Thửa nhỏ ở cái xóm tôi những năm của thập kỷ 80 ăn rau muống ngày ba bữa là chuyện thường kỳ nên bọn nhỏ choai choai là tôi phải vào bếp nấu nướng là phải nghĩ ra món để chế biến rau muống sao cho ăn khỏi ngán.
Nào rau muống trước tiên là món luộc chấm nước mắm ớt rồi lấy nước thêm chút chanh, muối, vị tinh là ra món canh. Nói rằng món đó hạp với mùa hè nắng nóng hôm nay chứ thời đó với chúng tôi rau muống không phải hạp mùa hè, mà mùa nào rau muống lên xanh tốt thì mùa ấy chúng tôi ăn rau muống.
Mùa nào rau muống lên xanh tốt thì mùa ấy chúng tôi ăn rau muống
Rau muống làm đủ món, luộc sơ rồi xào tỏi; ngán quá thì chuyển qua xào sống chứ không luộc thì rau sẽ giòn hơn rồi vị thì sẽ lạ hơn chút. Rồi gì nữa, rau muống nấu canh hến tuyệt cú mèo. Hến biển như một sản vật trời cho người nghèo, có nhà xưa ăn món hến biển vỏ được đắp thành vỉa hè tạo nên đường đi ở xóm biển tôi là có thật.
Còn món rau muống ngon nhất mà cầu kỳ với chúng tôi thời đó là món rau muống chẻ trộn đậu phộng mắm ớt tỏi, xênh xang hơn tí thì có tôm thịt xào trộn thêm vào thì chỉ có hít hà cho bữa ăn hôm đó.
Ngày đó muốn ăn rau muống chẻ thì phải làm cái dao chẻ, tự chế bằng cây kim băng, chẻ chiếc đũa tre làm đôi kẹo cái kim băng vào góc dẹt của chiếc đũa, bẻ đôi cái lưỡi lam còn một nữa gắn vào vừa cái kim băng, cột kỹ hai đầu bằng dây su là chúng tôi đã có cái dao chẻ rau muống.
Rau muống chẻ bằng dao chẻ là cái kim băng, cọng rau muống xoăn tít rất đẹp
Cái dao chẻ rau muống huyền thoại đó chị em chúng tôi đã dùng bao nhiêu năm giờ muốn thấy nó chắc phải ra chợ. Các bà bán rau muống chẻ vẫn hay dùng thời gian rỗi chẻ rau muống với cái dụng cụ giản đơn mà hợp lý; những cái dao hiện đại ngày nay nó cho cọng rau muống vuông vức quá, đều đặn quá đến nhìn thấy…dở, thật vậy.
Rau muống chẻ xong thả vào thau nước là rau tự xoăn rất đẹp, vừa xoắn vừa nõn, vớt rau để ráo. Tôm và thịt cắt chỉ xào nếm gia vị cho vừa thấm, rang đậu phộng vàng giòn giã dập dập cho thơm.
Món nộm hay gỏi rau muống chẻ hơn nhau chỉ là chén nước mắm tỏi ớt chanh cho thiệt là ngon; thứ nước mắm ớt tỏi chanh mà pha chế xong thì chỉ nghe mùi là kích thích mọi giác quan, nước mắm vậy mới đi với rau muống mùa hè.
Đĩa trộn rau muống là món đinh của bữa ăn, bởi để trộn và chuẩn bị thì rất mất thì giờ; ngày xưa muốn ăn thì phải chuẩn bị chẻ từ sáng sớm; vậy chứ bây giờ ra chợ mua sẵn thì chẳng bao giờ thấy ngon, lạ vậy, cái món mà phải tự tay làm thì mới nên mùi vị.
Rau muống chẻ cũng kén loại rau. Rau trong siêu thị hay bán cọng dài thì không thể làm món trộn vì không giòn. Giống rau muống trồng mà cọng to, ra hoa trắng muốt là giống rau muống giòn, dùng ăn nộm (gỏi) thì ngon phải biết.
