Đề xuất cơ chế chính sách đặc thù cho TP Cần Thơ - Ảnh: Quochoi.gov.vn
Sáng 10-12, dự thảo nghị quyết một số cơ chế đặc thù cho TP Cần Thơ được Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp thứ 6.
Với đề xuất cơ chế thí điểm cho Cần Thơ, ông Nguyễn Phú Cường, chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội, cho rằng việc xã hội hóa các dự án hạ tầng là cần thiết để huy động các nguồn lực, nhưng đề nghị Chính phủ đối chiếu, rà soát thận trọng.
Đặc biệt lưu ý việc áp dụng ưu đãi, tiêu chí chọn nhà đầu tư phải trên cơ sở tuân thủ luật về đầu tư, thuế, phí... Đồng thời làm rõ hơn tính kết nối nơi thực hiện dự án là Cần Thơ với các địa bàn có sông Hậu đi qua để phát huy tối đa hiệu quả dự án và đánh giá kỹ tác động môi trường, có giải pháp khắc phục tiêu cực, tránh tình trạng sạt lở ảnh hưởng tới người dân.
Theo ông, hiện luồng hàng hải Định An - Sông Hậu nối từ Định An (Trà Vinh) qua Đại Ngãi (Sóc Trăng), TP Cần Thơ, TP Long Xuyên đến Châu Đốc (An Giang) có chiều dài toàn tuyến 234,7km. Do đó, việc thực hiện cắt khúc sẽ không giải quyết được căn bản mục tiêu khơi thông luồng lạch, dẫn đến lãng phí nguồn lực.
Ngoài ra, việc đưa việc thí điểm xã hội hóa dự án đầu tư trong dự thảo nghị quyết cần được cân nhắc, bởi "ưu đãi với một dự án cụ thể là chính sách mang tính thời điểm, áp dụng theo đời dự án", nên nếu áp dụng sẽ ảnh hưởng đến mặt bằng chính sách, tạo tiền lệ cho các trường hợp nạo vét luồng hàng hải tương tự khác.
Ông Hoàng Thanh Tùng, chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật, đồng tình dự án nạo vét này đi qua nhiều địa phương chứ không riêng TP Cần Thơ, nếu chính sách đặc thù chỉ thí điểm cho Cần Thơ - chủ đầu tư dự án nạo vét này - thì không hiệu quả, gây lãng phí. "Nếu chính sách này áp dụng cho cả tuyến dự án đi qua thì nên áp dụng, còn nếu không thì thôi", ông Tùng nhận xét.
Ông cũng đánh giá việc Chính phủ đề xuất cơ chế ưu đãi về thủ tục hải quan, thời hạn nộp thuế... khi đầu tư vào khu liên kết, sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng đồng bằng sông Cửu Long tại Cần Thơ là "sáng kiến mới và hay". Song chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật băn khoăn là dự thảo nghị quyết hiện chưa nêu rõ quy mô, mô hình tổ chức hay cơ chế vận hành, bộ máy quản lý khu liên kết này.
"Đưa ra chính sách ưu đãi, nới cho doanh nghiệp thì phải có tiêu chí kiểm soát, chứ không phải mở toang. Chính sách ưu đãi trong khu liên kết này phải làm rõ thêm, trước khi trình Quốc hội", ông Tùng nói.
Các ý kiến của thường trực Ủy ban Tài chính ngân sách cũng lưu ý, việc cho phép các dự án đầu tư tại khu liên kết được hưởng ưu đãi đầu tư đặc biệt theo Điều 20 Luật Đầu tư (giảm thuế, tiền thuê đất, thủ tục hải quan...) cần được cân nhắc vì đó là mức ưu đãi đặc biệt lớn để áp dụng cho các dự án đặc biệt lớn trên 3.000 tỉ đồng...
Nếu các dự án trong khu liên kết không đáp ứng các tiêu chí mà vẫn hưởng ưu đãi đặc biệt thì có thể sẽ ảnh hưởng đến mặt bằng chính sách và thu hút đầu tư tại các địa phương khác.
Thí điểm phát hành trái phiếu chính quyền địa phương
Cũng theo dự thảo nghị quyết, Chính phủ trình xem xét cơ chế thí điểm cho phép TP Cần Thơ được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính trong nước, các tổ chức khác trong nước và từ nguồn vay nước ngoài của Chính phủ vay về cho thành phố vay lại. Tổng mức dư nợ vay không quá 60% số thu ngân sách thành phố được hưởng theo phân cấp.
Hằng năm, ngân sách trung ương sẽ bổ sung cho Cần Thơ không quá 70% số tăng thu từ các khoản thu phân chia giữa ngân sách trung ương - địa phương và các khoản thu ngân sách trung ương hưởng 100%.
Bên cạnh đó, Cần Thơ được điều chỉnh mức thu, tỉ lệ thu một số loại phí, lệ phí chưa có trong danh mục của Luật phí, lệ phí. Thành phố sẽ được hưởng toàn bộ số thu tăng thêm từ các khoản thu phí, lệ phí này.
Phân 3 vùng đồng bằng sông Cửu Long theo độ mặn, đến 2030 hạ tầng giao thông phát triển vượt bậc TTO - Vùng đồng bằng sông Cửu Long sẽ được xây dựng quy hoạch theo phân vùng độ mặn và theo hệ sinh thái nông nghiệp, gắn với xây dựng đồng bộ hệ thống hạ tầng giao thông.