Sáng 11/12, phiên xử cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung cùng 2 đồng phạm kết thúc phần xét hỏi. Mở đầu phần tranh luận, đại diện Viện KSND TP Hà Nội thực hành quyền công tố tại tòa nêu quan điểm giải quyết vụ án và đề nghị mức án dành cho các bị cáo.

Theo đó, với cáo buộc phạm tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ", ông Nguyễn Đức Chung bị đề nghị tuyên phạt từ 10-12 năm tù. Tổng hợp hình phạt với bản án 5 năm tù trước đó, VKS đề nghị Tòa án cấp sơ thẩm tuyên buộc ông Chung phải chấp hành hình phạt chung là từ 15 - 17 năm tù. 

Hai đồng phạm của ông Chung là bị cáo Võ Tiến Hùng (cựu Tổng Giám đốc Công ty Thoát nước Hà Nội) và Nguyễn Trường Giang (cựu Giám đốc Công ty Arktic) cùng bị đề nghị tuyên phạt từ 6 - 7 năm tù.

 Về trách nhiệm dân sự, VKS đề nghị Tòa án buộc 3 bị cáo trên phải liên đới bồi thường cho nguyên đơn dân sự là Công ty Thoát nước Hà Nội số tiền hơn 36 tỷ đồng.

Bị cáo Chung vi phạm Luật Phòng, chống tham nhũng

Theo đại diện VKS, căn cứ tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án và kết quả thẩm tra công khai tại tòa, có đủ cơ sở xác định, năm 2016, UBND thành phố Hà Nội đã chỉ đạo các đơn vị liên quan triển khai thực hiện công tác xử lý, cải tạo, khắc phục ô nhiễm nước các sông, hồ trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Bị cáo Nguyễn Đức Chung với chức năng, nhiệm vụ là Chủ tịch UBND TP Hà Nội đã lựa chọn công nghệ xử lý nước ô nhiễm của Công ty Watch Water (Đức). Bị cáo đã tổ chức đoàn tham quan, thử nghiệm, đặt hàng sản xuất ra chế phẩm RedOxy-3C để sử dụng vào việc xử lý ô nhiễm nước tại TP Hà Nội (trên bao bì ghi: Sản phẩm thiết kế đặc biệt theo đơn đặt hàng của UBND TP Hà Nội).

Sau đó, bị cáo Nguyễn Đức Chung chỉ đạo bị cáo Võ Tiến Hùng- Tổng Giám đốc Công ty Thoát nước Hà Nội (doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước do UBND TP Hà Nội thành lập, là đơn vị có chức năng xử lý ô nhiễm nước hồ) mua chế phẩm RedOxy-3C thông qua Công ty Arktic (công ty trung gian do Nguyễn Trường Giang làm giám đốc), là công ty gia đình, với động cơ vụ lợi, gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản của Nhà nước với tổng giá trị thiệt hại hơn 36 tỷ đồng.

VKS cho rằng, trong vụ án này, bị cáo Nguyễn Đức Chung là người quyết định việc mua bán chế phẩm RedOxy-3C trái pháp luật.

Theo VKS, hành vi của ông Chung đã vi phạm Luật Tổ chức Chính quyền địa phương 2015; vi phạm quy trình thử nghiệm xử lý ô nhiễm nước hồ theo đề án trước đây quy định phải thử nghiệm 12 tháng và chưa có cơ quan có thẩm quyền đánh giá tính hiệu quả của chế phẩm RedOxy-3C; vi phạm Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp: Cơ quan đại diện chủ sở hữu, cơ quan quản lý nhà nước không can thiệp trực tiếp vào hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, hoạt động quản lý, điều hành của người quản lý doanh nghiệp.

Đáng chú ý, VKS cho rằng, hành vi của ông Chung vi phạm khoản 4, Điều 37, Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2005: Người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cơ quan không được để vợ hoặc chồng, bố, mẹ, con kinh doanh trong phạm vi do mình quản lý trực tiếp.

Ngoài ra, bị cáo Nguyễn Đức Chung còn chỉ đạo ông Võ Tiến Hùng mua chế phẩm RedOxy-3C của Công ty Arktic trái với chỉ đạo của chính bị cáo tại Thông báo số 308 ngày 22/8/2016.

Đối với bị cáo Võ Tiến Hùng, VKS cho rằng, bị cáo biết chỉ đạo của ông Nguyễn Đức Chung là trái pháp luật nhưng vẫn tiếp nhận, không tuân thủ các quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng vốn nhà nước, quy trình xử lý nước ô nhiễm. Công ty Thoát nước Hà Nội phải mua chế phẩm RedOxy-3C qua Công ty Arktic, gây thiệt hại cho ngân sách thành phố Hà Nội.

Bị cáo Nguyễn Trường Giang bị VKS xác định có hành vi xuyên suốt quá trình từ tham gia đoàn công tác, nhận chế phẩm mẫu, tổ chức thử nghiệm, triển khai thực hiện mua chế phẩm RedOxy-3C và bán chế phẩm này cho Công ty Thoát nước thông qua Công ty Arktic để thu lợi, gây thiệt hại cho ngân sách TP Hà Nội.

Ông Chung giữ vai trò chủ mưu

Theo VKS, tại tòa, bị cáo Võ Tiến Hùng, Nguyễn Trường Giang đều khai nhận hành vi phạm tội, bị cáo Nguyễn Đức Chung không thừa nhận hành vi phạm tội. Bị cáo Chung khai mình không có quan hệ làm ăn kinh tế với bị cáo Giang, bị cáo không biết vợ con có cổ phần ở Công ty Arktic, không hưởng lợi gì từ Công ty Arktic.

Bị cáo Giang khai không mua bán cổ phần tại Công ty Arktic, mọi việc ký chuyển nhượng cổ phần giữa bị cáo với các cổ đông khác là do bà Nguyễn Thị Trúc Chi Hoa (vợ bị cáo Chung) thực hiện. Việc bị cáo ký hợp đồng mua chế phẩm RedOxy-3C với Công ty Watch Water của Đức là theo chỉ đạo của bị cáo Chung.

Bị cáo Hùng khai, bản thân là cấp dưới của bị cáo Chung, bị cáo không hưởng lợi.

Tuy nhiên, căn cứ vào biên bản các cuộc họp có file ghi âm, lời khai của người liên quan, người làm chứng, tài liệu, hồ sơ có trong vụ án… có đủ cơ sở khẳng định, Viện KSND tối cao truy tố các bị cáo về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" là có căn cứ, đúng người, đúng tội.

Theo VKS, vụ án xảy ra tại UBND TP Hà Nội là vụ án rất nghiêm trọng. Vì động cơ vụ lợi và các động cơ cá nhân khác, các bị cáo, đứng đầu là Nguyễn Đức Chung, đã có hành vi lợi dụng chức vụ, cố ý làm trái quy định của nhà nước, ký kết 15 hợp đồng kinh tế mua chế phẩm RedOxy-3C thông qua công ty của gia đình bị cáo Chung để Công ty Arktic hưởng lợi hơn 36 tỷ đồng, gây thiệt hại lớn cho nhà nước và nhiều hệ lụy khác.

Hành vi của các bị cáo nêu trên là biểu hiện của một phần tham nhũng, lãng phí, quan liêu, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới uy tín của UBND TP, làm giảm niềm tin của nhân dân với chính quyền. Việc đưa vụ án ra xét xử thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật… qua đó củng cố lòng tin của nhân dân.

Trong vụ án, bị cáo Nguyễn Đức Chung nguyên là Chủ tịch UBND TP đã lợi dụng vị trí đứng đầu, giữ vai trò chủ mưu, chỉ đạo mua chế phẩm trái quy định. Bị cáo đã phạm tội thuộc trường hợp rất nghiêm trọng.

"Bị cáo không thành khẩn khai báo hành vi phạm tội, đề nghị HĐXX áp dụng mức hình phạt thật nghiêm khắc với bị cáo mới có tính giáo dục và phòng ngừa chung" - đại diện VKS nói.

Tuy nhiên, đại diện VKS đề nghị HĐXX xem xét giảm nhẹ cho bị cáo vì bị cáo Chung có nhiều tình tiết giảm nhẹ: được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, bị cáo có tiền sử về bệnh ung thư, có nhiều bằng khen, giấy khen, gia đình có công với cách mạng…

Bị cáo Võ Tiến Hùng giữ vai trò đồng phạm giúp sức tích cực thực hiện theo chỉ đạo của bị cáo Chung. Bị cáo Hùng biết rõ ý kiến chỉ đạo của bị cáo Chung là trái quy định nhưng vẫn thực hiện.

Bị cáo Nguyễn Trường Giang giữ vai trò đồng phạm với bị cáo Chung, tham gia suốt quá trình đoàn công tác, triển khai thực hiện mua chế phẩm RedOxy-3C với Công ty Thoát nước Hà Nội để hưởng lợi số tiền hơn 36 tỷ đồng, gây thiệt hại cho nhà nước. Số tiền trên bị cáo sử dụng cho mục đích cá nhân và chi tài trợ theo chỉ đạo của bị cáo Chung… Bị cáo Giang thực hiện hành vi theo chỉ đạo của bị cáo Chung, giúp sức tích cực và có hưởng lợi.

Phúc Lâm