Trung Quốc được cho là sẽ chứng kiến số vụ vỡ nợ trái phiếu được phát hành bởi những công ty có liên quan đến nhà nước tăng vọt trong năm mới 2021. Tuy nhiên giới phân tích lại cho rằng đó là điều tích cực trong dài hạn bởi các "công ty xác sống" sẽ được giải quyết triệt để.
Lâu nay các nhà đầu tư vẫn coi các công ty được chính phủ hậu thuẫn là 1 lựa chọn an toàn vì họ được "bảo lãnh ngầm" rằng chính phủ sẽ ra tay cứu giúp nếu rắc rối xảy ra. Tuy nhiên, một loạt vụ vỡ nợ trong những tuần gần đây, trong đó có những công ty có mức xếp hạng tín dụng cao nhất – đã làm suy nghĩ đó lung lay.
Có thể kể đến một số cái tên như công ty khai khoáng Yongcheng Coal and Electricity, công ty sản xuất chip Tsinghua Unigroup và tập đoàn ô tô Huachen Automotive Group.
Báo cáo được công bố hôm thứ 2 của công ty nghiên cứu CreditSights nhận định: "Những vụ vỡ nợ gần đây là lời nhắc nhở rằng không phải tất cả các doanh nghiệp nhà nước (SOEs) đều giống nhau. Những SOE không nằm trong các ngành có tầm quan trọng chiến lược hoặc đi quá xa so với ngành kinh doanh cốt lõi có thể sẽ không được cứu".
Công ty xác sống
Vụ vỡ nợ trái phiếu của Yongcheng Coal and Electricity đã khiến rất nhiều nhà đầu tư ngạc nhiên bởi công ty này được 1 hãng xếp hạng tín dụng trong nước xếp hạng AAA. Tuy nhiên đây là "ví dụ nổi bật về 1 công ty có rủi ro quá lớn" mà NHTW Trung Quốc (PBOC) đã cảnh báo hồi đầu tháng 11.
Trong báo cáo về sự ổn định của hệ thống tài chính tháng 11, PBOC nêu ra một số vấn đề đang tồn tại trong một vài tập đoàn lớn có thể trở thành rủi ro cho cả nền kinh tế:
+ Mở rộng quá mức vào nhiều ngành và những khu vực mà khiến nợ tích tụ vượt quá khả năng trả nợ của công ty
+ Các vấn đề về quản trị doanh nghiệp như mạng lưới vay mượn chồng chéo giữa 1 nhóm công ty, các giao dịch bị che giấu và thông tin không chính xác, không minh bạch.
+ Phụ thuộc quá nhiều vào nợ để hoàn trả các khoản vay.
Các chuyên gia phân tích của Jefferies nhận định tất cả những vấn đề này đều tồn tại ở Yongcheng Coal and Electricity.
Mặc dù các vụ vỡ nợ này ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý của thị trường trong ngắn hạn, cho phép các "công ty xác sống" vỡ nợ sẽ mang đến lợi ích cho các ngân hàng và nhà đầu tư trong dài hạn. Đối với các ngân hàng, họ có thể nhận diện rủi ro sớm hơn và lựa chọn những tài sản đảm bảo "chất lượng" khi giải ngân các khoản vay cho những công ty như vậy.
Nhìn chung, một số vụ phá sản là "một phần của một thị trường khoẻ mạnh, cho phép ngăn chặn những rủi ro có thể lây lan ở phạm vi rộng hơn và quá trình vỡ nợ cũng nằm trong tầm kiểm soát", theo CreditSights.
Các công ty yếu kém sẽ được giải phóng các nguồn lực, đẩy mạnh cải cách, từ đó nuôi dưỡng môi trường kinh doanh lành mạnh hơn và giảm bớt những SOE "xác sống".
Sẽ có nhiều vụ vỡ nợ hơn nữa?
Các nhà quản lý Trung Quốc cũng tuyên bố quyết không tha thứ trong các nhà phát hành trái phiếu hành xử sai trái. Yongcheng Coal and Electricity cùng với Huanchen Automotive Group và các nhà bảo lãnh trái phiếu cho họ đều đã bị điều tra.
Trong báo cáo tuần trước, Fitch nhận định số vụ SOE vỡ nợ sẽ tăng mạnh trong năm 2021trong bối cảnh giưới chức Trung Quốc siết chặt quản lý hoạt động cho vay. "NHTW Trung Quốc đã chuyển hướng sang chính sách trung lập hơn bởi tốc độ tăng trưởng kinh tế đã hồi phục sau khi bị thiệt hại nặng bởi đại dịch, và chúng tôi dự đoán tình hình sẽ căng thẳng hơn trong năm 2021 nếu so với thời điểm đầu 2020".
Đặc biệt những SOE trong những ngành bị dư thừa công suất sẽ có nguy cơ cao hơn do họ ít có khả năng được chính phủ hỗ trợ. Tuy nhiên, khả năng vỡ nợ của các SOE vẫn thấp hơn so với của các doanh nghiệp tư nhân. Từ tháng 1 đến tháng 10 năm nay, 20 doanh nghiệp tư nhân đã vỡ nợ trái phiếu nội địa, so với con số 5 doanh nghiệp nhà nước trong cùng kỳ.
Tham khảo CNBC