Các bang, thành phố và bệnh viện ở Mỹ đang đua nhau mua tủ đông siêu lạnh để bảo quản an toàn vaccine Covid-19 của hãng dược phẩm Pfizer, bất chấp cảnh báo từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC).

Tình trạng này cho thấy sự thiếu hụt cơ sở hạ tầng trong việc hỗ trợ chiến dịch vaccine siêu lạnh, bao gồm thiết bị lưu trữ hàng triệu liều vaccine Pfizer ở nhiệt độ -70 độ C, thấp hơn đáng kể so với tiêu chuẩn bảo quản vaccine 2 - 8 độ C.

Một số nhà sản xuất tủ đông siêu lạnh cảnh báo thời gian đặt hàng có thể lên đến vài tháng.

Trong bối cảnh đó, những khuyến cáo thận trọng của CDC cũng một lần nữa được nhắc lại. Cụ thể, hôm 26/8, cơ quan này kêu gọi các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ không nên mua tủ đông nhiệt độ siêu thấp. CDC cho biết đang nghiên cứu các giải pháp “đảm bảo yêu cầu lưu trữ và xử lý rất phức tạp” của Pfizer.

Nữ phát ngôn viên của CDC hôm 12/11 cho biết cơ quan này hy vọng những liều vaccine đầu tiên sẽ có số lượng hạn chế và được phân phối một cách nhanh chóng, giúp giảm áp lực bảo quản vaccine trong tủ đông chuyên dụng.

Nhân viên đi qua dãy tủ đông chứa vaccine Covid-19 tiềm năng BNT162b2 tại một cơ sở của Pfizer ở Puurs, Bỉ. Ảnh: Reuters.

Trước đó, hôm 9/11, thông tin vaccine do Pfizer và đối tác BioNTech của Đức phát triển cho kết quả thử nghiệm hiệu quả lên đến trên 90% đã khiến mọi sự chú ý chuyển sang quy trình vận chuyển và bảo quản cuối cùng.

Điều này cũng khiến các nhà sản xuất tủ đông lạnh như Thermo Fisher, B Medical Systems của Luxembourg, Helmer Scientific và Stirling Ultracold trở nên nổi bật. Những công ty này đang bổ sung thêm lao động và tăng công suất để đáp ứng nhu cầu thị trường.

“Theo ước tính của tôi, khoảng một phần ba số bang ở Mỹ đang chạy đua mua thiết bị bảo quản vaccine siêu lạnh”, Claire Hannan, Giám đốc điều hành Hiệp hội các nhà quản lý tiêm chủng - tổ chức phi lợi nhuận đại diện cho các quan chức y tế công cộng của tiểu bang và địa phương – cho hay.

Các tủ đông chuyên dụng đảm bảo yêu cầu bảo quản vaccine Pfizer có thể có giá từ 5.000 đến 15.000 USD.

Ít nhất khoảng 6 bang, bao gồm California, Rhode Island và New Mexico báo cáo với CDC rằng họ dự kiến đối mặt với những thách thức lớn do nguồn cung cấp tủ đông siêu lạnh còn hạn chế. Khoảng 6 bang khác thì cho hay đang nỗ lực tìm cách mua tủ đông siêu lạnh trong thời gian chờ đợi phát hành vaccine.

Thống đốc Kentucky Andy Beshear hôm 12/11 kêu gọi cần có các khoản tài trợ liên bang trong việc bảo quản lạnh vaccine. Ông cũng hy vọng các loại vaccine khác có yêu cầu bảo quản dễ dàng hơn sẽ được chấp thuận.

Một trong những loại được ông Beshear nhắc tới là vaccine của hãng dược Morerna. Moderna cho biết sắp đạt được vaccine cho hiệu quả tương tự vaccine của Pfizer, tuy nhiên loại vaccine này có yêu cầu nhiệt độ bảo quản dễ dàng hơn, chỉ khoảng - 20 độ C.

'Đơn hàng dự trữ'

Khi Covid-19 bùng phát tại Mỹ hồi đầu năm nay, do không có sự phối hợp chặt chẽ trong việc đối phó với đại dịch, các bang ở nước này buộc phải cạnh tranh nhau về mọi thiết bị phòng dịch, từ khẩu trang bảo hộ N95, nhân viên y tế, máy thở đến thiết bị xét nghiệm.

Tới nay, dù nhu cầu tủ đông siêu lạnh đang ngày càng gia tăng, nhưng vẫn chưa bước vào giai đoạn khủng hoảng như cuộc khủng hoảng máy thở trong giai đoạn đầu của đại dịch, khi khoảng thời gian từ lúc đặt hàng đến khi nhận máy thở là 18 tháng, Rebecca Gayden, người giám sát nguồn cung cấp tủ đông và các thiết bị khác tại Vizient, cho biết.

Northwell Health, hệ thống bệnh viện lớn nhất bang New York, cho biết họ đã thuê khoảng 20 chiếc tủ đông siêu lạnh để bảo quản vaccine Pfizer.

Công ty sản xuất tủ đông Thermo Fisher cho biết họ đã tích trữ hàng trước khi nhu cầu gia tăng và không bị ảnh hưởng bởi tình trạng giảm công suất. Tuy nhiên, một số nhà sản xuất nhỏ hơn thừa nhận các vấn đề do nhu cầu tăng vọt. Helmer Scientific có trụ sở tại bang Indiana cho biết việc sản xuất theo đơn đặt hàng mới sẽ được đẩy mạnh vào năm tới.

Công ty Stirling Ultracold tại Ohio bán một tủ siêu đông lạnh di động có thể chứa khoảng 6.000 liều vaccine cho bang North Dakota cũng như một đơn hàng tủ đông lớn cho United Parcel Service Inc. Tuy nhiên, công ty này cho biết thời gian chờ giao hàng có thể kéo dài tới hai tháng.

Ông George Gerhardt, đại diện chương trình chuẩn bị khẩn cấp của North Dakota, nơi đại dịch đang bùng phát mạnh mẽ, cho biết bang của ông đã đặt mua 10 chiếc tủ đông siêu lạnh từ mùa hè. “Nếu chúng tôi đợi đến phút chót thì rất cả mọi người đều sẽ muốn đổ xô tới mua”, ông Gerhardt nói.

Cơ quan Y tế bang Wyoming không may mắn như vậy. Kim Deti, nhân viên của cơ quan y tế này cho biết đơn hàng của họ vẫn đang trong trạng thái “đơn hàng dự trữ” cho đến cuối tháng 12.

Các bang, thành phố đang tìm đến phòng thí nghiệm của các trường đại học, bệnh viện cũng như nhiều cơ sở y tế khác với hy vọng các tủ đông lạnh ở những đơn vị này hiện vẫn còn chỗ trống.

Thành phố Philadelphia, bang Pennsylvania, chi khoảng 19.000 USD cho 2 chiếc tủ đông y tế dự kiến được lắp đặt vào cuối tháng này, đồng thời đang làm việc với hệ thống y tế địa phương để đảm bảo công suất dự trữ tăng thêm.

Vaccine của Pfizer có thể nhận được sự chấp thuận của cơ quan quản lý trong vòng vài tuần. Dự kiến sau đó, vaccine sẽ được phân phối ngay lập tức.

Vaccine sẽ được vận chuyển trong các thùng đá khô, kích thước chỉ bằng một chiếc vali, chỉ có thể mở hai lần một ngày và thời gian bảo quản tối đa 2 tuần. Đá khô cũng được coi là một giải pháp tiềm năng cho các quốc gia không có điều kiện sử dụng tủ đông siêu lạnh ở các trung tâm tiêm chủng.

“Lãng phí là một vấn đề lớn cần lưu tâm”, bà Soumi Saha, phó chủ tịch vận động của Premier Inc, công ty điều phối việc mua hàng cho hàng nghìn bệnh viện và hệ thống y tế của Mỹ, cho biết. “Liệu bạn có từ chối bệnh nhân vì không thể mở tủ đông vào lần thứ ba trong ngày hôm đó hay không?”.

Đỗ Hiền (Theo Reuters)