng đắn của hoạt động tố tụng hình sự. Do làm sai lệch hồ sơ vụ án nên việc giải quyết của các cơ quan tố tụng và người tiến hành tố tụng làm oan đối với bà Anh. Vì vậy, tòa cấp sơ thẩm kết án Cường về tội làm sai lệch hồ sơ vụ án là có căn cứ, đúng pháp luật.

Tuy nhiên, hành vi phạm tội của Cường xuất phát từ việc đánh giá không chính xác các tài liệu, chứng cứ thu thập ban đầu, lời khai ban đầu của các đối tượng khác. Bị cáo nhận định sai lầm là bà Anh có hành vi phạm tội liên quan đến vụ án mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy.

Qua đấu tranh, khai thác, do không thu thập được tài liệu, chứng cứ gì chứng minh bà Anh có hành vi phạm tội, Cường đã ghi thêm lời khai, làm sai lệch hồ sơ vụ án để kết tội bà Anh. Động cơ, mục đích của Cường khi phạm tội là nhằm nhanh chóng kết thúc điều tra.

HĐXX cho rằng việc làm của Cường thể hiện sự nôn nóng trong quá trình đấu tranh, trấn áp tội phạm, không vì mục đích tiêu cực hay vụ lợi cá nhân. Hình phạt mà tòa cấp sơ thẩm đã tuyên có phần nghiêm khắc, làm mất đi ý nghĩa, mục đích của hình phạt là không chỉ nhằm trừng trị tội phạm mà còn giáo dục họ trở thành người có ích.

Ngoài ra, tòa sơ thẩm chưa xem xét, áp dụng hết tình tiết giảm nhẹ là bị cáo Cường tích cực hợp tác với cơ quan điều tra trong quá trình giải quyết vụ án. Từ đó, tòa phúc thẩm chấp nhận kháng cáo.