Dự án xây dựng “Tổ hợp Nhà phố thương mại Shophouse kết hợp kinh doanh dịch vụ thương mại, khách sạn nghỉ dưỡng” (gọi tắt Shophouse ) tọa lạc tại khu đất vàng bên bờ sông Nhật Lệ (phường Đồng Hải, TP Đồng Hới) do Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Hải Thành là nhà đầu tư, với tổng vốn gần 895 tỉ đồng; dự kiến khởi công tháng 6-2020 và hoàn thành trong 26 tháng.

Bản phối Dự án Tổ hợp Nhà phố thương mại Shophouse với tổng mức đầu tư gần 895 tỉ đồng

Tuy nhiên hiện vẫn “án binh bất động” vì chưa được Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) tỉnh Quảng Bình giao đất.

“Đúng Luật” vẫn phải đi xin ý kiến từ Bộ?

Tháng 6-2020, UBND tỉnh Quảng Bình đã quyết định phê duyệt lựa chọn Công ty Hải Thành là nhà đầu tư của dự án Shophouse; nhà đầu tư đã thành lập doanh nghiệp dự án (DNDA) có tên Công ty CP đầu tư Hải Thành Hưng nhằm mục đích thực hiện và quản lý dự án đúng với quy định, DN này cũng đã được Sở Kế hoạch và Đầu tư cấp đăng ký hoạt động DN với mục đích tiếp nhận và thực hiện các quyền, nghĩa vụ của nhà đầu tư.

Tiếp đó, Sở Xây dựng tỉnh Quảng Bình, Công ty Hải Thành và Công ty CP Hải Thành Hưng đã tiến hành ký kết hợp đồng dự án 3 bên vào ngày 29-6.

Đồng nghĩa với việc, Sở này chấp thuận Công ty Hải Thành Hưng thực hiện nghĩa vụ theo ủy quyền của nhà đầu tư để thực hiện hợp đồng, gồm: Lập và phê duyệt dự án; chấp thuận đầu tư dự án xin giao đất, xin giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất….

Dự án Shophouse bị “treo” vì vướng thủ tục giao đất

Công ty CP Hải Thành Hưng từng bước thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan tới việc lập và phê duyệt dự án đầu tư, thực hiện bảo lãnh thực hiện hợp đồng với Sở Xây dựng Quảng Bình. Tuy nhiên, khi doanh nghiệp nộp hồ sơ xin giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án thì “vướng rào” ở Sở TN-MT tỉnh do cơ quan này liên tục từ chối giao đất cho DNDA để thực hiện dự án.

“Phía Sở TN-MT lúng túng, khó khăn trong cách giải quyết khi viện dẫn văn bản 177/CQHDĐ-QH,GĐ1 về Luật đấu thầu 2013 để từ chối giao đất cho DNDA chúng tôi thực hiện dự án và bảo phải lấy ý kiến bằng văn bản từ ngành dọc là Bộ TN-MT và hứa rằng khi có ý kiến chấp thuận từ phía Bộ thì Sở sẽ đồng ý giao đất cho DNDA thực hiện...” - bà Bùi Thị Hà - Giám đốc Công ty CP Hải Thành Hưng thuật lại.

Bộ chỉ một đường, Sở làm một nẻo?

Công ty CP Hải Thành Hưng đã gửi toàn bộ hồ sơ và các tài liệu liên quan đến dự án ra Bộ TN-MT xin ý kiến. Ngày 23-10, Tổng cục Quản lý đất đai (Bộ TN-MT) đã có văn bản số 2354, do ông Đào Trung Chính - Phó Tổng cục Trưởng ký gửi Sở TN-MT tỉnh Quảng Bình, khẳng định: “Căn cứ quy định của pháp luật nêu trên, đề nghị Sở TN-MT thực hiện thủ tục giao đất, cho thuê đất cho Công ty CP Đầu Tư Hải Thành Hưng (là DNDA) để thực hiện dự án đầu tư đã trúng thầu theo quy định”.

“Những tưởng khi có văn bản hướng dẫn của Tổng cục Quản lý đất đai thì phía DN chúng tôi đủ điều kiện để được giao đất đúng với quy định nhưng khi làm việc với lãnh đạo Sở TN-MT thì họ nói chỉ giao đất cho nhà đầu tư, từ chối giao đất cho DNDA và khẳng định văn bản của Tổng cục Quản lý đất đai là không đúng.

Chỉ vì vướng thủ tục mà dự án chậm tiến độ hơn 4 tháng nay gây thiệt hại lớn khiến chúng tôi không biết xoay xở ra sao. Trong khi đó các vướng mắc về thủ tục thì có vẻ như bị trì hoãn việc giải quyết, tháo gỡ…” - bà Hà bức xúc.

Dự án vẫn đang mòn mỏi chờ xong thủ tục

Ông Lê Anh Tuấn - Giám đốc Sở Xây dựng Quảng Bình, khẳng định theo Luật Đấu thầu thì việc nhà đầu tư thành lập DNDA để tiếp nhận, quản lý và thực hiện dự án là đúng theo quy định pháp luật.

“Trường hợp nhà đầu tư Công ty Hải Thành ủy quyền cho DNDA là Công ty CP Hải Thành Hưng tiếp nhận và thực hiện, quản lý dự án là hoàn toàn đúng các quy định. Còn thủ tục giao đất, cho thuê đất thì trách nhiệm phía Sở TN-MT sẽ tiếp nhận, giải quyết” - ông Tuấn nói.

Trả lời Báo Người Lao Động, lãnh đạo Sở TN-MT Quảng Bình nói rằng việc này đang thực hiện theo đúng quy định của Bộ TN-MT và viện dẫn thông báo của Bộ về ý kiến kết luận của Bộ trưởng Trần Hồng Hà tại buổi làm việc với Tỉnh ủy Quảng Bình để giải quyết một số nội dung về công tác quản lý tài nguyên và môi trường tại địa phương này.

Trong đó có nội dung về giao đất, cho thuê đất, nhưng phía Tổng cục Quản lý đất đai lại có văn bản như vậy là “chồng chéo”.

“Các tỉnh khác họ đã làm nhưng Quảng Bình chưa có tiền lệ; việc giao cho nhà đầu tư trúng thầu thì đơn giản nhưng giao đất cho DNDA thì tỉnh chưa làm nên Sở rất thận trọng, nghiên cứu kỹ để tìm phương án giải quyết.

Thực tế, Sở không có gì để gây khó khăn cho doanh nghiệp và cố gắng hết sức tạo điều kiện, nhưng Sở phải thực hiện đúng tôn chỉ pháp luật. Nếu Bộ và Tổng cục Quản lý đất đai có văn bản đồng nhất và thống nhất giao đất cho DNDA thì Sở sẽ giao ngay” - vị này khẳng định.

Trong khi đó, theo tìm hiểu của Báo Người Lao Động, năm 2014, Liên danh Công ty TVXD 533 và Công ty CP đầu tư Năm Bảy Bảy đã trúng thầu dự án “Khu nhà ở thương mại tại phường Đức Ninh Đông (Đồng Hới) và được UBND tỉnh Quảng Bình có văn bản đồng ý giao đất cho 1 DN khác là Công ty TNHH đầu tư 533 Quảng Bình - vì đã được ủy quyền của nhà đầu tư để thực hiện dự án và sau đó Sở Xây dựng cũng trực tiếp ký hợp đồng với các bên.

“Thời điểm đó chưa đề cập khái niệm DNDA cho đến khi có Nghị định 25. Việc liên danh 2 công ty trúng thầu dự án trên đã chuyển toàn bộ vốn sang Công ty TNHH đầu tư 533 Quảng Bình để thay mặt chủ sở hữu vốn hoàn toàn và thực hiện dự án đảm bảo đúng định nghĩa của Luật Đấu thầu” - đại diện Sở TN-MT Quảng Bình nói. Trong khi đó, theo tìm hiểu thì liên danh 2 DN này vẫn đang hoạt động độc lập.

Cần "cởi trói" cho doanh nghiệp!

Theo Luật sư Thiệu Quang Sang - Công ty TNHH Luật Lawflex (Hà Nội) các quy định về Luật Đấu thầu và các văn bản hướng dẫn đều cho phép nhà đầu tư thành lập DNDA. Điều 4 quy định DNDA là DN do nhà đầu tư thành lập để thực hiện dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư; Điều 71 cũng nêu rõ sau khi lựa chọn được nhà đầu tư, cơ quan nhà nước có thẩm quyền ký kết hợp đồng với nhà đầu tư được lựa chọn hoặc với nhà đầu tư được lựa chọn và DNDA. Đối với nhà đầu tư liên danh, tất cả các ngành viên liên danh phải trực tiếp ký, đóng dấu (nếu có) vào văn bản hợp đồng.

Đại diện Công ty Hải Thành được lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Bình trao biên bản ghi nhớ trong một hội nghị xúc tiến đầu tư diễn ra tại tỉnh này 3 năm về trước

"Việc Công ty Hải Thành thành lập DNDA chỉ thực hiện duy nhất dự án này là phù hợp quy định pháp luật, giúp DN và cơ quan nhà nước có thể minh bạch hơn trong quá trình thực hiện hợp đồng, đầu tư và thanh quyết toán sau này.

Theo yêu cầu của Sở TN-MT Quảng Bình chỉ giao đất cho nhà đầu tư thì nhà đầu tư không thể tiến hành hạch toán chi phí dự án khi mà DNDA là đơn vị thực hiện kinh doanh, đầu tư, khai thác, nhưng chi phí về đất và tài sản trên đất lại hạch toán cho Nhà đầu tư. Việc này vi phạm các quy tắc và nguyên tắc về hạch toán kế toán" - Luật sư Sang phân tích.