Tối 6/12, khán giả theo dõi trận Việt Nam - Lào tại giải AFF Cup 2020 trên nền tảng Youtube đã không nghe được bài "Tiến quân ca" trong khi người xem qua truyền hình vẫn có thể nghe rõ ca khúc này. Lý do được thông báo trên màn hình là: "Vì lý do bản quyền âm nhạc".

Nhiều khán giả phẫn nộ đã cho rằng việc đánh bản quyền quốc ca "là một sự sỉ nhục", và tên đơn vị đánh bản quyền Quốc ca trước đó bị lôi vào vụ việc – BH Media.

"Ngồi không cũng dính đạn", Facebook của BH Media và BH Music bị cư dân mạng liên tục công kích, buộc đơn vị này phải lên tiếng giải thích vụ việc, dù không liên quan.

Vì đâu Quốc ca Việt Nam bị tắt tiếng trên Youtube?

Đây là lần đầu tiên trong lịch sử bóng đá Việt Nam khán giả xem tường thuật trận đấu trên nền tảng xã hội không được xem các cầu thủ hát Quốc ca.

Tuy nhiên, không phải chỉ có riêng Quốc ca Việt Nam bị tắt, mà Quốc ca các nước đều bị tắt trong nhiều trận đấu AFF Cup 2020 phát trên nền tảng Youtube.

Tại sao lại đánh bản quyền Quốc ca một nước?

Theo YouTube, bản quyền là một hình thức của luật sở hữu trí tuệ giúp bảo vệ các tác phẩm nguyên gốc có quyền tác giả. Bản quyền có vai trò quan trọng trong việc xác định ai có thể sử dụng bản nhạc do bạn hoặc người khác sáng tác, đồng thời xác định cách bạn kiếm tiền từ nhạc của mình trên và ngoài YouTube.

Trong ngành âm nhạc, có 2 loại bản quyền chính:

- Bản ghi âm là nội dung ghi lại âm thanh thực, kể cả được thực hiện trong nhà để xe hay phòng thu âm. Loại bản quyền này có thể do nghệ sĩ biểu diễn và nhà sản xuất âm nhạc hoặc kỹ sư thu âm cùng sở hữu.

- Bản sáng tác nhạc là nội dung bao gồm bản nhạc và lời bài hát, có thể được viết trên giấy hay được ghi lại bằng thiết bị điện tử. Loại bản quyền này có thể thuộc về một hoặc nhiều nghệ sĩ soạn nhạc và nghệ sĩ viết lời.

Tức, bản "Tiến quân ca" sẽ có 2 bản quyền:

1- Bản sáng tác nhạc mà gia đình cố nhạc sĩ Văn Cao tặng lại lại nhân dân năm 2016.

2- Bản ghi âm: Nếu một cá nhân, tổ chức nào đó bỏ thời gian, công sức, kỹ thuật, tiền bạc ra làm một bản ghi Tiến quân ca, theo Luật Sở hữu trí tuệ, cá nhân, tổ chức đó là nhà sản xuất, chủ sở hữu của bản ghi này (quyền liên quan). Bất kỳ ai muốn sử dụng bản ghi này, đều phải xin phép chủ sở hữu.

Ví dụ bản ghi Tiến quân ca do Hồ Gươm Audio bỏ tiền ra sản xuất và Hồ Gươm Audio ủy quyền cho BH Media quản lý, khai thác bản ghi này trên YouTube. Đồng nghĩa khi BH Media đưa bản ghi Tiến quân ca của Hồ Gươm Audio lên YouTube nếu có kênh đăng tải video sử dụng bản ghi này sẽ bị YouTube gửi thư thông báo xác nhận bản quyền.

Nếu các kênh tự sản xuất bản ghi Tiến quân ca của riêng mình sẽ không bị YouTube nhận diện bản quyền.

Vì sao tháng trước tôi vẫn nghe được Quốc ca Việt Nam khi xem đội tuyển thi đấu trên Youtube?

Trước đó, trong trận Việt Nam - Ả Rập Saudi diễn ra tối 16/11 tại Việt Nam, kênh YouTube của FPT (đơn vị có bản quyền tiếp sóng trận đấu này) đã phát "Tiến quân ca" do Hãng đĩa Marco Polo sản xuất.

Đây là bản ghi mà hãng đĩa này bỏ tiền sản xuất và đã đăng ký bản quyền trên YouTube. Theo luật, bất kì ai muốn sử dụng bản ghi này thì phải xin phép nhà sản xuất.

Vô tư phát "Tiến quân ca" có bản quyền, kênh Youtube của FPT trận đó không kiếm được tiền.

Rút kinh nghiệm của FPT, trận đấu Việt Nam – Lào vốn không hề có bên nào "đánh bản quyền" Tiến quân ca, nhưng đơn vị tiếp sóng chủ động tắt tiếng phần Tiến quân ca để phòng xa, tránh bị mất doanh thu.

Fan không được nghe quốc ca khi xem đá bóng trên Youtube. Lỗi tại ai?

Chia sẻ trên Người Lao động, BH Media cho biết: Việc phát "Tiến quân ca" không bản quyền dẫn đến mất doanh thu không phải do lỗi của kênh YouTube của FPT.

"Họ chỉ là đơn vị tiếp sóng. Ban tổ chức sân mới chính là người đã chọn bản ghi "Tiến quân ca" của Hãng đĩa Marco Polo", đại diện BH Media chia sẻ.

Đơn vị này cũng cho rằng bản quyền âm nhạc trên môi trường số ngày càng chặt chẽ. Do đó, tất cả các bên đều cần phải nâng cao ý thức bản quyền. Khi đoàn thể thao Việt Nam ra nước ngoài thi đấu thì phía Việt Nam cần chủ động chuẩn bị các bản ghi "Tiến quân ca" có bản quyền nộp cho bản tổ chức sân, như vậy có thể đảm bảo quyền lợi cho các đơn vị tiếp sóng.

Bảo Bảo