Cơ hội của Tổng thống Trump
Theo khảo sát của truyền thống Mỹ, đương kim Tổng thống Donald Trump đang bị đối thủ Joe Biden dẫn trước với khoảng cách chênh lệch lớn ở các bang Florida, North Carolina và Arizona. Đảng Cộng hòa đang chiếm ưu thế trước đảng Dân chủ trong cuộc bỏ phiếu sớm ở bang Florida. Nếu Tổng thống có thể giành được phiếu bầu tại các bang Vành đai Mặt trời (các bang ở phía tây - tây nam nước Mỹ) mà ông đã từng thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2016 và đánh bại đối thủ ở bang Pennsylvania, ông Trump có khả năng cao vẫn tiếp tục lãnh đạo Nhà Trắng thêm một nhiệm kỳ nữa.
Tờ Politico dẫn lời ông Jeff Roe, chiến lược gia của đảng Cộng hòa và quản lý chiến dịch tranh cử Tổng thống năm 2016 của thượng nghị sĩ Ted Cruz, cho biết: “Cánh cửa tuy hẹp nhưng Tổng thống vẫn còn cơ hội thắng”.
Để đạt được chiến thắng, Tổng thống Trump cần một chữ “nếu” rất lớn cho các điều kiện sau xảy ra - số cử tri đảng Cộng hòa đi bầu tăng vọt vào Ngày bầu cử, bao gồm cả những người mới đăng ký bầu cử trong ngày; cử tri ủng hộ ứng viên Biden thiếu nhiệt tình, đặc biệt là nhóm thanh niên da màu; sự gián đoạn tại các địa điểm bỏ phiếu làm giảm số cử tri Dân chủ đi bầu cử; thắng lợi hợp pháp liên quan đến kiểm phiếu; và một số cử tri vẫn chưa quyết định bỏ phiếu cho ứng viên nào sẽ đều dành hết tình cảm cho ông Trump.
Theo các cuộc phỏng vấn với hàng chục chiến lược gia và quan chức chiến dịch của đảng Dân chủ và Cộng hòa, người đứng đầu Nhà Trắng sẽ cần hầu hết hoặc tất cả những điều kiện trên xảy ra ở nhiều bang để giành được chiến thắng. Nhưng khi phân tích các mô hình dự báo cuối cùng của bản đồ cử tri đoàn, họ đều nhận thấy một cơ hội đáng tin tuy còn khá xa vời rằng nước Mỹ sẽ chứng kiến một điều bất ngờ.
Nhìn chung, các nhà dự báo đặt cược tỷ lệ thắng cử của Tổng thống Trump vào khoảng 1 ăn 10. Tuần trước, một chiến lược gia đảng Dân chủ, người thường xuyên làm việc với các nhà tài trợ chính của đảng, đã phác thảo một loạt trường hợp tiềm năng bao gồm một chiến thắng của Tổng thống Trump với 279 phiếu bầu của đại cử tri đoàn, một phiếu trắng và một kịch bản trong đó "2 ứng viên đều giành 259-259 phiếu bầu Đại cử tri đoàn vào lúc 3 giờ sáng và Pennsylvania là bang cuối cùng chưa công bố kết quả bầu cử".
Các cố vấn và đồng minh của Tổng thống Trump nói rằng họ lạc quan hơn về triển vọng tái cử của ông so với nhiều tháng trước. Các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy hai ứng viên đang cạnh tranh gay cấn ở một số bang sau cuộc tranh luận thứ hai và họ nghĩ rằng những số liệu kinh tế hồi phục mới nhất có thể giúp thuyết phục những cử tri quyết định bỏ phiếu cho ứng viên muộn. Tổng thống Trump đang chạy đua nước rút tại các bang chiến trường, với 14 cuộc vận động tranh cử ở 7 bang vào cuối tuần và vào thứ Hai. Và thậm chí ông còn không loại trừ đi vận động ngay cả vào phút cuối ngày bầu cử.
Tình huống khả quan nhất cho ông Trump và được hầu hết những người ủng hộ ông đặt nhiều hi vọng đó là sau khi các cuộc thăm dò ý kiến đã kết thúc. Cuộc thăm dò ý kiến cấp tiểu bang đã diễn ra cách đây 4 năm và đã có một số khác biệt đáng kinh ngạc ở các bang chiến trường trong năm nay, mặc dù ông Biden liên tục dẫn đầu trong hầu hết các bang. Một cuộc thăm dò của ABC News/Washington Post được công bố hôm thứ 4 cho thấy ông Biden dẫn đầu với 17 điểm phần trăm ở bang Wisconsin. Cùng ngày, một cuộc thăm dò của Trường Luật Marquette đã giúp ứng viên đảng Dân chủ dẫn trước 5 điểm tại tiểu bang này.
Tổng thống Trump vận động tranh cử tại bang chiến trường Pennsylvania hôm 2/11. Ảnh: Reuters
Nếu trung bình cộng các kết quả thăm dò dư luận ở các bang chiến trường, tỉ lệ chênh lệch thậm chí 2 điểm phần trăm, Tổng thống Trump hiện sẽ ở trong khoảng 1 điểm phần trăm so với đối thủ ở bang Florida và North Carolina, và chỉ kém hơn 1 điểm ở bang Arizona. Bang Ohio và Georgia sẽ không đáng lo ngại đối với đảng Cộng hòa như hiện tại.
Và dựa trên mức trung bình thăm dò của FiveThirtyEight, tỉ lệ chênh lệch ở bang Pennsylvania, bang vô cùng quan trọng đối với chiến thắng của ông Trump, sẽ giảm xuống chỉ còn hơn 3 điểm. “Ông Trump sẽ buộc phải thắng ở tất cả các bang đã từng thắng cách đây 4 năm”, Mike Madrid, chiến lược gia của đảng Cộng hòa và là một trong những người sáng lập Dự án Lincoln, một nhóm thành viên đảng Cộng hòa đối lập với Tổng thống Trump, nói.
Tuy nhiên, ông Madrid cho biết, "nếu ông Trump đạt tín nhiệm vượt trội đáng kể [với nhóm nhân khẩu học cơ bản là người da trắng không học đại học] ở những địa phương mà chúng ta đang nói đến, thì điều này sẽ khiến kết quả bỏ phiếu tại hầu hết các bang đó thay đổi. Tôi có thể dễ dàng nhìn thấy Tổng thống Trump sẽ thắng ở bang North Carolina và Florida".
Những nỗ lực cuối cùng
Nhóm vận động tranh cử của Tổng thống Trump tập trung vào các bang mà ông đã giành được chiến thắng 4 năm trước, mặc dù các trợ lý của ông biết rằng ông có thể không thắng ở các bang Pennsylvania, Michigan và Wisconsin, ba bang ở Vành đai Rỉ sét (Rust Belt) như điều ông đã làm vào năm 2016.
Ngoài bang Florida buộc phải giành chiến thắng, Pennsylvania là bang quan trọng nhất mà cả hai ứng viên đang ganh đua quyết liệt. Tổng thống Trump có thể thắng tại bang Pennsylvania nhưng vẫn thua cuộc bỏ phiếu chung cuộc. Nhưng nếu ông không thắng cử tại Pennsylvania, khu vực ông đang dẫn trước khoảng 5 điểm phần trăm, ông Trump gần như không có cơ hội thắng cử chung cuộc nữa. Điều đó giải thích tại sao đương kim Tổng thống đã tổ chức tới 4 cuộc vận động tranh cử tại tiểu bang vào thứ Bảy.
“Làm thế nào để Tổng thống Trump giành được phiếu bầu tại bang Pennsylvania? Không dễ gì”, Christopher Borick, Giám đốc Viện Ý kiến Công chúng của Đại học Muhlenberg ở Allentown, Pennsylvania, cho biết. Theo ông Borick, những tác động đối với cuộc bầu cử từ nhận xét của ông Biden về việc ngừng khoan dầu “đã khá nóng hổi”. Tuy nhiên, nếu Tổng thống Trump có thể cải thiện sự tín nhiệm trong nhóm người cao tuổi và khuyến khích "số lượng cử tri đi bầu cao trong lịch sử" ở các vùng nông thôn, thì ông vẫn có khả năng tái cử.
Các nghị sĩ Dân chủ ở bang Arizona vẫn lo ngại về khả năng - tuy nhiên khó xảy ra - rằng đủ cộng đồng Mormons có thể bỏ phiếu muộn và giúp Trump giành phiếu đại cử tri tại tiểu bang. Các nghị sĩ ở bang Minnesota hôm thứ Năm đã tranh luận về việc cảnh báo cử tri không gửi phiếu bầu qua bưu điện nữa, sau khi một hội đồng thẩm phán phúc thẩm liên bang cho rằng những lá phiếu đến muộn có thể có thể bị coi là vô hiệu. Những nỗ lực trong chiến dịch của Tổng thống Trump nhằm hạn chế số người đi bỏ phiếu ở các bang chiến trường khác vẫn có thể làm giảm tỷ lệ cử tri Dân chủ đi bầu hoặc tổng số phiếu cuối cùng được kiểm đếm.
Bản thân ứng viên đảng Cộng hòa cũng đã dự đoán rằng cuộc bầu cử cuối cùng “sẽ kết thúc tại Tòa án Tối cao”. Tom Bonier, Giám đốc điều hành của công ty dữ liệu TargetSmart của đảng Dân chủ cho biết: “Con đường đi đến chiến thắng của ông Trump chỉ diễn ra trong gang tấc, trong bối cảnh số cử tri đi bầu cao chưa từng có vào Ngày bầu cử và mọi thứ khác diễn ra đúng vào ngày bầu cử”. Sau đó, ông nói thêm, Tổng thống Trump còn "phải thắng trong vụ tranh chấp tại tòa án ... Một điều mà bây giờ chỉ lặp lại trong tâm trí tôi là mọi thứ phải diễn ra hoàn hảo không một chút sơ sót nào đối với ông Trump".
Trong số 17 tiểu bang mà Trump đã nhắm mục tiêu ban đầu, ông đã phần lớn từ bỏ ba tiểu bang mà ông đã thua trong năm 2016 nhưng hy vọng sẽ thay đổi kết quả là Colorado, Virginia và New Mexico. Người đứng đầu nước Mỹ đang chỉ tập trung vận động tại 3 bang mà ông không giành chiến thắng cách đây 4 năm gồm Minnesota, Nevada và New Hampshire để bù lại cho những bang mà ông có thể thua.
Ví dụ, ông Trump có thể thua tại bang Wisconsin nhưng lại thắng ở bang Minnesota hoặc cả Nevada và New Hampshire và vẫn giành được số phiếu đại cử tri tương đương. “Đây là nỗ lực nắm giữ những gì bạn có được và biết rằng bạn có thể mất một hoặc hai bang”, Scott Jennings, người từng làm việc cho cựu Tổng thống George W. Bush và thân cận với chính quyền Tổng thống Trump, nói.
Tuy nhiên, đó là một điều xa xỉ mà đương kim dường như chưa có được. Các quan chức chiến dịch tranh cử của đương kim tổng thống thừa nhận ông đang ở thế dẫn trước ngày bầu cử quyết định. Nhưng họ khẳng định sự tin tưởng vào cơ hội tái cử của ông cao hơn trước đây.
Tổng thống Trump đã bỏ lại sau việc nhiễm Covid-19 và phong độ khiêm tốn trong buổi tranh luận đầu tiên, và con số tăng trưởng GDP ấn tượng công bố tuần trước đang thu hút sự chú ý công chúng Mỹ trở lại nền kinh tế - lĩnh vực thế mạnh của Tổng thống Trump- tại một thời điểm hoàn hảo. “Mặc dù chúng tôi không coi điều gì là hiển nhiên nhưng chúng tôi ngày càng tự tin”, Steve Cortes, cố vấn chiến lược cấp cao của chiến dịch tranh cử ông Trump cho biết.
Tại Florida, những người đứng đầu chiến dịch tranh cử của Tổng thống khẳng định vị trí dẫn đầu của ông Biden thấp hơn tỉ lệ của cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton vào thời điểm này cách đây 4 năm.
Các cuộc thăm dò do hãng RealClearPolitics tổng hợp trong chu kỳ tổng thống cuối cùng cho thấy các cuộc thăm dò với ứng viên Đảng Dân chủ gắn liền với Tổng thống Trump có thể dẫn trước ông Trump nhiều nhất 4 điểm phần trăm hoặc ngược lại bị dẫn trước 3 điểm phần trăm trong tuần cuối cùng trước cuộc bầu cử ngày 8/11 cách đây 4 năm.
"Mặc dù tỉ lệ tín nhiệm chung của ông Trump trên toàn quốc kém hơn nhiều so với tỉ lệ của cùng thời điểm chúng tôi tranh cử với bà Hillary, nhưng tỉ lệ tín nhiệm cho tổng thống ở các bang chiến trường gần như giống nhau", một cố vấn chiến dịch tranh cử của Tổng thống Trump cho biết.