Báo cáo "Những chính sách dự kiến của ông Biden và hàm ý đối với Việt Nam" do TS Cấn Văn Lực và nhóm tác giả Viện Đào tạo và Nghiên cứu Ngân hàng BIDV công bố ngày 11-11 đã lưu ý trong trường hợp ông Biden thắng cử, Việt Nam cần nghiên cứu sâu để có thể chủ động điều chỉnh, ứng biến kịp thời nhằm vừa tăng cường hợp tác song phương hiệu quả vừa bảo vệ các giá trị, lợi ích cốt lõi của mỗi quốc gia.

Tăng cường hợp tác đầu tư

Theo TS Cấn Văn Lực, với chính sách, trong trường hợp ông Biden chính thức thắng cử, được dự báo có tính ổn định hơn, ôn hòa, tâm lý của các nhà đầu tư và doanh nghiệp (DN) trên thế giới nói chung và Việt - Mỹ nói riêng sẽ tốt lên. Qua đó, thúc đẩy các hoạt động hợp tác đầu tư, kinh doanh giữa hai bên. Đồng thời, dù cách tiếp cận khác nhau nhưng việc cả ông Biden và ông Trump đều có chung quan điểm trong việc bảo vệ lợi ích của Mỹ và thúc đẩy Trung Quốc thực hiện đúng các cam kết thương mại quốc tế, sẽ tiếp tục có những tác động đến xu hướng dịch chuyển đầu tư, đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Điều này đặc biệt ý nghĩa trong bối cảnh kinh tế thế giới tiếp tục bị ảnh hưởng sau dịch Covid-19 và căng thẳng thương mại Mỹ - Trung chưa thể chấm dứt ngay.

"Với tình hình chính trị ổn định, kiểm soát tốt dịch bệnh, kinh tế sớm phục hồi và tăng trưởng nhanh, môi trường kinh doanh tiếp tục cải thiện…, Việt Nam vẫn sẽ là môi trường hấp dẫn đối với các nhà đầu tư, DN nước ngoài nói chung và Mỹ nói riêng. Tuy nhiên, nhiệm vụ cân bằng hơn cán cân thương mại với Mỹ, thực hiện tốt hơn các cam kết của 2 bên vì lợi ích chung của 2 nước vẫn là điểm cần lưu ý đối với Việt Nam" - TS Cấn Văn Lực nhấn mạnh.

Ông Lê Quang Trung - Phó Tổng Giám đốc kiêm Giám đốc Khối nguồn vốn và ngoại hối Ngân hàng TMCP Quốc tế (VIB) - cho rằng dù ông Biden hay ông Trump thắng thì chính sách của Mỹ vẫn là nới lỏng tiền tệ, bơm thêm tiền ra thị trường để hỗ trợ nền kinh tế. Trước đó, năm 2009, cũng với những chính sách tương tự trên của Mỹ, các thị trường mới nổi đã là điểm đến của dòng tiền này, trong đó có Việt Nam. Do đó, dòng vốn đầu tư gián tiếp từ Mỹ có thể đổ vào Việt Nam trong năm tới.

"Ai làm tổng thống của Mỹ cũng sẽ không thay đổi lớn về chính sách khi mục tiêu chung của nước này là sớm khôi phục kinh tế. Thị trường cũng rất kỳ vọng về chính sách tự do hóa thương mại toàn cầu của ông Biden khi đắc cử tổng thống Mỹ, và Việt Nam sẽ là một trong những nước hưởng lợi từ chính sách này" - ông Lê Quang Trung nhận định.

Ẩn số vàng, chứng khoán

Chuyên gia tài chính Phan Dũng Khánh nhìn nhận ngay từ khi ông Biden dẫn trước trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, thị trường chứng khoán Mỹ đã có tín hiệu tích cực. Điều này cho thấy nếu kết quả chính thức thuộc về ông Biden, chắc chắn chứng khoán toàn cầu sẽ tiếp nhận những ảnh hưởng tích cực theo Mỹ. "Thị trường Việt Nam từ trước đến nay đã bị ảnh hưởng từ chứng khoán Mỹ khá nhiều nên thời gian tới cũng không ngoại lệ" - ông Khánh dự đoán.

Cũng theo góc nhìn của ông Phan Dũng Khánh, lịch sử ghi nhận khi tổng thống thuộc Đảng Dân chủ lên cầm quyền thì thị trường chứng khoán sẽ tăng mạnh hơn so với Đảng Cộng hòa. Thực tế, trong vài ngày qua, thị trường chứng khoán chứng kiến phiên vượt đỉnh trong lịch sử khi chỉ số Dow Jones đạt 30.000 điểm vào ngày 9-11. Thêm vào đó, giá vàng giảm dần thể hiện người dân đã không còn quá lo lắng về sự rủi ro của nền kinh tế.

Tuy vậy, ông Khánh cũng đánh giá những tác động trực tiếp từ diễn biến trên chính trường và nền kinh tế Mỹ sẽ tác động đến Việt Nam chậm hơn một nhịp. Cần ít nhất vài tháng nữa để thấy tác động rõ nét trên thị trường Việt Nam. Ngoài ra, việc tranh chấp xung quanh cuộc bầu cử tổng thống lần này cũng có thể tiềm ẩn rủi ro khiến giá vàng tăng còn chứng khoán giảm trở lại.

Giám đốc điều hành VinaCapital, ông Andy Ho, nhắc lại câu chuyện thị trường chứng khoán thế giới tăng trưởng trong suốt 15 tháng trước khi Mỹ nổ "phát súng" đầu tiên đánh dấu thương chiến Mỹ - Trung rồi đi xuống và đi ngang một thời gian dài sau đó, để thấy chính sách của Mỹ tất yếu tác động đến toàn thế giới. "Bất cứ người nào lên nắm quyền tổng thống Mỹ cũng sẽ muốn thực hiện gói kích cầu kinh tế. Điều đó có thể giúp kích thích nền kinh tế Mỹ và thị trường chứng khoán Mỹ tăng trưởng. Từ đó, gián tiếp kích thích các thị trường chứng khoán trên thế giới cũng như tại Việt Nam" - ông Andy Ho bình luận.

Cũng theo ông Andy Ho, nếu Đảng Dân chủ giành chiến thắng, ông Biden sẽ tăng thuế đối với các tập đoàn và cá nhân có thu nhập cao để thu lợi cho ngân sách. Khi thuế thu nhập tăng sẽ khiến thu nhập giảm trong trung và dài hạn, từ đó tác động tiêu cực tới thị trường chứng khoán. Điều này đồng nghĩa với Việt Nam sẽ ngày càng tiến gần hơn với cơ hội hút vốn bởi các quỹ đầu tư Mỹ có thể sẽ xem xét tìm đến các thị trường mới nổi như Việt Nam để thu lợi nhuận tốt hơn. "Vì vậy, bất kể điều gì xảy ra trong ngắn hạn và trung hạn, tiền sẽ đổ về những nơi như Việt Nam. Điều quan trọng là nhà đầu tư muốn tìm kiếm những nơi ổn định về thể chế và tăng trưởng kinh tế" - ông Andy Ho khẳng định. 

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 11-11