Thời gian gần đây, tỷ phú Jack Ma đang bận rộn với việc khởi động thương vụ IPO lớn nhất nhất giới của Ant Group (nếu thành công) cũng như chuẩn bị cho sự kiện mua sắm lớn nhất hành tinh vào ngày 11/11 sắp tới của Alibaba.

Thế nhưng ngày 3/11 vừa qua, Ant Group đã bất ngờ hoãn IPO do sự can thiệp của chính quyền Trung Quốc. Theo Bloomberg, đợt IPO bị hoãn sau khi Jack Ma bị các nhà chức trách triệu tập.

Nhiều nguồn tin cho rằng sự trì hoãn đột ngột có thể liên quan đến phát biểu của vị tỷ phú về hệ thống tài chính Trung Quốc vào tháng trước. Cụ thể, tại một hội nghị tài chính cấp cao ở Thượng Hải, Jack Ma đã tự ném mình vào "tâm bão" khi chỉ trích các cơ quan quản lý địa phương kìm hãm sự đổi mới.

Trong bài phát biểu, ông chủ Alibaba ví Hiệp định Ngân hàng toàn cầu Basel là "câu lạc bộ của những người già". Ngoài ra, ông nói rằng rủi ro lớn nhất của Trung Quốc không phải "rủi ro hệ thống" mà là "thiếu hệ sinh thái tài chính hoàn chỉnh". Jack Ma ví các ngân hàng Trung Quốc như "tiệm cầm đồ".

"Nếu vay 100.000 nhân dân tệ từ ngân hàng, bạn là người lo lắng. Nếu bạn vay 1 triệu nhân dân tệ, cả bạn và ngân hàng đều lo lắng nhưng nếu bạn vay 1 tỷ nhân dân tệ thì bạn không có gì phải sợ, ngân hàng mới là bên phải lo", ông ví von.

Những tưởng những câu nói đó của Jack Ma sẽ trôi qua nhưng tuần này, "hậu quả" mới xảy ra. Ngày 2/11, Jack Ma bị triệu tập đến một cuộc họp kín với Ngân hàng Trung ương Trung Quốc và các nhà quản lý tài chính hàng đầu khác. Theo đó, Bắc Kinh đã ban hành nhiều quy tắc dự thảo về vấn đề cho vay trực tuyến cũng như quy định các yêu cầu về vốn và quy tắc hoạt động chặt chẽ hơn với một số doanh nghiệp tín dụng tiêu dùng của Ant Group. Một ngày sau, Ant Group tuyên bố hoãn IPO ở cả Thượng Hải và Hong Kong.

Tin tức trên đã gây ra một đợt giảm giá sâu với cổ phiếu của Alibaba trên sàn New York. Về phần Jack Ma, tài sản của ông đã "bốc hơi" 3 tỷ USD. Với số cổ phần vị tỷ phú này nắm giữ tại Ant, khi công ty này IPO thành công, thu về số tiền như dự kiến là 34,5 tỷ USD thì tài sản của ông sẽ tăng thêm 27,4 tỷ USD.

Những điều Jack Ma phát biểu tại hội nghị ở Thượng Hải là khá nhạy cảm. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều doanh nghiệp nhỏ ở Trung Quốc đã gặp khó khăn trong việc vay tiền từ ngân hàng trong thập kỷ qua.

Nhiều người cho rằng Ant Group rơi vào "tầm ngắm" là bởi sự phát triển thần tốc trong những năm gần đây. Thương vụ IPO của Ant đã thu hút ít nhất 3.000 tỷ USD tiền đặt trước mua cổ phiếu. Trong khi đó, các ngân hàng vẫn đang trong tình trạng chật vật, thậm chí phải tái cơ cấu vì thiếu vốn. Một nguồn tin cho biết một số ngân hàng thương mại Trung Quốc đã phàn nàn với họ về vấn đề này.

Ant Group, với cơ sở người dùng rất lớn, luôn coi trọng cả những khoản vay nhỏ. Nhưng trong tương lai, Bắc Kinh có thể sẽ đưa ra quy định có phần bất lợi cho Ant để xoa dịu các ngân hàng.

Phát ngôn của Jack Ma có thể là một trong những nguyên nhân cho khó khăn mà Ant Group đang gặp phải. Dù vậy, các chuyên gia cho rằng Trung Quốc cần xem xét ý kiến của Jack Ma bởi ông là người biết vấn đề thực sự nằm ở đâu và có thể đưa ra một phần của giải pháp.

Mộc Tiên