Ngày 3-11, Quốc hội bắt đầu ba ngày thảo luận tại hội trường về tình hình kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước.

Về những đợt thiên tai vừa qua, đại biểu (ĐB) Hoàng Đức Thắng (Quảng Trị) cho rằng ngoài nguyên nhân biến đổi khí hậu thì điều chắc chắn là chúng ta đã mất quá nhiều rừng tự nhiên. Hủy hoại rừng không còn là câu chuyện mới, xong nhìn lại lũ lụt, sạt lở diễn ra tại miền Trung những ngày qua “càng thấy thấm thía cái giá phải trả cho sự tàn phá này”.

Theo ĐB Quảng Trị, trong hơn 20 năm qua, các dự án thủy điện nhỏ ồ ạt được xây dựng với những quy mô khác nhau, cùng với mưu sinh của người dân và nhu cầu phát triển hạ tầng dẫn đến việc đã có hàng chục ngàn hecta rừng đầu nguồn mất đi…

ĐBQH Phan Thái Bình phát biểu về trồng rừng. Ảnh: QH

“Chỉ tiêu phấn đấu về độ che phủ rừng hằng năm đều tăng nhưng điều đó không nói được nhiều về chất lượng, khả năng giữ đất, giữ nước, sức chống chịu thiên tai khi mà diện tích rừng tự nhiên, rừng phòng hộ ngày một giảm đi” - ĐB Thắng nói và cho rằng phần lớn các vùng bị lũ dữ, sạt lở đất ngoài những yếu tố về địa chất thì phần lớn xảy ra ở những nơi đồi núi trọc, rừng nghèo, tỉ lệ rừng giàu tự nhiên rất thấp…

Ông Thắng cũng cho rằng thủy điện có thể không làm tăng lũ nhưng thủy điện làm mất rừng là tác nhân khiến lũ dữ hơn và tàn phá nặng nề hơn.

Ông Thắng đề nghị Chính phủ kiên quyết chỉ đạo tiếp tục tổng rà soát, đánh giá đầy đủ thực trạng rừng hiện nay, đặc biệt về chất lượng rừng, khả năng thực tế về độ che phủ, tình hình phát triển các dự án thủy điện nhỏ, nhất là khu vực miền Trung - Tây Nguyên, từ đó có các giải pháp căn cơ và lâu dài…

Ông Thắng cũng đề nghị Quốc hội cần tăng cường các cuộc giám sát tối cao để có các quyết sách mạnh mẽ về mục tiêu, giải pháp, nhất là kiên quyết dừng, loại bỏ các dự án, công trình không hiệu quả, không đảm bảo an toàn, làm ảnh hưởng đến rừng, nhất là rừng đầu nguồn, rừng tự nhiên, tác động đến chế độ dòng chảy tự nhiên, môi trường và đời sống người dân.

ĐB Phan Thái Bình (Quảng Nam) cũng tha thiết đề nghị “quan tâm xem lại việc trồng rừng thay thế”. Ông Bình cho rằng cần đảm bảo các nguyên tắc về vị trí trồng; nguyên tắc phòng hộ và đặc biệt là loại cây trồng đảm bảo nguyên tắc phòng hộ. “Thay vì trồng cây bản địa, những cây gỗ lớn, chúng ta lại trồng cây keo, cây khác thì phòng hộ không tốt” - ông Bình nói.

Tranh luận với bộ trưởng Bộ NN&PTNT, ĐB Nguyễn Lân Hiếu (An Giang) cho rằng trên thực tế, rừng tự nhiên ngày càng bị xâm hại. “Chúng ta hô hào trồng rừng nhưng vẫn cho phép những đại dự án khởi công trong lõi rừng hay thủy điện cóc tiếp tục được duy trì hoạt động, thậm chí được cấp phép mới” - ĐB Hiếu nhấn mạnh và cảnh báo “nếu không thay đổi thì thảm họa sẽ xảy ra bất cứ lúc nào trên cả dải đất hình chữ S”.