Nghệ sĩ Quyền Linh vác gạo cứu trợ người dân TP.HCM gặp khó khăn trong đợt cao điểm chống dịch COVID-19 tạo nên hình ảnh đẹp về người nghệ sĩ - Ảnh: Facebook Quyền Linh

Bộ trưởng Bộ Văn hóa - thể thao và du lịch Nguyễn Văn Hùng đã ký ban hành bộ quy tắc này vào ngày 13-12, sau vài tháng xây dựng, lấy ý kiến.

Đối tượng của bộ quy tắc là người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật nói chung.

Phạm vi áp dụng là những hành vi ứng xử của người hoạt động nghệ thuật trong hoạt động nghề nghiệp, đối với đồng nghiệp, công chúng, khán giả, khi tham gia các hoạt động xã hội, khi tham gia báo chí, truyền thông và không gian mạng.

Bộ quy tắc đưa ra mục tiêu xây dựng chuẩn mực hành vi ứng xử cho những người hoạt động nghệ thuật để "nhân cái đẹp, dẹp cái xấu".

Những quy tắc ứng xử chung được đặt ra như: đặt lợi ích của dân tộc, quốc gia lên trên hết, trước hết, trọng danh dự, đề cao trách nhiệm công dân, trách nhiệm của người hoạt động nghệ thuật; thượng tôn pháp luật, không làm tổn hại uy tín của tập thể, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của người khác; giữ gìn phẩm chất đạo đức, uy tín, danh dự của người hoạt động nghệ thuật, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội, thuần phong mỹ tục và truyền thống văn hóa Việt Nam.

Trong từng hoạt động và mối quan hệ cụ thể, bộ quy tắc đưa ra những quy tắc riêng.

Trong hoạt động nghề nghiệp, người nghệ sĩ cần có khát vọng cống hiến cho sự nghiệp phát triển nghệ thuật, luôn tìm tòi cái mới, cái hay để phản ánh chân thực, sinh động cuộc sống, phát huy và làm giàu thêm bản sắc văn hóa dân tộc.

Nghệ sĩ cũng phải giữ gìn danh hiệu, hình ảnh, sử dụng trang phục, hóa trang phù hợp với mục đích, nội dung hoạt động nghệ thuật, góp phần quảng bá văn hóa đất nước con người Việt Nam, giữ gìn tình hữu nghị, đoàn kết quốc tế, không làm tổn hại đến lợi ích, an ninh, chủ quyền quốc gia; đấu tranh chống lại cái xấu, những hành vi tiêu cực, lệch chuẩn trong đời sống xã hội…

Bộ quy tắc yêu cầu nghệ sĩ tuân thủ các quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ, không được sáng tác, phổ biến, lưu hành, biểu diễn những tác phẩm có nội dung không phù hợp với giá trị đạo đức, văn hóa và truyền thống của dân tộc, gây tác động tiêu cực đến tư tưởng, thẩm mỹ của công chúng.

Hoa hậu H'Hen Niê cũng được coi là một hình mẫu đẹp của người tham gia showbiz - Ảnh: Facebook nhân vật

Trong ứng xử đối với đồng nghiệp, nghệ sĩ phải trân trọng các lớp nghệ sĩ đi trước, tôn trọng, bảo vệ uy tín của đồng nghiệp trước công chúng, khán giả và xã hội, chân thành hợp tác, cùng nhau phát huy tài năng…

Với công chúng, nghệ sĩ phải tôn trọng, lắng nghe, tiếp thu ý kiến đóng góp, ứng xử chân thành, đúng mực, thân thiện và xây dựng hình ảnh đẹp của người hoạt động nghệ thuật. Và đặc biệt là "không lợi dụng niềm tin, tình cảm của công chúng, khán giả để trục lợi cá nhân".

Trên báo chí, truyền thông và mạng xã hội, bộ quy tắc khuyến khích nghệ sĩ sử dụng tài khoản mạng xã hội của cá nhân để tương tác, chia sẻ, đăng tải, cung cấp thông tin chính xác, tin cậy, có ích cho xã hội và đất nước, không sử dụng từ ngữ gây mâu thuẫn, xung đột, ngôn ngữ, hình ảnh phản cảm, trái thuần phong mỹ tục.

Đặc biệt, nghệ sĩ không đăng tải, chia sẻ và lan truyền các nội dung vi phạm pháp luật, thông tin sai sự thật; không lôi kéo, xúi giục, kích động, tạo phe nhóm gây chia rẽ, mất đoàn kết, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân, phương hại đến an ninh, trật tự, lợi ích quốc gia, dân tộc.

Khi tham gia các hoạt động xã hội khác, nghệ sĩ cần phát huy tinh thần tự nguyện, tự giác tham gia các hoạt động xã hội, thực hiện, phối hợp thực hiện hiệu quả các phong trào, hoạt động từ thiện, nhân đạo, chăm lo người nghèo, người dễ bị tổn thương trong xã hội theo quy định pháp luật, dùng uy tín cá nhân để lan tỏa các giá trị nhân văn, những việc làm tốt, hình ảnh đẹp, hành vi ứng xử văn hóa đến cộng đồng.

Đặc biệt, bộ quy tắc nhấn mạnh nghệ sĩ phải công khai, minh bạch, kịp thời khi tham gia các hoạt động xã hội, bảo vệ uy tín, trách nhiệm, danh dự người hoạt động nghệ thuật, không lạm dụng danh hiệu, danh xưng, hình ảnh để tư lợi cá nhân.

Tham gia hoạt động quảng cáo phải đảm bảo truyền đạt thông tin trung thực, chính xác, rõ ràng về công dụng, tính năng của sản phẩm, hàng hóa đúng quy định của pháp luật, đặc biệt là các sản phẩm trong lĩnh vực y tế, giáo dục và môi trường.

Không tổ chức, tham gia các hoạt động trái quy định của pháp luật, xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội; không thực hành, ủng hộ các hoạt động mê tín dị đoan, gây chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Quy tắc ứng xử nhắc nghệ sĩ không lợi dụng niềm tin, tình cảm của công chúng để trục lợi

TTO - Dự thảo Quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật đang được Bộ VH-TT&DL đưa ra lấy ý kiến rộng rãi. Bên cạnh những tán thành, ủng hộ cũng còn những băn khoăn về tính hiệu quả, những cân nhắc về một số quy tắc.