Bình luận về kế hoạch của Hy Lạp mua tiêm kích tàng hình F-35 của Mỹ, Thiếu tướng về hưu Nejat Eslen của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ nói Ankara đang đối mặt với sức ép ngày càng lớn từ các đồng minh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) xoay quanh việc nước này quyết định triển khai và vận hành hệ thống phòng không S-400 do Nga chế tạo.
Hệ thống phòng không S-400. Ảnh: TASS
Hôm 16-11, tuần báo Hy Lạp Proto Thema dẫn lời Thiếu tướng Theodoros Lagios, người đứng đầu Tổng Cục đầu tư và trang bị Hy Lạp cho biết Athens đang cố gắng mua tới 24 máy bay chiến đấu thế hệ năm F-35 mới hoặc đã qua sử dụng từ Mỹ.
Theo Proto Thema, Hy Lạp gấp rút như vậy vì hệ thống phòng không S-400 mà Thổ Nhĩ Kỳ mua từ Nga có thể tạo ra “vấn đề” cho các hoạt động hàng ngày của Không quân Hellenic (HAF) của Hy Lạp.
F-35 không tàng hình được trước S-400
“Nếu Hy Lạp mua tiêm kích F-35, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ sử dụng hệ thống S-400 chống lại máy bay này. Cả thế giới biết rằng những tiêm kích này không tàng hình được trước hệ thống phòng không do Nga chế tạo. Đây chính xác là những gì Mỹ đang lo lắng” – Thiếu tướng về hưu Nejat Eslen của Lực lượng vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ nói.
Mỹ nên suy nghĩ kỹ trước khi tăng cường lực lượng quân sự Hy Lạp vì sự hỗ trợ hoàn toàn và vô điều kiện của Washington đối với Athens tại vùng Aegean và Đông Địa Trung Hải không có lợi cho Mỹ, theo ông Eslen.
“Thổ Nhĩ Kỳ là đối tác rất quan trọng với Mỹ và NATO nói chung khi nói về vị trí địa chính trị và năng lực quân sự của nước này. Mỹ phải tính tới sự cân bằng lực lượng chiến lược giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp” – ông Eslen nói tiếp.
Tiêm kích F-35 do tập đoàn Lockheed Martin của Mỹ sản xuất. Ảnh: CNBC
Nhật báo Kathimerini của Hy Lạp hôm 16-11 cho hay Bộ trưởng Quốc phòng nước này Nikos Panagiotopoulos đã sẵn sàng mua sáu chiếc F-35 và số máy bay này có thể được bàn giao cho Hy Lạp trong năm 2021. Cũng theo Kathimerini, Hy Lạp sẽ mua thêm 18 chiếc F-35 nữa.
Ngoài việc mua F-35, chính phủ Hy Lạp cũng đang lên kế hoạch tăng cường cho không quân nước này máy bay Rafale do Pháp sản xuất, máy bay không người lái, Kathimerini cho biết thêm.
Tờ báo nói rằng mục đích cuối cùng là giúp HAF có khả năng hỗ trợ một loạt hoạt động đáng kể trên khắp Đông Địa Trung Hải, từ đó đạt được sự ngang bằng chiến lược với Thổ Nhĩ Kỳ trong khu vực.
“Nếu Hy Lạp tiếp tục thúc đẩy việc mua F-35, Thổ Nhĩ Kỳ có thể sẽ giảm thiểu tính hiệu quả sử dụng máy bay này của Athens bằng cách dùng S-400” – ông Eslen nhấn mạnh.
“Khi Ankara triển khai S-400 tại biển Aegean và Đông Địa Trung Hải, điều này sẽ cho phép Thổ Nhĩ Kỳ thiết lập ưu thế khu vực so với cả Hy Lạp lẫn các quốc gia khác trong khu vực có chính sách khiêu khích ở Đông Địa Trung Hải” – vị tướng Thổ Nhĩ Kỳ nói thêm.
Năm 2019, Mỹ loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình phát triển tiêm kích F-35 và ngừng cung cấp F-35 cho nước này vì Ankara quyết định mua S-400 từ Nga. Ban đầu, Thổ Nhĩ Kỳ dự định mua tới 100 chiếc F-35.
Lý do Thổ Nhĩ Kỳ quyết định vận hành S-400 hoàn toàn hợp lý
Ông Eslen nhấn mạnh thay vì tăng ường hiện diện quân sự trong khu vực, Hy Lạp cần thực hiện những bước đi hướng tới giải quyết vấn đề trong quan hệ song phương với Thổ Nhĩ Kỳ, cần tính tới lợi ích chung của hai nước.
Nga giao lô S-400 đầu tiên cho Thổ Nhĩ Kỳ tại sân bay quân sự Murted tháng 7-2019. Ảnh: AP
“Do nền kinh tế đang trong tình trạng tồi tệ, Hy Lạp nên chi số tiền này vào xây dựng nhà máy trong nước thay vì mua F-35” – ông Eslen gợi ý.
Việc Hy Lạp muốn hiện đại hóa không quân diễn ra giữa lúc Athens và Ankara căng thẳng xoay quanh hoạt động thăm dò năng lượng ở vùng biển tranh chấp tại Đông Địa Trung Hải.
Tháng 8, Thổ Nhĩ Kỳ quyết định triển khai tàu khảo sát địa chấn Oruç Reis tới vùng biển mà cả Hy Lạp lẫn Cộng hòa Cyprus đều tuyên bố chủ quyền và đây trở thành nguyên nhân dẫn tranh cãi không dứt.
Ông Eslen bày tỏ lo ngại về sức ép ngày càng tăng của các nước phương Tây lẫn đồng minh NATO đối với Thổ Nhĩ Kỳ.
“Hy Lạp muốn dùng F-35 để chống lại ai? Tại sao Pháp điều tàu sân bay tới Đông Địa Trung Hải? Ngày nay Thổ Nhĩ Kỳ đối diện mối đe dọa từ các nước thành viên NATO. Các nước phương Tây ủng hộ những phần tử đe dọa lợi ích quốc gia của Thổ Nhĩ Kỳ, chẳng hạn như Đảng Công nhân người Kurd (PKK - bị Ankara xem là tổ chức khủng bố) và Các Đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd (YPG)” – ông Eslen nói.
“Theo đó, Ankara buộc phải thực hiện các biện pháp cần thiết để đảm bảo an ninh nước mình. Quyết tâm của Thổ Nhĩ Kỳ về việc mua và vận hành S-400 là hoàn toàn hợp lý” – ông Eslen kết luận.
