Năm 2010, Matthews lần đầu tiên được tiếp xúc với thị trường chứng khoán thông qua một đợt thực tập. Trước đó, anh chỉ nghe về thị trường này trên TV hoặc qua các bộ phim điện ảnh. “Kể cả bố mẹ tôi cũng chưa từng sở hữu cổ phiếu nào cả, mà tôi lúc đó cũng vậy”, Matthews chia sẻ.
7 năm sau, anh trở thành một cố vấn tài chính làm việc ở New York, quản lý khối tài sản hơn 140 triệu USD. “Tuy nhiên, với tấm bằng thạc sĩ và hơn 11 năm kinh nghiệm, tôi vẫn không thể biết mọi thứ về đầu tư. Không sao cả. Bạn không cần phải trở thành một chuyên gia thì mới có thể xây dựng tài sản trên thị trường chứng khoán”, Matthews chia sẻ.
Thế giới đầu tư thay đổi liên tục. Những thứ như tiền điện tử, NFT hay cổ phiếu lẻ, vốn ít được biết đến hoặc hoàn toàn không tồn tại vài năm trước, nay lại trở thành chủ đề chính trong các cuộc trò chuyện của giới đầu tư. Giới hạn đóng góp, tức là số tiền bạn có thể bỏ vào một tài khoản hưu trí, và luật thuế cũng có thể thay đổi hàng năm. Danh sách các công ty thống trị thị trường chứng khoán cũng vậy.
Matthews cho biết anh nhận thấy nhiều khách hàng và sinh viên thường trì hoãn đưa ra quyết định đầu tư đầu tiên vì họ sợ bản thân không đủ hiểu biết. “Mặc dù việc có những hiểu biết cơ bản về thị trường chứng khoán là quan trọng, song tôi chắc chắn rằng bạn không cần phải học mọi thứ ngay lập tức”, Matthews cho hay.
Theo anh, tự tạo áp lực đó cho bản thân có thể dẫn đến tâm lý lo lắng về tài chính và có thể khiến nhà đầu tư bị trễ một số mốc quan trọng nhất trong tài chính của bản thân, như đầu tư vào tài khoản hưu trí 401 (k) hay mở tài khoản giao dịch chứng khoán đầu tiên.
“Khi nói chuyện với khách hàng và sinh viên của mình về đầu tư, tôi thường sử dụng phép ẩn dụ nhằm so sánh sự khác biệt giữa việc có bằng lái xe và việc trở thành một thợ cơ khí. Để đi từ điểm A đến điểm B, bạn không cần phải trở thành một thợ cơ khí nhưng phải biết những điều cơ bản để lái một chiếc ôtô”.
Tương tự, không phải là chuyên gia không có nghĩa là bạn không thể chạm đến đích tự do tài chính. Đây chính là lời khuyên tốt nhất mà Matthews dành cho những nhà đầu tư F0.
Đầu tư từng bước một
Cần phải tăng cường học hỏi, có nghĩa là một bài học hay ý tưởng nào đó có thể xây dựng lên bài học hoặc ý tưởng tiếp theo, từ đó giúp nhà đầu tư có hiểu biết rõ hơn về các khoản đầu tư phức tạp hoặc rủi ro hơn.
“Khi tôi bắt đầu tìm hiểu về thị trường chứng khoán, tôi bắt đầu với các quỹ chỉ số. Sau đó, tôi bắt đầu tìm tòi nhiều hơn về các cổ phiếu riêng lẻ và cuối cùng chuyển sang tiền điện tử”, Matthews nói.
Anh cho biết bản thân dần cảm thấy tự tin hơn nhờ luyện tập. “Tôi sử dụng một mô hình mô phỏng đầu tư để xem và hiểu mức lãi - lỗ của mình ra sao mà không cần mạo hiểm với số tiền của mình. Mô phỏng là thứ mà tôi học được trong quá trình thực tập và tôi sử dụng nó tới tận khi tôi bắt đầu đầu tư bằng tiền lương kiếm được từ công việc đầu tiên sau khi ra trường. Nhiều năm sau đó, tôi càng tự tin vào hiểu biết của bản thân”.
Theo Matthews, cách tốt nhất để học hỏi được nhiều thứ hơn là tạo ra những thói quen bền vững trong giáo dục đầu tư. Nó có thể đơn giản như là đọc báo mỗi ngày hoặc thiết lập thông báo trên điện thoại của bạn mỗi khi ứng dụng hay trang web tài chính ưa thích của bạn có cập nhật.
“Đó là điều tôi đã bắt đầu làm từ nhiều năm về trước và nó trở thành một phần tự nhiên trong chuỗi hoạt động buổi sáng của tôi. Hãy bắt đầu từ những việc nhỏ mà bạn có thể làm trong chưa đầy 5 phút. Bạn sẽ ngạc nhiên về lượng thông tin mà bạn nhặt được trong vài tuần sau đó đấy”.
Một cách khác để kích thích nhanh sự tự tin trong lĩnh vực đầu tư là tìm đến cố vấn và đối tác đáng tin cậy. “Khi tôi bắt đầu thực hành đầu tư với mô hình mô phỏng, hai trong những người bạn thân nhất của tôi và tôi thành lập nhóm riêng để tạo sự gắn kết, từ đó có thể theo dõi sự tiến bộ của nhau qua mỗi năm. Bạn có thể làm điều này bằng cách tạo nhóm chat với bạn bè và gia đình hoặc tham gia vào một công đồng trực tuyến có chung sở thích”, Matthews gợi ý.
Đừng ngại nhờ chuyên gia giúp đỡ
Đầu tư cần kiến thức ở nhiều mảng khác nhau như kinh tế, thuế, tâm lý học và kế hoạch tài chính.
“Khi mới vào nghề, tôi từng nhờ chuyên gia lập kế hoạch thuế của công ty giải đáp các thắc mắc phức tạp về thuế để cung cấp thông tin cho khách hàng. Đó là lý do bạn nên xem xét thuê một chuyên gia lập kế hoạch tài chính hoặc kế toán chuyên nghiệp giúp đỡ trong một số lĩnh vực”, Matthews chia sẻ.
Nếu quyết định thuê một chuyên gia lập kế hoạch tài chính, Matthews cho rằng điều quan trọng là vị chuyên gia đó chỉ nhận khoản phí mà bạn trả cho họ chứ không trả dựa trên các khuyến nghị đầu tư. Họ phải ưu tiên đưa ra các khuyến nghị mang lại lợi ích tốt nhất cho bạn.
Điều quan trọng là chuyên gia lập kế hoạch mà bạn chọn phải có tính hiếu kỳ. Bạn muốn họ hỏi bạn không chỉ về tình hình tài chính mà còn về mục tiêu và kinh nghiệm của bạn. Đó là vì bạn muốn họ đưa ra được lời khuyên phù hợp với bạn. Vị chuyên gia đó càng hiểu rõ bạn thì khuyến nghị của họ càng tốt.
Luôn cởi mở và linh hoạt
“Một số thứ trong những gì tôi học được trong năm đầu tiên làm cố vấn tài chính nay không thể áp dụng được nữa nhưng không sao cả. Thuế má đã thay đổi, nền kinh tế cũng thay đổi và công nghệ hoàn toàn có thể thay đổi quy tắc đầu tư trong vài năm tới. Vì vậy, bạn cần cởi mở trong việc học hỏi để không ngừng phát triển”, Matthews chia sẻ.
Ngay từ thời gian đầu của sự nghiệp, anh là người chống đối lại ý tưởng đầu tư vào tiền điện tử, một phần vì không hiểu rõ về tài sản này và phần khác vì chúng chỉ có thể chơi trong một danh mục đầu tư cân bằng và đa dạng. “Nhưng hiện tại, tôi nghĩ vẫn có chỗ cho nhiều loại tài sản và chiến lược đầu tư khác nhau, tùy thuộc vào mục tiêu và khả năng chấp nhận rủi ro của mỗi cá nhân”, anh nói.
Hiểu giá trị của lãi kép
Thế giới đầu tư được xây dựng dựa trên khái niệm lãi kép, một tình huống xảy ra khi các khoản đầu tư trước đó của bạn có lãi và mang về số tiền cao hơn trong kỳ tiếp theo. Đây chính là khi một danh mục đầu tư cân bằng tốt phát huy tác dụng.
Tuy nhiên, lãi kép không chỉ là nói đến tiền. Lợi ích kép còn ở trong kinh nghiệm mà bạn có được, tức là những gì đã xảy ra sẽ giúp bạn có được những bài học và kinh nghiệm sống mới. Cả hai đều có giá trị rất lớn.
“Cuối cùng, bài học quan trọng nhất mà tôi học được trong sự nghiệp tài chính của mình là sự tiến bộ quan trọng hơn sự hoàn hảo và đừng bao giờ ngại yêu cầu giúp đỡ. Tài chính là vấn đề cá nhân nhưng không có nghĩa là bạn phải một mình xây dựng nó”, Matthews cho hay.
Theo Thanh Long
NDH